روند صعودی سکه قطع شد
اولین کاهش دلار در آذرماه
با این حال، کمتر معامله‌گری حاضر به خرید ارز در این قیمت‌ها بود و نرخ به تدریج شروع به پایین آمدن کرد، در ابتدا وارد محدوده ۱۲ هزار و ۳۰۰ تومانی شد و در اواخر روز گزارش می‌شد که می‌توان دلار را در بازار در محدوده ۱۲ هزار و ۲۰۰ تومانی تایید کرد.ساعت ۴ بعدازظهر دیروز هر دلار بر اساس گفته‌های معامله‌گران با قیمت ۱۲ هزار و ۲۹۰ تومان به فروش می‌رسید که ۷۰تومان کمتر از روز دوشنبه بود. این اولین افت دلار در سومین ماه پاییز بود و موجب شد که کمی انتظارات و جو افزایشی حاکم بر بازار تعدیل شود. در این مسیر افزایشی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند تا زمانی که مرز مقاومتی ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومانی شکسته نشود، باید در خرید ارز احتیاط کنند؛ گروه دیگری نیز از افزایشی‌ها عنوان می‌کنند، جنس صعود اخیر دلار با گذشته تفاوت دارد؛ از نظر این گروه بازار با اصلاح‌های متوالی مسیر افزایشی را به آرامی طی خواهد کرد. این در حالی است که کاهشی‌های بازار اعتقاد دارند، حتی اگر افزایش قیمتی رخ دهد، به‌صورت موقت خواهد بود و روند بازار در سه ماه انتهایی سال بار دیگر بیشتر به کام فروشندگان خواهد بود. از نظر این دسته، بازار ممکن است تحت‌تاثیر تقاضاهای سنتی آذرماه کمی رشد کند، ولی با توجه به ضعف کلی تقاضا در زمستان سمت و سوی آن تغییر خواهد کرد.رئیس‌کل بانک مرکزی نیز دو روز پیش در یادداشتی به نوعی نوسانات روزهای اخیر را فصلی دانست و آن را به رفتار صادرکنندگانی نسبت داد که به دنبال عرضه ارز در قیمت‌های بالاتر در این مقطع از سال هستند. در روزی که دلار رویه افزایشی خاصی نداشت و اولین کاهش آذرماهی را تجربه می‌کرد، سکه تمام بهار آزادی نیز دیگر دلیلی برای افزایش برای خود نمی‌دید، خصوصا آنکه بهای طلای جهانی نیز دیروز حداقل تا ساعت ۴ بعدازظهر افزایشی نبود. در چنین روزی سکه تمام بهار آزادی ۶۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۴ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان رسید. افت سکه در شرایطی صورت گرفت که در روز دوشنبه به تنهایی ۱۰۰ هزار تومان رشد قیمت را تجربه کرده و به بالاترین قیمت ۴ ماهه رسیده بود. از این جهت، عقبگرد روز سه‌شنبه تا حدی موجب شد که انتظارات افزایشی معامله‌گران تعدیل شود.
چرا قیمت دلار افت کرد؟
رئیس‌کل بانک مرکزی در یادداشتی عنوان کرد، آنچه که این روزها در بازار ارز می‌بینیم عمدتا ناشی از نحوه عملکرد برخی از صادرکنندگانی است که به سبب جو روانی ناشی از افزایش نرخ بنزین و حوادث بعد از آن و شروع تسویه‌حساب‌های تجار با خارجیان در پایان سال میلادی، تلاش می‌کنند با تعلل، ارزهای صادراتی خود را با نرخ‌هایی بالاتر عرضه کنند. همتی در بخشی دیگر از پیام خود به این موضوع اشاره کرد که به خاطر اعلام نرخ‌های غیرواقعی، تقاضای زیادی حتی برای نرخ‌های کمتر از آن وجود ندارد. براساس صحبت‌های رئیس‌کل می‌توان نتیجه گرفت که افزایش روزهای قبل دلار طبیعی نبوده است و از سوی عوامل بنیادی حمایت نمی‌شده است. در نتیجه این گزاره، طبیعی بود که قیمت دلار مسیر افزایشی را ادامه ندهد و جاده کاهشی را برای حرکت خود انتخاب کند. با این حال، اگر واقعا صادرکنندگان تصمیم گرفته باشند در روند عرضه ارز خود مانند گذشته عمل نکنند، به چه دلیل قیمت دلار در روز سه‌شنبه افت کرد؟ رئیس‌کل در بخش دیگری از پیام خود پاسخی برای این سوال دارد، چراکه عنوان کرده است، بانک مرکزی در این مواقع همان‌گونه که درحال‌حاضر درحال انجام است، با حضور پرقدرت در بازار حواله‌ای ارز، عدم تعادل‌های مقطعی را مرتفع و تعادل مبتنی بر متغیرهای واقعی را همانند بازار اسکناس به بازار حواله برمی‌گرداند. در واقع اگر صادرکنندگان وظیفه عرضه ارز را به دوش نمی‌گیرند، خود بانک مرکزی به واسطه اهمیتی که بازار ارز برای او دارد، ممکن است با قدرت بیشتری در سمت عرضه معاملات قرار گرفته باشد و از این طریق راه افزایشی دلار را کج و کاهشی کرده باشد. در واقع پیام بازارساز به معامله‌گران آن است که اجازه نخواهد داد قیمت دچار شوک‌های افزایشی شود و هر زمان بازار از تعادل خارج شود، خود به‌صورت فعال‌تر وارد بازار خواهد شد. همتی در بخشی دیگر از پیام خود می‌گوید: بارها تاکید کرده‌ام که بانک مرکزی برای تداوم ثبات نسبی بازار ارز اهمیت ویژه‌ای قائل است. آنچه از معاملات کف بازار مشخص بود، میزان اسکناس دلار و یورو در بازار بیشتر از روزهای قبل بود و معامله‌گران راحت‌تر از قبل حاضر به فروش بودند. یکی از نشانه‌های مهم که خبر از افزایش حجم اسکناس ارزی در بازار داخلی می‌داد، بالا بودن نرخ حواله درهم نسبت به قیمت دلار در مقاطعی از روز در بازار داخلی بود. به‌عنوان مثال، در مقطعی از روز ارزش حواله درهم بالای ۳ هزار و ۳۸۰ تومان بود که دلار معادل آن بالای ۱۲ هزار و ۴۰۰ تومان بود. با این حال، در همان زمان در بازار داخلی دلار را می‌شد در کف بازار با قیمت ۱۲ هزار و ۳۵۰ تا ۱۲ هزار و ۳۶۰ تومان تهیه کرد. نکته‌ای که در این میان باید اشاره کرد اینکه افراد عادی مسلما برای تهیه دلار به سختی می‌توانند با قیمت‌های کف بازار خرید کنند؛ چراکه صرافی‌ها و واسطه‌ها برای تحویل دلار به آنها سهمی را برای خود قائل می‌شوند.
تاکتیک بازارساز برای کاهش دلار
یکی از تاکتیک‌های جالبی که دیروز بازارساز ارزی برای مدیریت نوسان و کاهش قیمت دلار در بازار آزاد مورد استفاده قرار داد، بالا بردن قیمت دلار بر تابلوی صرافی‌های بانکی بود. حدود ساعت ۳ بعدازظهر دیروز ارزش دلار بر تابلوی صرافی ملی ۱۲ هزار و ۳۵۰ تومان درج شده بود که افزایشی ۳۰۰ تومانی را نسبت به قیمت این صرافی در روز دوشنبه نشان می‌داد. به گفته فعالان، این سیاست جسورانه یکی از عواملی بود که در کاهش قیمت بازار آزاد نقش داشت، چراکه موجب می‌شد تقاضای کاذب از بازار آزاد خارج شود و هم‌زمان نشان می‌داد از چنان اعتماد‌به‌نفسی برخوردار است که خود از بالا بردن قیمت در هراس نیست. جالب آن بود که واکنش معامله‌گران بازار آزاد به افزایش یکباره ۲۰۰ تومانی قیمت دلار صرافی ملی، قرار گرفتن در موقعیت فروش بود. جالب آن بود که در ساعات انتهایی روز حتی قیمت دلار در بازار آزاد به زیر قیمت صرافی‌های دولتی رفته بود. همچنین دیروز بر اساس گزارش برخی خبرگزاری‌ها قیمت ارز مسافرتی نیز افزایش یافت. به‌عنوان مثال، بر اساس گزارش خبرگزاری «ایسنا» قیمت ارز مسافرتی نسبت به روز دوشنبه ۳۰۰ تومان افزایش یافت و هر یورو مسافرتی حدود ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان برای مسافران قیمت‌گذاری شد که بالاتر از نرخ صرافی‌هاست. در بانک‌ها نیز قیمت خرید دلار و یورو افزایش داشت و هر دلار ۱۲ هزار و ۲۳ تومان و هر یورو ۱۳ هزار و ۲۷۸ تومان از مشتریان خریداری شده است.
