«گاردین» در گزارشی سلیقه سفر چشم‌بادامی‌ها را واکاوی کرد
دو آموزه از بررسی الگوی سفر چینی‌ها
اخیرا نیز رسانه بریتانیایی «گاردین» با تحلیل بازار گردشگری این کشور و ذائقه مسافرتی آنان، گزارشی منتشر و در آن به رشد چشمگیر سفرهای داخلی گردشگران این کشور و توجه بیشتر مردم چین به محصولات فرهنگی و توریستی کشور خود و نقاط روستایی اشاره کرده است؛ امری که بنا به اظهار نظر کارشناسان، نتیجه سیاست‌های اصلاح تعطیلات در این کشور است که زمینه توسعه متوازن گردشگری در این کشور پهناور و شکوفایی مقاصد متنوع توریستی در اقصی نقاط آن را فراهم آورده است. با این وجود «گاردین» در گزارش خود تصریح کرده که گردشگران چینی همچنان کشورهای همسایه خود و بازار جهانی گردشگری را منتفع می‌کنند و آمارهای وزارت فرهنگ و گرشگری این کشور نشان می‌دهد که در مجموع سفرهای گردشگران چینی به مقاصد خارجی در ایام تعطیلات ملی این کشور نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
واقعیت‌های موجود در گزارش «گاردین» اهمیت توجه به ۲ نکته را برای توسعه گردشگری در ایران روشن می‌کند؛ نخست آنکه جذب گردشگران پرتعداد و ولخرج چینی نیازمند توجه ویژه به این بازار، شناسایی سلیقه‌های سفری مردم این سرزمین و تبلیغات و بازاریابی مناسب است. مساله‌ای که برای تحقق آن، اقدام اخیر سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در آغاز روند مذاکرات با وزارت امور خارجه برای لغو روادید گروهی گردشگران چینی، امری لازم و ضروری بود؛ اما تنها یکی از گام‌های ابتدایی است و نمی‌توان به آن بسنده کرد. همچنین نکته قابل تامل دیگری که در گزارش این رسانه بریتانیایی می‌توان یافت این است که با ساماندهی تعطیلات در کشور و بهره‌گیری از تجربه چینی‌ها در این خصوص، می‌توان زمینه توسعه متوازن گردشگری داخلی در کشور را رقم زد.
کمک چین به گردشگری دیگر کشورها
در ابتدای هزاره کنونی میلادی سالانه حدود ۱۰ میلیون سفر خارجی توسط شهروندان چینی صورت می‌گرفت؛ اما امروز چین بیش از هر کشور دیگری در جهان گردشگر خروجی دارد. تنها در سال ۲۰۱۷، بیش از ۱۴۵ میلیون مورد سفر به مقصدی خارجی به نام شهروندان این کشور به ثبت رسیده است و این عدد معادل ۱۱ درصد از کل گردشگران جهان در سال ۲۰۱۷ است؛ گردشگرانی که ولخرج‌ترین گردشگران جهان نیز محسوب می‌شوند؛ به‌طوری که از رهگذر سفر این تعداد، کشورهای میزبان بیش از ۵/ ۲ میلیارد دلار درآمد کسب کردند. «گاردین» در گزارش خود چنین آورده که علاقه گردشگران چینی به مسافرت، تنها موجب درآمدزایی در مقاصد گردشگری داخلی این کشور نشده و به بسیاری از دیگر کشورهای جهان و خصوصا کشورهای همسایه چین سود رسانده است.
در ایام تعطیلات ملی این کشور که بازه میان یکم تا ۷ اکتبر است، روزانه ۷ میلیون سفر خارجی از سرزمین اصلی چین به مقاصد خارجی انجام شده که به‌ترتیب تایلند، ژاپن، هنگ‌کنگ، ویتنام، سنگاپور، تایوان، کره جنوبی، اندونزی، مالزی و ایالات متحده آمریکا پرطرفدار‌ترین مقاصد بوده‌اند. این رسانه بریتانیایی اعتقاد دارد که بدون شک شکوفایی گردشگری در کشوری همچون تایلند، مدیون افزایش میل به سفر خارجی در میان شهروندان چینی است؛ به‌طوری‌که در ابتدای هزاره جدید میلادی تعداد گردشگران ورودی به این کشور کمتر از سالانه ۱۰ میلیون نفر بود و این رقم در سال ۲۰۱۷ به ۴/ ۳۵ میلیون نفر رسیده است. بنا به آمارهای ارائه‌شده از طرف مقامات گردشگری تایلند، این کشور در هشت‌ماه نخست سال جاری میلادی و پیش از آغاز تعطیلات ملی چین موفق به جذب بیش از ۷/ ۷ میلیون گردشگر از چین شده بود.
