بنگاههای اقتصادی در کنار رفع موانع تولید همواره خواستار بهبود روابط و توسعه تعاملات بینالمللی هستند تا با ورود به بازارهای صادراتی بتوانند جایگاه تولیدات کشور را ارتقا دهند؛ در این بین اما همراهی دولت با بخشخصوصی و به ویژه اتاقهای بازرگانی لازمه تحقق این امر خواهد بود. این امر با خوشبینی فعالان اقتصادی از ابتدای شکلگیری برجام و با حضور و دعوت از هیاتهای تجاری از کشورهای مختلف آغاز شد اما به دلیل عدم تامین زیرساختها، بهبود مناسبات نتوانست آنچنان که باید محقق شده و تاثیرگذار باشد.
مفهوم مسوولیت اجتماعی در ایران از همان ابتدا به بیراهه رفته و با جستوجوی ساده در تارنماهای مختلف متوجه میشویم که درصد بالایی از محتوای تولید شده در خصوص مسوولیت اجتماعی، به مسوولیت اجتماعی سازمانی (CSR) اختصاص یافته و به اشتباه از مسوولیت اجتماعی سازمانی به عنوان مسوولیت اجتماعی یاد شده است.
استان گیلان با مساحت ۱۴ هزار و ۷۱۱ کیلومتر مربع در میان رشته کوههای البرز و تالش در شمال ایران جای گرفته است. این استان، از شمال به دریای خزر متصل بوده و دارای مرز آبی با کشورهای حاشیه دریا و از طریق آستارا نیز دارای مرز خاکی با جمهوری آذربایجان است. گیلان «سرزمین طلای سبز» نامیده میشود و با بیش از ۱۴ هزار کیلومتر مربع مساحت دارای جاذبههای تاریخی و طبیعی کم نظیری چون جنگلهای انبوه، شالیزارهای وسیع، زیستگاههای پرندهها، آبگیرها و رودها، سواحل چشمنواز دریای خزر، پارکهای وسیع و انواع گیاهان کمیاب است. حال با توجه به پتانسیلهای فراوانی که این استان دارد، در گفتوگو با هادی تیزهوش تابان، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی رشت، در نظر داریم به این سئوال بپردازیم که چقدر این ظرفیتها در فعالیت بنگاههای اقتصادی و تقویت و توسعه اقتصادی این استان نقش داشته و چه پتانسیلهای دیگری برای توسعه بهتر و بیشتر دارد. میخواهیم بدانیم که اگر این توسعه اقتصادی با توجه به پتانسیلهای استان محقق نشده است، مشکل چیست و چه میتوان کرد؟
غلامحسین شافعی در جمع روسای کمیسیونهای تخصصی اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کشوردر مشهد گفت: بهرهمندی از ظرفیت مطلوب بخش خصوصی و اتاقهای بازرگانی ایران منوط به چراغ سبز دولت و ارائه مجوزهای رسمی برای تایید این موضوع است.
گیلان از قابلیتهای منحصر به فردی برای سرمایهگذاری در بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی برخوردار است؛ بنابراین سرمایهگذاری موفق در توسعه صنعت میتواند گامی موثر در ایجاد اشتغال پایدار برای جوانان استان باشد. بدون شک ساختار طبیعی، آب و هوا و شرایط مناسب اقلیمی گیلان زمینههای رشد و توسعه کشاورزی را در منطقه فراهم کرده است بنابراین در میان بخشهای مختلف اقتصادی، سرمایهگذاری در بخش کشاورزی به دلیل افزایش پیوسته تقاضا برای مواد غذایی و دیگر محصولات کشاورزی میتواند موجب رشد تولید و اشتغال در این بخش شود. در نتیجه گسترش سرمایهگذاری در بخش کشاورزی میتواند موجب ایجاد فرصتهای شغلی بیشتر در مناطق روستایی و در نتیجه جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها شود. همچنین وجود اراضی کشاورزی مرغوب در سطح استان، ظرفیت بالای تولید سالانه، موقعیت ممتاز طبیعی و قابلیت زیست محیطی، مجاورت با دریا و دیگر اکوسیستمهای با ارزش، تنوع اقلیمی و شرایط اکولوژیکی و منابع غنی آبهای سطحی و پوشش گیاهی، داشتن اقلیم مساعد برای کاشت، داشت و برداشت انواع محصولات کشاورزی در یک سال زراعی از مهمترین ظرفیتهای بالقوه و بالفعل کشاورزی در استان به شمار میرود. با توجه به این ظرفیتهای فراوان، برای تحلیل میزان بهرهمندی و بهرهوری این بخش با «قاسم رضائیان» رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی رشت گفتوگو کردهایم.
