ویژه نامه سراسری فولاد و صنایع وابسته

• رفع موانع تولید

  

  حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ارتباط تصویری با جلسه هیات دولت به مناسبت هفته دولت در دوم شهریورماه سال جاری، سال آخر فعالیت دولت دوازدهم را فرصتی خوب برای افزایش خدمات در حوزه‌های مختلف خواندند و با بیان نکاتی درباره مسائل مهم اقتصادی همچون تولید، سرمایه‌گذاری، ارزش پول ملی و نیز فضای مجازی تاکید کردند: باید با جدیت کامل موانع تولید را رفع و برای حل مشکلات همت بیشتر گماشت.

• صنعت فولاد و روسای دولت‌ها

  مصرف فولاد و سرانه تولید آن یکی از شاخص‌های اصلی توسعه‌یافتگی کشورهاست؛ چراکه محرک صنایع پایین‌دستی و همچنین علتی برای رونق تولید در سایر صنایع به حساب می‌آید. امروزه می‌توان به قطعیت گفت صنعت فولاد از مهم‌ترین عوامل در توسعه زیرساخت‌های کشورهای صنعتی جهان است.

• تصویر نه‌چندان واقعی

  

  وقتی از اقتصاد سیاسی صنعت فولاد سخن به میان می‌آید نخستین مقوله برنامه جامع فولاد برای سال ۱۴۰۴ و هدف تولید سالانه ۵۵ میلیون‌تنی فولاد است که به اذهان متبادر می‌شود؛ سیاستی که سال‌هاست دنبال می‌شود و حتی ایمیدرو گزارش‌های سالیانه‌ای از چند و چون پیشرفت آن تهیه می‌کند تا اطمینان حاصل شود که برنامه جامع فولاد طبق نقشه پیش می‌رود.

• به آتش ز آهن جدا کرد سنگ

  اشعار حکیم ابوالقاسم فردوسی شاعر توانا و حماسه‌سرای بزرگ ایرانی در دوران‌های مختلف با دیدگاه‌های متفاوتی مورد نقد و بررسی پژوهشگران قرار گرفته است. هر محققی با توجه به نوع نگرش و دغدغه‌های خاص خود این اثر بزرگ را تحلیل و تفسیر کرده است.

• صنایع فولاد ایران در یک نگاه

• صنعت فولاد، بدون زره

  

  فولاد، صنعتی دیگر که در مقابل نرخ‌گذاری‌های گاه و بیگاه و تصمیمات شبانه و صبحانه دولتمردان کمر خم کرده است. بالغ بر یک سال است که فولادی‌ها در کش‌و‌قوس دخالت‌های دولت، توانایی برنامه‌ریزی‌های بلندمدت خود را از دست داده‌اند و روزبه‌روز با واژگانی جدید در ادبیات توسعه‌ای خود مواجه می‌شوند که عملاً قدرت تصمیم‌گیری را از آنها سلب می‌کند و بیشتر وقتشان را به رفت‌و‌آمد در راهروها و طبقات دولت و مجلس می‌گذراند.

• ذره‌بین بر فولاد

  

  در سالی که تورم اقتصادی تبدیل به بحرانی برای تولیدکننده و مصرف‌کننده شده، میزان تولید فولاد خام کشور با رشدی ۱۲درصدی تا پایان آذرماه نسبت به مدت مشابه سال قبل روبه‌رو بوده است. البته این رشد تولید که در سایر حلقه‌های زنجیره آهن و فولاد نیز به وجود آمده به مفهوم وضعیت مطلوب تولیدکنندگان این بخش نیست؛ واقعیت آن است که سیاستگذاری نادرست برای این بازار ظرف این مدت که با تغییرات متعدد در وزارت صمت به عنوان متولی اصلی صنعت فولاد همراه بوده تنها برآشفتگی این بازار افزوده و در نهایت نیز موجب شده در سالی که رکود سنگین مصرفی در بازار داخل حکمفرما بود و در عین حال با توجه به شدت گرفتن تحریم‌ها کشور نیاز ارزی قابل توجهی داشت از میزان صادرات این بخش کاسته شود.