این رقم نسبت به سال ۲۰۱۶ افزایشی به‌میزان ۵/ ۱۶ درصد داشته و ۹ میلیون یوآن درآمد برای تایلند به‌همراه داشته است. اما در مقابل و در ایام ۷ روزه تعطیلات ملی، سفر به ایالات متحده نسبت به سال گذشته ۴۲ درصد کاهش یافته و در ۹ماه نخست سال جاری میلادی نیز تعداد سفر چینی‌ها به آمریکا با ۵ درصد کاهش همراه بوده است. دیگر شواهد آماری نیز چنین نشان می‌دهد هرچند روند رو به رشد سفرهای خروجی شهروندان چینی همچنان ادامه دارد؛ اما توسعه سفرهای داخلی از سرعت بیشتری برخوردار است و تعداد سفرها و درآمد حاصل از آن برای جوامع میزبان و خصوصا مناطق روستایی، سالانه بیش از گذشته می‌شود.
چینی‌ها در سفر چه چیز دوست دارند؟
«گاردین» در پاسخ به این سوال، به یکی از گزارش‌های کمیسیون گردشگری اروپا استناد کرده که در آن بهره‌گیری حداکثری از زمان، مهم‌ترین ارزش در سفر چینی‌ها ارزیابی شده است. این گزارش افزوده است زمان منبع به‌شدت محدود و ارزشمندی برای توریست‌های چینی است و از این رو آنها جاذبه‌های گردشگری را ترجیح می‌دهند که در دسترس و بازدید از آنها آسان‌تر باشد. اما درخصوص هزینه، چنانکه پیش‌تر نیز مرسوم بوده، گردشگران چینی ترجیح می‌دهند کمترین هزینه‌ها را بابت خوراک، اقامت و حمل و نقل داشته باشند و در عوض بخش قابل توجهی از بودجه سفر خود را به خرید و بازدید از مراکز خرید اختصاص دهند.
با این وجود «گاردین» در گزارش خود توجه بازاریابان را به این نکته نیز جلب کرده که اخیرا و خصوصا در ایام تعطیلات ملی چین، نشانه‌هایی از تغییراتی در این رویکرد مشاهده شده است. هرچند که هنوز بخش قابل توجهی از بودجه سفر گردشگران چینی معطوف به خرید است؛ اما با شکوفایی گردشگری داخلی در این کشور و توزیع متوازن سفرهای داخلی به‌لحاظ مکانی و زمانی به‌دنبال اصلاح و ساماندهی تعطیلات چین، گردشگران تمایل بیشتری به حمایت و خرید محصولات و کالاهای بومی و محلی در این کشور پیدا کرده‌اند و انگیزه بازدید از جاذبه‌های فرهنگی در کشورهای خارجی برای چینی‌ها رو به افزایش است.
توریست‌های چینی در ایران
کارشناسان مهم‌ترین عامل توسعه گردشگری داخلی در چین را ساماندهی تعطیلات می‌دانند؛ موضوعی که به حلقه مفقوده توسعه گردشگری داخلی در ایران بدل شده و به‌دلیل ۲ روزه نبودن تعطیلات پایان هفته و حضور برخی تعطیلات پیش‌بینی نشده در طول ایام سال، فرصت سفر کمی برای گردشگران کشور فراهم است و ازاین‌رو، بسیاری از مناطق مستعد کشور در حوزه گردشگری ناشناخته مانده‌اند. در مقابل و در زمان معدود تعطیلات بلند کشور، برخی نقاط همچون سواحل شمالی کشور با ازدحام مسافر روبه‌رو می‌شوند. همچنین، گزارش «گاردین» این سوال را در ذهن ایجاد می‌کند که ایران چه‌مقدار در جذب گردشگر از چین موفق بوده است؟ هرچند چین کمتر به‌عنوان یک کشور گردشگرپذیر شناخته می‌شود و تخمین زده می‌شود که شکاف میان تعداد گردشگران خروجی و ورودی آن بیش از ۸۰ میلیون نفر باشد؛ اما این مساله درخصوص بده‌بستان توریستی این کشور با ایران کاملا برعکس است.
مطابق آخرین آمار موجود از سفرهای ورودی و خروجی کشور که توسط سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گردآوری شده است، در سال ۹۶ حدود ۱۰۷ هزار گردشگر ایرانی برای بازدید از چین به این کشور سفر کردند؛ اما در مقابل و در همین بازه زمانی، کمتر از ۶۹ هزار گردشگر چینی به ایران سفر کردند. به همین منظور، روشن است که صنعت گردشگری کشور در جذب گردشگر از بازار چین چندان موفق عمل نکرده و نسبت به سلیقه‌های سفر این گردشگران بی‌اعتنا بوده است. چنانکه اشاره شد، بازدید از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی برای چینی‌ها تبدیل به موضوع داغی شده است و در صورت توسعه زیرساخت‌های لازم همچون حمل و نقل، اقامت و خوراک مناسب سلیقه و ارزان برای آنان و تبلیغ این موارد، می‌توان ایران را به مقصدی جذاب برای گردشگران ولخرج چینی تبدیل کرد.
ارسال نظر