صنعت و معدن گیلان دارای پیشینهای تاریخی است که طبق اسناد و مدارک موجود عصر نوین آن با احداث کارخانه ابریشمکشی رشت در حدود ۱۲۰ سال قبل آغاز شده و به مرور با تکیه بر مزیتهای طبیعی به ویژه کشاورزی در زمینه ابریشم، چای، کنف، برنج، زیتون و نساجی گسترش یافته است. در عصر جدید واحدهای متعددی در صنایع دارویی، فولادی، محصولات کانی غیر فلزی، بهداشتی، الکترونیک، غذایی و آشامیدنی در این استان احداث شده است. استان گیلان به واسطه موقعیت ژئواستراتژیک، وجود آزادراه، راه آهن در دست احداث که در آینده نزدیک به راهآهن جمهوری آذربایجان متصل خواهد شد، شرایط آب و هوایی معتدل و مناسب به ویژه در زمینه صنایع غذایی، نساجی و دارویی، نیروی انسانی ماهر و تحصیلکرده و زیربناهای اساسی آب، برق، گاز و... از مستعدترین استانهای کشور برای جذب سرمایهگذاری است. اما اینکه چه شده است که به درستی از این پتانسیلها و ظرفیتها استفاده نشده، سوالی است که «عبدالغفار نجفی» رییس کمیسیون صنایع و معادن اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی رشت در گفتوگوی پیشرو به تحلیل دلایل آن میپردازد.
بر اساس مطالعات انجام شده جمع کل خوراکیهای فهرست و مستندسازی شده تا تاریخ ۱۰/ ۰۶/ ۹۶ تعداد ۴۸۰ خوراکی اعلام شده است .در آثار ثبت شده فرهنگی ناملموس در فهرست آثار ملی کشور تاکنون ۶ خوراکی گیلان با نامهای گمج کباب، زیتون پرورده گیلان، باقلاقاتق، میرزاقاسمی، اناربیج و مرغ ترش به ثبت رسیده است که این مطالعات تلاشی است برای مستندنگاری و ثبت سایر خوراکیهای برگرفته از فرهنگ خلاق خوراکیهای بوم آورد گیلان که بر اساس تاکید استاندار گیلان و پیگیریهای کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی گیلان توسط گروه مطالعاتی ژئوپارکها و ژئوتوریسم گیلان (GGP) زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان انجام شده و نتایج مطالعات به صورت کتاب دایرهالمعارف مرجع و اطلس فرهنگ خلاق خوراکیهای بومآورد گیلان به زودی منتشر خواهد شد. متن حاضر برگرفته از گزارش مطالعات GGP برای اطلاعرسانی تقدیم خوانندگان میشود.
۱۵۰ هزار مسافری که از آن سوی مرزها چمدان خود را به نیت دریافت خدمات سلامت، به مقصد ایران میبندند، دلایل محکمیبرای این انتخاب دارند که مهمترینش، تفاوت نرخ ارز و در نتیجه ارزان بودن هزینه معالجات پزشکی و درمانی در ایران است. این «تنهای رنجور» یا «مشتاقان زیبایی»، تا اواخر سال ۹۶ به گفته نایب رئیس انجمن توسعه گردشگری سلامت ایران چیزی حدود ۲/ ۱میلیارد دلار درآمد از این محل، نصیب کشورمان کردند و بهانهای بودند تا ضرورت توسعه زیرساختهای «گردشگری سلامت» یک بار دیگر مورد تاکید کارشناسان این حوزه قرار گیرد. اما در این میان شهر مشهد سالانه با حدود میزبانی دومیلیون نفر زائر و گردشگر خارجی، یکی از مهمترین مقاصد گردشگران سلامت درایران به شمار میآید.