• کج‌راهه تنظیم‌گری

  ظرفیت‌های ایران در زمینه منابع معدنی و انرژی، موجب توسعه زنجیره ارزش فولاد به‌ویژه در دهه اخیر شده است، به‌طوری که علاوه‌بر تامین نیاز داخل، امکان صادرات فولاد و محصولات فولادی به سایر کشورها نیز فراهم شده است. اما شرایط کشور در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ (جهش ارزی و تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا) موجب شد تا دولت از کلیه ابزارهای در دسترس، برای تنظیم بازار محصولات معدنی و فولادی استفاده کند. استفاده از ابزارهایی مانند

• پایان تلخ یک سال بد

  

  سرگذشت تولید فولاد در ایران طی سال ۲۰۲۰ را باید با دو کلیدواژه توضیح داد. اول افت صادرات و دوم سرکوب قیمت. در این سال تولید فولاد ایران از مرز ۲۹ میلیون تن عبور کرد و کشور به دهمین سازنده بزرگ فولاد تبدیل شد با این حال صادرات فولاد ایران در همه بخش‌ها افت شدیدی را تجربه کرد. مرور سیر تولید ماهانه فولاد خام در کشور نشان می‌دهد ماهانه به طور میانگین ۵/ ۲ میلیون تن فولاد در کشور تولید شده است که بخش اعظم آن در بازار داخلی مصرف شده و در زنجیره‌های بالاتر ارزش افزوده پس از تحول یا مصرف شده یا صادر می‌شود.

• مسیر سخت

  

  صنعت فولاد یکی از صنایعی است که در سال‌های اخیر به طرز چشمگیری مورد توجه سیاستگذاران قرار گرفته و توامان بار اشتیاق سرمایه‌گذاران خرد را هم به دوش کشیده است. این در حالی است که همین عوامل باعث شده تا صنعت یادشده به عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع غیرنفتی کشور طی ماه‌ها و سال‌های اخیر بارها به صدر اخبار بیاید. بررسی‌ها نشان می‌دهد طی مدت یادشده به‌رغم افزایش قیمت قابل توجه سهام فولادی در بازار سرمایه آنچه توانسته بازار این نوع شرکت‌ها را تهدید کند، نه فقط نوسان قیمت سهام بلکه عوامل متعددی نظیر میل دولت به مداخله در قیمت‌گذاری و حواشی‌ای نظیر محدود کردن صادرات در کنار رشد بیش از حد قیمت سهام در ماه‌های ابتدایی سال است که حالا متعادل شدن جریان عرضه و تقاضای آن را با دشواری مواجه کرده است.

• جدال آب و آتش

  

  بیست و سوم دی‌ماه امسال، صنعت فولاد ایران ۵۵ساله شد. کارخانه ذوب‌آهن اصفهان بیش از نیم‌قرن پیش در شنا شهر لنجان اصفهان از سوی کارشناسان شوروی سابق در مرکز ایران به بهره‌برداری رسید تا ایران پس از مخالفت شدید کشورهای غربی به باشگاه تولیدکنندگان فولاد بپیوندد. با تاسیس ذوب‌آهن معادن زغال‌سنگ و سنگ آهن ایران مورد اکتشافات عمیق قرار گرفت و زیر سلطه شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان درآمد. شرکتی شکل گرفت تا کلیه معادن زغال و سنگ آهن زیر نظر آن فعالیت کند و زنجیره‌هایی شکل گرفت که از سنگ تا محصول نهایی در آن به تولید برسد. با تثبیت انقلاب اسلامی و پاکسازی این شرکت از چپ‌های افراطی دوباره به چرخه تولید بازگشت و توانست در جنگ تحمیلی به پایگاه اصلی لجستیک جنگ تبدیل شود.

• انقلاب فولادی

  در ابتدای سال ۱۳۹۷ بود که آمریکا از توافقنامه برجام خارج شد. در این راستا وزارت خزانه‌داری این کشور با انتشار متنی اعلام کرد که تحریم خرید، تامین یا انتقال فلزاتی مانند گرافیت، فلزات خام یا نیمه‌خام مانند آهن، زغال‌سنگ، صنایع خودرو، نرم‌افزارهای مرتبط با فرآیندهای صنعتی مورد استفاده از سوی صنایع ایران، خرید و فروش قطعات هواپیما، افتتاح حساب ریالی در خارج از مرزهای ایران، مبادله ریالی با ارقام قابل‌ توجه، تامین مالی خارجی و چندین مورد دیگر را به جریان انداخته است. اما این فقط تحریم‌های اولیه بود. تحریم‌های ثانویه‌ای نیز اعمال شدند. بر اساس تحریم‌های ثانویه، آمریکا مشتریان فلزات ایران را تهدید کرد که چنانچه به مبادله با ایران ادامه دهند، آنها نیز مشمول تحریم شده و با مجازات سنگین روبه‌رو خواهند شد.

• ساختار مشکل‌ساز

  

  در پاسخ به سوال رایجی که پرسیده می‌شود سیاستگذاری غلط، کرونا یا تحریم، کدام‌یک بر بخش صنعت فشار بیشتری را وارد می‌کنند باید گفت تحریم و کرونا جزو عوارضی هستند که مسلماً جریان کسب‌وکار را چه در محیط داخلی و چه در محیط بین‌الملل مختل کرده‌اند، اما این عوارض ماهیتی کوتاه‌مدت دارند. این اخلال در بعضی از فعالیت‌ها همچون خدمات و گردشگری و صنایع فرهنگی بسیار اثرگذار و تکانه‌آور و موجب عدم تعادل‌های عمده‌ای بوده است. اما وقتی از جریان کسب‌وکار صحبت می‌کنیم، در واقع از یک جریان مستمر و ممتد در حوزه بسیار وسیع‌تری سخن می‌گوییم که تمامی ابعاد اقتصاد کشور را دربر می‌گیرد. این جریان برای اینکه بتواند به صورت مداوم و روان انجام شود حتماً نیازمند اجزایی فعال در اطراف محیط کسب‌وکار ملی و بین‌المللی است که با کارایی و روانی جریان داشته باشد.

• چوب خوردن از رکود و تورم

  

  گرچه به نظر می‌رسد که شرایط اقتصادی با اوضاع و شرایط نابسامانی روبه‌روست و طی ۱۰ سال گذشته در مجموع روند تولید و سرمایه‌گذاری در کشور، روندی نزولی بوده؛ اما این به معنای آن نیست که ما ظرفیتی برای رشد نداریم. چرا که ظرفیت‌های ما سر جای خود قرار دارند. با وجود اینکه نگاه بدبینانه‌ای نسبت به برخی از مولفه‌ها از جمله سرمایه اجتماعی وجود دارد اما از منظر شاخص‌هایی که برای تولید اهمیت دارد حداقل در حوزه جمعیتی از پتانسیل بالایی برخورداریم. در مرحله اول کشور ما دارای جمعیت متناسب و توانمندی است که غالباً تحصیلات خوبی دارند که خود یک ظرفیت بالقوه است که می‌تواند موتور رشد برای کشور باشد.

• کاربردهای فولاد

• تولید کرونازده

  

  صنعت فولاد در تمامی مناطق جهان فعال است، صنعتی که سنگ آهن را به گروهی از محصولات تبدیل می‌کند که سالانه به ارزش ۵/ ۲ هزار میلیارد دلار فروخته می‌شوند. بر اساس تحقیق جامعی از آکسفورد اکونومیکس حدود شش میلیون نفر در سال ۲۰۱۷ در این صنعت مشغول به‌کار بوده‌اند و ارزش افزوده‌ای معادل ۵۰۰ میلیارد دلار در مراحل مختلف تولید آن ایجاد شده است. این موسسه تحقیقاتی همچنین بهره‌وری هر نیروی کار فعال در صنعت فولاد را ۸۰ هزار دلار برآورد کرده است که سه برابر متوسط بهره‌وری در بخش‌های دیگر در اقتصاد جهانی است. این صنعت از زنجیره عرضه جهانی بزرگی برخوردار است، به‌طوری که به ازای هر یک دلار ارزش افزوده که در صنعت فولاد ایجاد می‌شود، ۵/ ۲ دلار ارزش افزوده در بخش‌های دیگر اقتصاد جهانی در نتیجه خرید مواد خام، محصولات، انرژی و خدمات، ایجاد می‌شود که گویای اهمیت زیاد تولید این محصول در اقتصاد جهانی است.

• سمت‌وسوی بازار

  

  فولاد در حال حاضر برای جامعه ما ضروری است. ماده‌ای دائمی که می‌توان بارها و بارها بدون آن که ویژگی‌های خود را از دست بدهد، آن را بازیافت کرد و همین امر آن را به نقطه ثقل اقتصادهای دورانی قدرتمند و موفق تبدیل کرده است. سیستم حمل‌و‌نقل، بخش زیرساخت و مسکن، تولید، کشاورزی یا بخش انرژی با امکان‌های جدید این صنعت که از طریق فولادهای مقاوم و سبک وزن سازه‌ها را کاهش می‌دهد با فرصت‌های نوینی مواجه شده‌اند. مزیت فولاد برای جامعه محصولات بادوام، مشاغل محلی، کاهش آلایندگی و حفاظت از مواد اولیه برای نسل‌های آینده است.

• کوره پول‌سازی

  

  صنعت فولاد پس از نفت و گاز طبیعی، دومین صنعت بزرگ در جهان از منظر ارزش اقتصادی و گردش مالی است. در این صنعت، بخش ساختمان‌سازی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان محصولات صنعت فولاد است که در سال‌های اخیر بالغ بر ۵۰ درصد از تولیدی فولاد را به خود اختصاص داده است.

• آنچه خواهید دید

  

  اگر تخمین‌های انجمن جهانی فولاد (WSA) درست باشد، تقاضای فولاد جهانی در سال ۲۰۲۰ معادل ۱۷۲۵ میلیون تن بوده است (کاهش ۴/ ۲درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹). همچنین اگر پیش‌بینی WSA درست از آب در بیاید، تقاضای فولاد جهانی در سال ۲۰۲۱ بیش از چهار درصد رشد خواهد کرد و به ۱۷۹۵ میلیون تن خواهد رسید. اما چه چیزی تعیین می‌کند که تا پایان سال، تقاضای فولاد نسبت به این پیش‌بینی نزدیک شود یا از آن فاصله گیرد؟ چیزی که باعث افت تقاضای فولاد در سال ۲۰۲۰ شد، بدون شک پاندمی کرونا بود و در این بحثی نیست. این پاندمی باعث شد کشورها برای مقابله با کووید ۱۹ رو به لاک‌داون کردن اقتصاد در سطح ملی بیاورند.

• ایده‌های فولادی

  آیا می‌خواهید کسب‌وکاری فلزی راه بیندازید و در عین حال بی‌نقص و منحصربه‌فرد باشید؟ اگر پاسخ شما به این سوال آری است، در اینجا با بهترین ایده‌ها و فرصت‌هایی که تحلیلگران برای سال جاری میلادی پیشنهاد می‌کنند آشنا خواهید شد.

• ثبت رکوردهای تاریخی فروش و تولید در صبا فولاد خلیج ‏فارس

  

  درحالی‏که سایۀ شدیدترین تحریم‏ها بر اقتصاد ایران سایه افکنده، جهش تولید، به‏عنوان استراتژی اصلی پیش روی اقتصاد کشور قرارگرفته و بخش‏های مختلف صنعتی و تولیدی به‏خوبی به این نکته پی برده‏اند که نه‏تنها نباید متوقف شوند، بلکه باید مسیری رو به توسعه را طی کنند. نباید این واقعیت را نیز از ذهن دور داشت که وضعیت کنونی با نقطۀ مطلوب فاصله دارد؛ چراکه ظرف سه سال گذشته، رشد بخش واقعی اقتصاد کشور منفی بوده و صندوق بین‏المللی پول پیش‏بینی کرده این روند تا پایان سال ۹۹ در اقتصاد ایران ادامه یابد و رشد اقتصادی به منفی ۵ درصد برسد؛ البته نباید شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا را نیز در این زمینه از یاد برد. دراین‏بین علی‏رغم اتفاقات ذکر شد برخی از شرکت‏ها با عبور از موانع توانسته‏اند به دستاوردهای بزرگی در بخش تولید و فروش دست یابند. یکی از این شرکت‏ها شرکت صبا فولاد خلیج‏فارس است. در همین راستا سعید بزرگی، مدیرعامل صبا فولاد خلیج‏فارس از رکورد پایداری تولید در این شرکت خبر داد و گفت: در شش ماه دوم مالی سال ۹۹ این مجموعه توانسته است با پایدارسازی تولید و افزایش میزان تاب‏آوری در شرکت، وضعیت تداوم تولید را به شکلی بهبود ببخشد که خوشبختانه طی شش ماه گذشته تا به امروز، شرکت توقف خارج از کنترل نداشته است. به گفته این فعال صنعتی، پس از استقرار تیم مدیریتی جدید در شرکت صبا فولاد خلیج‏فارس، تحولاتی در این مجموعه آغازشده و در ۶ ماهه دوم سال مالی، آمار قابل‏توجهی در حوزه‏های تولید و سودآوری به ثبت رسیده است.مشروح گفت‏وگو با مدیرعامل صبا فولاد خلیج‏فارس را در ادامه این مطلب می‏خوانید:

• مجتمع فولاد صنعت بناب در مسیر تکمیل زنجیره تولید

  

  هلدینگ مجتمع فولاد صنعت بناب از چندین شرکت بزرگ فولادی در دو زیرمجموعه اصلی کارخانه‌های ذوب و نورد با هدف تولید انواع محصولات فولادی تشکیل شده است. این مجتمع یکی از شرکت‌های مهم تابعه گروه مالی گردشگری به‌شمار می‌رود که در حال حاضر با توان تولید سالانه بیش از ۲ میلیون تن انواع محصولات فولادی و با ‌بکارگیری بیش از ۱۲۰۰ نفر به‌صورت مستقیم نقش موثری در اقتصاد و اشتغالزایی در کشور دارد.