اقتصاد ایران بر مبنای منابع گازی و سپس نفت خام پایهریزی شده است. این جمله شاید مهمترین ویژگی صنعتی کشور را رقم میزند تا جاییکه باید گفت مهمترین نقطه قوت اقتصاد ایران را نیز شامل خواهد شد. این در حالی است که مهمترین منابع درآمدزایی، بیشترین تجربه اجرایی همچنین مهمترین مولفه توسعه را باید در همین مسیر جستوجو کرد. اینکه آمارها کشور ما را در زمره مهمترین کشورهای دارای ذخایر انرژی در جهان قلمداد میکند به این معنی است که باید نگاه خاصی به این صنایع مخصوصا زنجیره تولید آنها داشت.
ناترازی گاز و تشدید آن به ویژه در ماههای سرد سال در سالهای آینده یک واقعیت انکارناپذیر است و این درحالی است که با رشد اقتصادی ۸ درصدی در سالهای برنامه هفتم توسعه، بدون شک با یک روند رو به رشد تقاضای گاز مصرفی در صنایع بزرگ کشور روبرو خواهیم بود. لذا مدیریت ناترازی گاز به عنوان یک برنامه استراتژیک باید مد نظر دولت قرار گیرد و برنامه مشخص آن در قالب راهکارهای بلندمدت، میان مدت و کوتاه مدت باید تدوین شود.
توسعه صنایع تکمیلی به مثابه ایجاد بازاری امن و مطمئن برای صنایع پتروشیمی است که شواهد امر نشان میدهد نگاه به تقاضای داخلی به عنوان یکی از اولویتهای اصلی در سرمایهگذاری در صنایع پتروشیمی حاکم شده است.
صنعت پتروشیمی در سالهای اخیر از روند توسعه مطلوب و متوازنی برخوردار بوده تا جایی که میتوان گفت یکی از مهمترین صنایع کشور (شاید مهمترین آن) در ارزآوری، اشتغالزایی و ثروتآفرینی بوده است و به جرأت میتوان گفت صنعت پتروشیمی را باید صنعت استراتژیک ایران برشمرد. در همین خصوص در گفت و گو با مهندس مرتضی شاهمیرزایی معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی به موشکافی رخدادهای صنعت استراتژیک پتروشیمی، رویکردها، اهداف و دستاوردها پرداختیم.
رسالت شرکت پتروسلامت خلیج فارس ارتقا سطح خدمات بهداشتی و درمانی به مجموعه شرکتهای پتروشیمی در سراسر کشور است. در همین راستا این شرکت فعالیتهای بسیاری در زمینه ارتقا سطح کیفی و کمی درمانگاههای طرف قرارداد انجام داده تا کارکنان پتروشیمیها، خانوادهای آنان و همچنین سایر شهروندان از خدمات باکیفیتتری برخوردار شوند.
شرکت سرمایهگذاری و تجاری شستان با فعالیت در عرصههای مختلف نفت، گاز، پتروشیمی، معدن و صنایع معدنی، نیرو، انرژی، مالی، تجاری و بازرگانی به عنوان یکی از هلدینگهای چند رشتهای بزرگ اقتصادی کشور مطرح شده و با توجه به چشم انداز و ماموریتی که برای خود تعریف کرده در پی تبدیل به یکی از ۵ شرکت بزرگ اقتصادی کشور در آینده نه چندان دور است. داود عباسی، مدیرعامل این شرکت در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» از اهداف اصلی این شرکت و سرمایهگذاریها و پروژههای اصلی و دستاوردهای آن در حوزه تکمیل زنجیره ارزش و بومیسازی قطعات و دانشبنیان کردن فرآیندها در حوزه پتروشیمی میگوید.
آینده صنعت نفت و گاز، پالایش و پتروشیمی دیجیتال است. این نکته کلیدواژهای است که کاهش هزینهها، پایداری بیشتر تولیدات و عبور سادهتر از مخاطرات را به همراه دارد، اما در صنعت پتروشیمی نیاز مبرمی به ادغام فناوریهای پیشرفته مانند اینترنت صنعتی اشیاء، هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل پیشرفته در عملیات وجود دارد که خروجی آنها صنعتی رقابتپذیر، چابک و دوستدار محیط زیست خواهد بود
اندازه بازار جهانی پتروشیمی در مقایسه با نرخ رشد مرکب سالیانه بین سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۲۳ رشد سریعی را از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰ ثبت میکند. چشمانداز اندازه بازار با سرمایهگذاری در پتانسیلهای استفاده نشده و احتمالات آینده تحریک میشود. تحلیلگران رونق بخشهای خاص بازار را پیشبینی میکنند که ناشی از افزایش تقاضا در مناطق کلیدی است.
با توجه به جایگاه صنعت پتروشیمی در ایران، نقش پررنگ آن در اقتصاد، تولید و اشتغال بر کسی پوشیده نیست. مجتمع پلاستیک طبرستان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مخازن پلیاتیلنی به روش قالبگیری دورانی در ایران است که با تکیه بر تجربه و تخصص علمی خود، نزدیک به سی سال است که محصولات پلیمری با کیفیت را در اختیار مصرفکنندگان قرار میدهد و به عنوان یکی از پیشگامان صنعت پلیمر ایران شناخته میشود.
طبیعی است که در حال حاضر با یک ناترازی در تولید و مصرف حوزه گاز روبهرو هستیم. علت اصلی این ناترازی این است که سیستم لوله کشی یا گازکشی به مناطق مختلف به سرعت در حال توسعه بوده و استانهای جدیدی مانند سیستان و بلوچستان که قبلا اصلا مصرف گاز نداشتند، وارد مدار شدهاند. دولت به طور مداوم خانهسازی را انجام میدهد و روند گازرسانی سرعت دارد، چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی. این موارد باعث افزایش مصرف گاز میشود.
شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس که با نام هلدینگ فارس برای بسیاری از فعالان صنایع پتروشیمی و بازار سرمایه نام آشناست به عنوان بزرگترین و مهمترین اجتماع صنایع پتروشیمی کشور در سالهای اخیر موفقیتهای بسیاری داشته و تلاشهای بسیاری را در این حوزه شاهد بودهایم. این شرکت که یکی از ارکان بازار سرمایه محسوب شده و در بسیاری از زمانها بزرگترین شرکت بورس تهران به شمار میرود شاید مهمترین قطب پتروشیمی کشور باشد.
از دیرباز تا کنون یکی از بزرگترین معضلات اقتصادی کشور خام فروشی به شمار میآید، این در حالی است که یکی از مبانی رشد اقتصادی ایجاد ارزش افزوده در تولید محصولات و خدمات است.
واحدهای COTC یا: crude oil to chemicalواحدهایی هستند که نفت خام را به محصولات شیمیایی، پلیمری و آروماتیکی تبدیل میکنند. به طوری که خوراک این واحدها نفت خام است و محصول نهایی آنها محصولات پتروشیمی است و سایر تولیدات از جمله سوخت و روغن و … به عنوان محصولات جانبی تولید محسوب میشوند.
دنیای اقتصاد: دولت رئیسی در سفر اخیر به استان بوشهر طرحی را تحت عنوان طرح ملی خودکفایی در صنایع نفت و گاز و پتروشیمیبه تصویب رساند. در این طرح بیش از دو هزار میلیارد تومان تسهیلات این بار به دور از رانت و روابط از طریق بانک ملت به شرکتی پرداخت میشود که مدیرعامل از کارکنان با سابقه صنعت نفت و گاز ایران است. در صورت به ثمر رسیدن این طرح هزینههای مربوط به ساخت پتروشیمی و پالایشگاهها هم از لحاظ زمانی و هم مالی به نصف کاهش مییابد. از این رو میتوان انتظار داشت که به دنبال راهاندازی کارخانه مذکور دست تمامی واسطهها و دلالانی که دنبال واردات گران تجهیزات غربی هستند از صنایع یاد شده بریده شود.
هنوز حمل و نقل یکی از مهمترین زمینهها برای حمایت از رشد تقاضای نفت خام است اگرچه در کنار آن صنعت پتروشیمی نیز در حال ایفای نقشی جدید بوده تا جایی که تجمیع این موارد هنوز به معنی افزایش تقاضای نفت خام است. در آخرین پیشبینی اوپک رشد تقاضای نفت خام جهان در سال ۲۰۲۴ رقمی نزدیک به ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه و برای سال ۲۰۲۵ چیزی نزدیک به ۱.۸ میلیون بشکه در روز است.