خراسان رضوی با بیش از ۸۳۰ معدن فعال، یکی از استانهای معدنی کشور است که از ظرفیت بالایی برخوردار بوده و ذخایر فراوان سنگآهن و دیگر فلزات ارزشمند را در خود جای داده است. فیروزه نیشابور و سنگ آهن سنگان خواف از معروفترین معادن این استان به شمار میرود. کرومیت، مس، طلا و منگنز از گروه معادن فلزی، سیلیس از گروه خاکهای صنعتی، مرمر و گرانیت از سنگهای نما و ساختمانی نیز از دیگر عناصر معدنی استخراجی از خراسان رضوی است. اما به گفته کارشناسان، معادن در حال بهرهبرداری تنها بخش کوچکی از ظرفیتهای معدنی این استان بوده و بخش قابل توجهی از ظرفیتهای بالقوه هنوز شناسایی و کشف نشده یا به بهرهبرداری نرسیده است. برای اکتشاف و بهرهبرداری از سایر تواناییهای معدنی استان لازم است تمهیدات، برنامهریزی و سرمایهگذاری مناسب انجام شود. افزون بر مرحله اکتشاف، مرحله فراوری محصولات معدنی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و ایجاد صنایع تکمیلی در مناطق دارای معادن بزرگ و معتبر، میتواند در فراوری محصول و دستیابی به سود بیشتر از فروش و صادرات محصول به جای خامفروشی اثرگذار باشد. اظهارات دکتر علیاصغر پورفتحاله، رییس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی خراسان رضوی درباره ظرفیتها و چالشهای این حوزه در استان و عملکرد کمیسیون در بهبود وضعیت بخش معدنی خراسان رضوی جالب توجه است.
قوانین و مقررات اقتصادی در ایران با نگاه دولتی تدوین و اجرا شده است که در شرایط کنونی با توجه به تحولات سریع اقتصاد بینالمللی، کارآمدی لازم را نداشته و به نحوی مانع توسعه و پیشرفت اقتصاد کشور است. از طرفی برخی قوانین و مقررات موجود بهرغم نقش موثری که دارند، در اقتصاد کشور اجرا نشده و مسکوت مانده است. یکی از اهداف تشکیل شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی در استانها شناسایی قوانین مخل کسب و کار و پیشنهاد و ارائه راه حل برای رفع مشکلات در راستای اجرای قوانین است.علی اکبر لبافی، رییس دبیرخانه شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی است، با او درباره وضعیت و دستاوردهای شورای گفتوگوی استان به گفتوگو پرداختیم.
خشکسالی در خراسان رضوی ۱۸ساله شد. حدود دو دهه «تهدید» و البته «تحدید» منابع آبی، حالا دیگر کارد را به استخوان رسانده تا متولیان امر فراتر از کلمه «بحران»، «خطر وقوع یک فاجعه» را هشدار دهند. مدتهاست انگشت تقصیر، بخشهای مختلف را نشانه میرود. فعالان بخش خصوصی، ضعف مدیریتی را عامل بحران و تشدید آن میدانند و بخش دولتی نیز، نحوه مصارف کشاورزی وخدماتی را مسبب هدررفت منابع آبی معرفی میکند. اما فراتر از این پاسکاریهای معمول، کمیسیون کشاورزی و آب اتاق بازرگانی خراسان رضوی، جمعی از کارشناسان و فعالان بخش خصوصی و حتی نمایندگان دستگاههای دولتی را گرد هم آورده تا به مدد همفکری و تعامل، در بخش آب و منابع مرتبط با آن، «یکصدایی» و «همگرایی» ایجاد کند. در گزارش پیش رو، با جمعی از اعضای این کمیسیون، پیرامون اقداماتی که تاکنون در این چارچوب انجام گرفته، به گفتوگو نشستیم: