ویژه نامه سراسری سیستم های تهویه مطبوع

• صنعت سرپای تهویه

• جریان هوای خوب

  

  اهمیت تهویه هوا از دو لحاظ قابل بحث و بررسی است اول آنکه کیفیت هوای پیرامون ما (با توجه به آلودگی‌های غیرقابل اجتناب هوا) در ساختمان‌ها و اماکن تردد ما می‌تواند تا حدودی در سلامت ما تاثیر مثبت داشته باشد به‌ویژه اگر از هواسازهای دارای فیلتر استفاده شود و هوای سالم به ما بدهد. بحث دوم تمیز بودن این صنعت و بی‌خطر بودن آن است که با توجه به عدم آلایندگی و همچنین عدم هدررفت انرژی آب و گاز که خود نکته بسیار قابل تاملی است می‌توان از تهویه مطبوع به عنوان دوست بشر نام برد که هم برای سلامتی انسان‌ها و هم برای حفظ منابع طبیعی به انسان کمک می‌کند. این صنعت رابطه نزدیک و تنگاتنگی با زندگی شهروندان امروزی دارد.

• پیش به سوی استاندارد

  

  در این نوشتار هرگاه از کلمه استاندارد استفاده می‌شود، منظور از استاندارد، مجموعه‌ای شامل دستورالعمل‌ها، روش‌ها و فرآیندهایی بوده است که ضمن اینکه در صنعت تاسیسات کشور پذیرفته شده باشد، مورد استفاده عمومی هم قرار گرفته باشد البته لازم به ذکر است که برخی از آنها ممکن است در قالب استانداردهای بین‌المللی یا ملی تدوین شده باشند. برای پاسخگویی صحیح یک سیستم تاسیساتی (مثلاً سیستم‌های تهویه مطبوع) باید استانداردها را در چند سطح مختلف مورد توجه قرار داد:

• جولان تولیدکنندگان زیرپله‌ای

  حمایت از تولیدکنندگان داخلی و حقوق مصرف‌کنندگان در صنعت تهویه مطبوع، موضوعی است که مستقیماً با استاندارد این محصولات گره خورده است. وجود محصولات بی‌کیفیت و بی‌نام تهویه مطبوع در بازار ایران، علاوه برسلب اطمینان سازندگان به تولیدکنندگان داخلی، کیفیت زندگی مصرف‌کنندگان و همچنین مصرف انرژی را به مخاطره می‌اندازد. چالش نبود استاندارد اجباری در تجهیزات مهمی چون چیلر و فن‌کویل و داکت‌اسپلیت ما را بر آن داشت تا به رسالت خود در این زمینه جامه عمل بپوشانیم.

• مهندسی هواپاد

  

  آلودگی هوا به عنوان بزرگ‌ترین تهدید زیست‌محیطی بر سلامت انسان شناخته شده است. علاوه بر این آلودگی هوا متهم به عاملیت در مرگ‌ومیر زودهنگام سالانه بالغ بر پنج میلیون نفر در دنیا هم بوده است. با این حال می‌دانیم که شدت اثرات سوء آن همچنان در ذهن بیشتر افراد جامعه دست‌کم انگاشته می‌شود. در گزارش سال ۲۰۱۶ بانک جهانی پیرامون اقتصاد ایران، خسارت سالانه ناشی از مرگ‌ومیر زودهنگام مرتبط با آلودگی هوا، قریب به ۲/ ۳ درصد از تولید ناخالص ملی ما در آن سال برآورد شده است. آنچه ممکن است به خطا در ذهن غالب افراد تداعی شود آن است که محل دقیق بروز این خسارت محیط زیست شهری ماست، در حالی که به دلیل گذران عمده اوقات افراد در فضاهای داخلی، سهم عمده‌ای از مواجهه ما با عوامل آلاینده، در فضاهای بسته داخلی صورت می‌گیرد.

• مصائب تهویه

  

  صنعت تهویه مطبوع یکی از صنایع قدیمی و ریشه‌دار در کشور است. شرکت‌های بسیار زیادی در این صنعت فعالیت می‌کنند که چندین دهه سابقه و قدمت دارند. امروزه هم با وجود مسائل و مشکلات متعدد هنوز در این صنعت فعالیت کرده و محصولات قابل قبولی عرضه می‌کنند. بخش بزرگی از نیاز کشور امروزه از طریق تولیدات داخلی تامین می‌شود. امری که به اشتغال و عدم خروج ارز از کشور کمک بسیار زیادی کرده است. البته طبیعتاً صنعت تهویه مطبوع هم مثل سایر صنایع کشور مشکلات زیادی دارد. مشکلاتی که منجر به آن شده که دغدغه‌های فراوانی برای فعالان این حوزه به وجود بیاید. از موضوعات بسیار مهمی که وجود داشته و لازم است به آن اشاره شود، بحث رقابت‌پذیری در صنعت تهویه مطبوع است.

• هوای تازه

  

  صنعت تهویه در ایران طی سال‌های گذشته از پیشرفت‌های مناسبی برخوردار بوده است هر چند باید این پیشینه را هم یادآور شد که صنعت تهویه در ایران جزو صنایع پیشرو و با قدمت نزدیک به ۷۰ سال بوده و هم‌اکنون بیشتر پروژه‌های بزرگ و سنگین کشور، توسط تولیدکنندگان داخلی به اجرا درآمده یا در حال اجراست. بررسی‌ها نشان می‌دهد امروزه بیشترین نیازمندی بخش‌های نفت، گاز، پتروشیمی و انرژی کشور در بخش تهویه مطبوع از تولیدات داخلی تامین می‌شود. روند خودکفایی و عدم وابستگی به تامین قطعات و مجموعه‌ها در این صنعت در سال‌های اخیر با سرعت بیشتری به پیش رفته و هم‌اکنون، وابستگی صنعت تهویه مطبوع ما به قطعات و مجموعه‌های وارداتی به حداقل رسیده و تلاش برای به صفر رساندن این وابستگی با جدیت هرچه تمام‌تر در بین صنعتگران ایرانی در جریان است.

• هوای آینده

  

  پیش از ورود به بحث اصلی این یادداشت یعنی وضعیت همکاری دو صنعت تهویه و ساختمان باید گفت که بررسی چنین موضوعی جای خوشحالی دارد چرا که از یک همکاری مستمر، درست و پایدار سخن می‌گوید. کارشناسان در سال‌های گذشته این همکاری را مثبت ارزیابی کردند و چشم‌انداز ما هم برای آینده مثبت و سازنده است. صنعت ساختمان و تهویه از چند منظر با هم یگانه هستند. اولاً که نمی‌شود این دو صنعت را از یکدیگر جدا دانست چرا که در مرحله همکاری کاملاً جداناپذیری‌شان مشخص می‌شود. همچنین در حوزه تکنولوژی و ارتقای سیستمی نیز به هم وابسته هستند. از سوی دیگر پیشرفت هر کدام از این صنایع بر رشد و توسعه صنعت مقابل تاثیر می‌گذارد. همچنین باید گفت در نگاه جهانی و در سطح بین‌الملل این همکاری قابل تحسین و تایید است. برای تقسیم‌بندی مطالب این یادداشت ابتدا به طرح مساله پرداختم و سپس آن را توضیح دادم.

• مطبوع‌سازان هوا

• هواسازی بهینه

  

  سیستم‌های تهویه مطبوع (HVAC) از زمان آغاز به کار خود راه طولانی را طی کرده‌اند. هرساله فناوری‌ها و نوآوری‌های تازه در زمینه این صنعت به بازار آمده و راه را برای کارآمدتر و موثرتر ساختن این سیستم‌ها هموار کرده است. با افزایش تقاضا به دلیل شرایط آب‌و‌هوایی سخت، فشار قابل توجهی برای بهبود بهره‌وری انرژی در صنعت تهویه وجود دارد. این امر منجر به ظهور تعدادی از نوآوری‌های جدید در زمینه تهویه مطبوع از جمله واحدهای تهویه بهینه شده است.

• بازار هوای تازه

  

  بازار جهانی سیستم‌های تهویه مطبوع تا سال ۲۰۲۶ به ۷/ ۱۴۸ میلیون دستگاه می‌رسد. تهویه مطبوع فرآیندی است که امکان سرمایش، گرمایش و تهویه فضای داخلی را فراهم می‌کند. اگرچه اصطلاح «تهویه مطبوع» عمدتاً با فرآیند خنک‌کننده مرتبط است، اما فرآیند سیستم‌های تهویه مطبوع شامل کنترل رطوبت و تمیز کردن هوا به عنوان عملکردهای کلیدی آن نیز هست. یک محرک اصلی رشد در بازار، آگاهی روزافزون مصرف‌کننده در مورد بهره‌وری انرژی در بحبوحه افزایش عدد قبوض انرژی و چالش‌های تغییرات آب‌و‌هوایی است.

• هوش مصنوعی مطبوع

  

  سیستم‌های گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع (HVAC) بزرگ‌ترین بار مصرف‌کننده انرژی در ساختمان‌های مسکونی و تجاری هستند. به همین دلیل، اقدامات بهره‌وری انرژی که تهویه مطبوع را هدف قرار می‌دهند، می‌توانند به صرفه‌جویی عمده‌ای دست یابند. با این حال، ارتقای HVAC که باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود، نباید کیفیت محیط داخلی را تحت تاثیر قرار دهد، یا نباید باعث ناراحتی و مشکلات سلامتی شود. در محیط‌های تجاری نیز اگر این اتفاق بیفتد تاثیر منفی بر بهره‌وری دارد.

• هواسازان بزرگ

  

  تجهیزات گرمایشی، سرمایشی و تهویه مطبوع که به HVAC معروف‌اند،‌ امروزه به‌طور گسترده‌ای در صنعت، تجارت و مصارف خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا کیفیت هوا را برای محیط‌های داخلی بهبود بخشد. بر اساس آخرین پژوهش انجام‌شده از سوی شرکت مارکتز اند مارکتز، اندازه بازار صنعت تهویه در سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار بوده و انتظار می‌رود این بازار تا سال ۲۰۲۵ به بیش از ۲۷۷ میلیارد دلار برسد. رقمی که نشان‌دهنده رشد سالانه ۵/ ۶درصدی در بازه زمانی پیش‌بینی‌شده است. دلیل اصلی رشد بازار تشدید گرمایش جهانی ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای خواهد بود.