سفر به کدام کشورها ممنوع است؟
۶۲ مقصد قرمزدربازار توریسم
همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ اثرات بی‌سابقه‌ای برای جوامع، اقتصادها و گردشگری به‌همراه داشته است، به گونه‌ای که از ۱۱ مارس ۲۰۲۰ دولت‌ها به‌منظور جلوگیری از شیوع بیشتر و مهار کرونا اقدامات بهداشتی حداکثری را درنظر گرفتند که مهم‌ترین آن محدودیت‌های سفر به‌ویژه خارج از مرزها بوده است.
محدودیت‌های سفر همچنان به عنوان یکی از شیوه‌های اصلی مقصدها برای محدود کردن شیوع کرونا مورد استفاده قرار می‌گیرد اما نسبت به گذشته با تغییرات بسیاری همراه شده و از بسته بودن کامل 75 درصد مرزها در مه 2020 به 29 درصد در ژوئن 2021 رسیده است که شاید بتوان عمده دلیل این کاهش‌ها را در توزیع واکسیناسیون در بسیاری از کشورهای جهان دانست که در ایجاد حس امنیت جمعی تاثیرگذار بوده است.
با توجه به وضعیت همه‌گیری در سراسر جهان، دولت‌ها در هر زمانی احتمال کاهش محدودیت‌های سفر یا افزایش آن را دارند که می‌تواند از یک مقصد به مقصد دیگر باتوجه به اقدامات و ملزومات مختلف ملی از جمله سیاست خارجی، مهاجرت و گردشگری یک کشور متفاوت باشد.
براساس تحقیقات صورت گرفته با توجه به ارائه اطلاعات قابل اعتماد، دسترسی آسان به روش‌های سفر برای گردشگری بین‌المللی در اکثر مقاصد با بهبود همراه بوده است. عامل مهمی که تاثیر قابل‌توجهی در کاهش محدودیت‌های سفر خواهد داشت، افزایش تعداد مسافران واکسینه شده است. سفر برای مسافران واکسینه شده در سراسر جهان با کمترین محدودیت همراه است.
تنها در 17 درصد از کل مقاصد جهان، محدودیت‌های سفر را برای واکسینه‌ها اعمال کرده‌اند که از این میان در برخی کشورها تمامی محدودیت‌ها برای مسافران واکسینه اعمال می‌شود و در برخی موارد، محدودیت‌ها برداشته می‌شوند.
در کنار محدودیت‌ها در بسته شدن مرزها، اقداماتی اضافی در صورت باز شدن مرزها اعمال شده است که می‌توان به اجازه ورود بدون محدودیت واکسینه‌شده‌ها در اکثر مقاصد، فرم‌های خوداظهاری برای شناسایی مسافران به شکل کاغذی یا دیجیتالی، ارائه تست منفی کرونا در بدو ورود، درخواست تاییدیه‌ها و مجوز‌های سلامت قبل از رسیدن به مقصد، درخواست مدارک مربوط به پوشش بیمه‌ای و ایجاد کریدورهای مسافرتی و خطوط سبز اشاره کرد.
پس از یک دوره محدودیت حداکثری سفر در اوایل همه‌گیری، مقاصد شروع به کاهش محدودیت‌های سفر و فراهم کردن امکان جابه‌جایی مردم و بازیابی مجدد فعالیت‌های اقتصادی از جمله گردشگری کردند.
به‌طوری که در نوامبر 2020 به کمترین میزان محدودیت‌های سفر تنها با 27 درصد از بسته بودن کامل مرزها در سراسر جهان رسید و ارائه تست منفی کرونا به مهم‌ترین روش ایمنی و بهداشتی برای سفر تبدیل شد. اما پس از شیوع ویروس‌های جهش‌یافته جدید روند کاهش محدودیت‌های سفر نیز کند شد و با حفظ وضع موجود مواردی اضافی برای سفرها افزوده شد. پیشرفت مداوم واکسیناسیون منجر به رویکردی متفاوت‌تر در کشورها می‌شود که در آن مسافران واکسینه شده از امتیازات خاص سفر برخوردارند. این پیشرفت در کاهش محدودیت‌های سفر ناشی از کرونا تاثیر خواهد گذاشت.
همچنین برآورد می‌شود با توسعه راه‌های مختلف مسافرتی، تحرکات بین‌المللی در مسیر بهبود قرار گیرد. اما با این حال، با توجه به غیرقابل پیش‌بینی بودن شرایط و عملکردهای مختلف در هر مقصد، چالشی جدی جهت بهبود کامل گردشگری وجود دارد. البته دولت‌ها به‌طور مداوم باتوجه به وضعیت همه‌گیری در کشور خود، مقاصد نزدیک، بازارهای اصلی و در سطح جهانی محدودیت‌های سفر را تنظیم می‌کنند که باتوجه به پیشرفت چشمگیر واکسیناسیون و تلاش‌های دیجیتالی‌سازی مربوط به این موضوع هدف عمده دولت‌ها تسهیل در تحرکات بین‌المللی است.
با گذشت زمان، بسیاری از مقاصد محدودیت‌های سفر بین‌المللی را کاهش داده و شیوه‌های جدیدی از جمله ارائه آزمایش در بدو ورود را جایگزین کردند. با وجود این، درحال‌حاضر تنها سه کشور در جهان (آلبانی، کاستاریکا و جمهوری دومینیکن) تمامی محدودیت‌های سفر را به طور کامل برداشته‌اند.
در آمارهای ارائه شده از سوی سازمان جهانی گردشگری از تاریخ یک ژوئن 2021، در مجموع 136 مقصد به‌طور کامل یا جزئی مرزهای خود را برای گردشگران بین‌المللی بسته‌اند که از این میان 62 مقصد (29 درصد از کل مقاصد جهان) به‌طور کامل و 73 مقصد (34 درصد از کل مقاصد جهان) به‌طور جزئی مرزهای خود را بستند.
این درحالی است که در گزارش قبلی در تاریخ فوریه 2021 این رقم 142 مقصد بوده است. حدود 78 کشور جهان یعنی حدود 36 درصد از کل مقاصد، ارائه نتایج تست منفی کرونا هنگام ورود به مقصد را درنظر گرفته‌اند که برخی با قرنطینه کردن مسافران همراه است.
حدود 16 درصد از کل مقاصد سراسر جهان با 35 مقصد، علاوه بر سایر محدودیت‌های ورود، قرنطینه اجباری را برای همه گردشگران خارجی بدون در نظر گرفتن مبدأ اعمال می‌کنند. علاوه بر این، حدود 92 مقصد جهان محدودیت‌های خاصی از جمله بسته شدن مرزها، تعلیق پروازها و قرنطینه اجباری را برای مقاصد دارای موارد ویروس‌های جهش‌یافته درنظر گرفته‌اند.
در اعمال محدودیت‌ها یا کاهش آن، اختلاف قابل‌توجهی در مناطق جهان دیده می‌شود. مثلا ارائه تست منفی کرونا در 66 درصد از مقاصد قاره آمریکا اعمال می‌شود درحالی‌که این رقم برای آسیا و اقیانوسیه تنها 9 درصد است.
در مقابل 70 درصد از 46 مقصد آسیا و اقیانوسیه مرزهای خود را همچنان بر روی گردشگران بین‌المللی کاملا بسته‌اند. وضعیت همه‌گیری جهانی به‌ویژه ظهور و گسترش ویروس‌های جهش‌یافته منجر به رویکرد محتاطانه دولت‌ها در کاهش محدودیت سفرهای بین‌المللی شده است. با این حال انتظار می‌رود با پیشرفت واکسن و دیجیتالی‌سازی، محدودیت‌های سفر با کاهش فزاینده‌ای روبه‌رو شود.
درحال‌حاضر تعداد قابل‌توجهی از مقاصد همچنان مرزهای خود را کاملا بسته‌اند که اکثر آنها در آسیا و اقیانوسیه قرار دارند که در دیگر قاره‌ها کمتر به چشم می‌خورد. بخش قابل‌توجهی از کشورهایی که مرزهای خود را به‌طور کامل بسته‌اند در گروه کشورهای در حال توسعه، توسعه‌نیافته یا کشورهای کوچک جزیره‌ای قرار دارند.
در بین این مقاصد 34 مقصد حداقل 57 هفته مرزهای خود را بسته‌اند که بیش از نیمی از آنها در آسیا و اقیانوسیه قرار دارند. مرزهای اقتصادهای پیشرفته با استانداردهای بالای بهداشتی و عملکرد محیطی با کاهش بیشتری در محدودیت‌ها همراه بوده و اروپا در پایان سال 2020 بیشترین کاهش منطقه‌ای در محدودیت‌ها را تجربه کرده است. همچنین تجزیه و تحلیل‌های علمی سازمان جهانی گردشگری نشان می‌دهد مقاصدی که از اول ژوئن اقدام به بستن کامل مرزهای خود کرده‌اند در گروه اقتصادهای در حال ظهور هستند که از استانداردهای بهداشتی و رتبه عملکرد محیطی پایینی برخوردارند همچنین کمترین وابستگی را به گردشگری در اقتصاد خود دارند.
همچنین در این تجزیه و تحلیل نقش واکسیناسیون در یک مقصد و ارتباط بالقوه آن با محدودیت‌های سفر بررسی شده است که براساس آن اکثر کشورهایی که مرزهای خود را بسته‌اند سهم کمتری در دریافت واکسن از کل جمعیت خود داشته‌اند. از نظر منطقه‌ای از بین 63 مقصدی که مرزهای خود را کاملا بسته‌اند، حدود 51 درصد با 32 مقصد در آسیا و اقیانوسیه قرار دارند و پس از آن 16 درصد با 10 مقصد در آفریقا و آمریکا، 11 درصد با 7 مقصد در اروپا و 6 درصد با 4 مقصد در خاورمیانه هستند.
مرزهای 20 کشور کوچک جزیره‌ای یعنی حدود 32 درصد از کل مقاصد بسته شده‌اند و این رقم در کشورهای توسعه‌نیافته 14 مقصد و در کشورهای درحال توسعه 5 مقصد بوده است که آسیا و اقیانوسیه بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. در این کشورها سهم افراد واکسینه شده از کل جمعیت کمتر از 20 درصد است. البته بیشتر از نیمی از این مقاصد پایین بودن میزان مبتلایان را نشان می‌دهند. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، 70 درصد از مقاصد با مرزهای بسته (33 مقصد از 47 مقصد) وابستگی کم یا متوسطی به گردشگری دارند که سهم آن در تولید ناخالص داخلی کمتر از 10 درصد است. از لحاظ وضعیت اقتصادی، 89 درصد از مقاصدی که مرزهای خود را بسته‌اند به اقتصادهای نوظهور تعلق دارند و سهم اقتصادهای پیشرفته تنها 11 درصد است.
سازمان جهانی گردشگری در این گزارش خود به عملکرد 10 بازار برتر جهان نیز پرداخته است که براساس آن، از اول ژوئن سه بازار اصلی یعنی چین، کانادا و روسیه مرزهای خود را به‌طور کامل بسته‌اند درحالی‌که دیگر مقاصد برتر با محدودیت کمتری همراه بوده است. 6 کشور از این 10 بازار اصلی جهان شامل آمریکا، آلمان، انگلستان، فرانسه، ایتالیا و هلند به شکل متفاوتی شهروندان خود را به سفر به مقاصد کم‌خطر توصیه می‌کنند. این کشورها اطلاعات مقاصد را براساس سه رده خطر بالا، متوسط و کم‌خطر برای شهروندان خود طبقه‌بندی کردند. درحالی‌که چهار مقصد دیگر یعنی کانادا، چین، هنگ‌کنگ و روسیه به شهروندان خود توصیه می‌کنند از هرگونه سفر به خارج از کشور خودداری کنند.
برخی کشورها اقداماتی اضافه همچون ارائه تست منفی کرونا و قرنطینه را نیز اعمال می‌کنند. چهار کشور آمریکا، چین، هنگ‌کنگ و کانادا از تمام گردشگران ورودی می‌خواهند نتیجه تست کرونا را ارائه دهند یا قرنطینه اجباری داشته باشند. گردشگران بین‌المللی از این چهار مقصد که در سال 2018 حدود 338 میلیون گردشگر ورودی (25 درصد از کل گردشگران ورودی جهان) را به خود اختصاص داده از اول ژوئن الزامات قرنطینه اجباری بدون درنظر گرفتن مبدأ را اعمال کرده‌اند.
روسیه اما از مه 2021 قانون قرنطینه اجباری را لغو کرد و به‌جای آن ارائه تست PCR را الزامی کرده و پنج روز پس از ورود تست مجدد انجام می‌دهد. آمریکا قرنطینه اجباری برای واکسینه‌ها را برداشته اما دیگر مقاصد هنوز تصمیم مشخصی در این زمینه اتخاذ نکرده‌اند. در انگلستان، آلمان، فرانسه، ایتالیا و هلند، قرنطینه اجباری تنها درصورت ورود از کشورهای پرخطر نیاز است و برای سایر مقاصد کم‌خطر ارائه آزمایش منفی کافی است که در صورت واکسیناسیون کامل در برخی موارد ارائه تست هم نیاز نیست.
