بازدهی صنایع بورسی در اولین ماه سال بررسی شد
پیشتازی مخابراتی‌‌‌ها
اما در فروردین‌ماه، شرایط به گونه دیگری است. صنایع ریالی همچنان در صدر بازدهی ماهانه صنایع قرار گرفته و در بازار سهام جولان می‌دهند. دلیل این امر تمایل به سرمایه‌گذاری در سهام کوچک به دلیل اجتناب از ریسک‌‌‌های دولتی و بازی بازیگران بزرگ در سهام شاخص‌‌‌ساز بوده است؛ هرچند تحولات هر صنعت، در میزان بازدهی آن موثر بوده و می‌‌‌تواند، سهامداران خود را به شکل حیرت‌‌‌انگیزی، غافلگیر کند. صنایع لاستیک و پلاستیک، شیرینی‌‌‌جات و محصولات لبنی در میان صنایع برتر قرار دارند. این صنایع به دلیل افزایش نرخی که از محصولات خود دریافت می‌کنند، جذابیت لازم را برای معامله‌‌‌گران فراهم کرده‌‌‌اند. همچنین خودرویی‌‌‌ها به دلیل حواشی به وجود آمده از سوی شورای رقابت چند صباحی بود که از چشم معامله‌‌‌گران افتاده بودند. با افزایش نرخ محصولات خودرویی و جاماندگی خودرویی‌‌‌ها از بازار، این صنعت طی این ماه توانست عقب‌ماندگی خود را تا حدودی جبران کند. علاوه بر این دارویی‌‌‌ها نیز توانستند هم‌‌‌پای شاخص هم‌‌‌وزن بازدهی نزدیک به 30درصدی داشته باشند.
چرا مخابراتی‌‌‌ها؟
طی فروردین‌ماه، صنعت مخابرات توانسته است با ثبت بازدهی 51درصدی، در میان صنایع پیشتاز باشد. دلیل این امر خبرهای خوبی است که در این صنعت، طی ماه جاری منتشر شد.
یکی از دلایل دیگر آن نیز بازدهی بالای آسیاتک به دلیل عرضه اولیه آن در سال 1401 بوده است. خبر تاثیرگذار اول، مربوط به افزایش سرمایه شرکت مخابرات ایران با نماد «اخابر» بود. این شرکت، قصد دارد افزایش سرمایه 4هزار درصدی را از محل تجدید ارزیابی به ثبت برساند. این تجدید ارزیابی از محل زمین، ساختمان و همراه اول بوده است. در صورتی که این تجدید ارزیابی صورت گیرد، نسبت قیمت به خالص ارزش روز دارایی‌‌‌ها به 30درصد خواهد رسید. در این صورت مخابرات ایران به نظر فعالان، بازار بسیار جذابی خواهد بود.
صنعت مخابرات، با وجود مشکلات و موانعی که در پیش‌روی آن قرار دارد، به دلیل ضریب نفوذ بالای تلفن همراه در میان مشترکان، رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است.
جالب توجه است که صنعت مخابرات جزو معدود صنایعی است که رشد حقیقی خوبی را تجربه کرده و بهبود این صنعت علاوه بر تورم در گرو افزایش ضریب نفوذ نیز بوده است. این در حالی است که سایر صنایع صرفا از رشد نرخ دلار و افزایش نرخ خدمات و محصولات خود به رشد درآمد و سودآوری می‌رسند و تولید و فروش آنها با تغییر خاصی همراه نمی‌شود. ایران در میان کشورهای خاورمیانه از ضریب نفوذ بالا در تلفن ثابت و همراه برخوردار بوده و به دلیل گسترش خطوط تلفن در روستاها و در حال توسعه بودن کشور، صنعت مخابرات با رشد حقیقی و اسمی بالایی مواجه شده است. با توجه به اینکه این صنعت به بلوغ کافی رسیده است، طی سال‌های آینده انتظار جهش بالا در این صنعت وجود ندارد و پیش‌بینی می‌شود، رشد این صنعت با آهنگ ملایم‌تری ادامه یابد. علاوه بر این، رشد روزافزون تقاضا برای استفاده از اینترنت، سبب شده است تا در حال حاضر نزدیک به هزار و 200شرکت در زمینه ارائه خدمات اینترنت فعال باشند. تعدد شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات، موجب شده است تا رقابت در این صنعت افزایش یابد و در نتیجه این رقابت، کیفیت خدمات نیز بهبود می‌‌‌یابد. در نهایت به موجب این عوامل، زمینه رشد این صنعت فراهم خواهد شد.
مخابراتی‌‌‌ها در انتظار حذف موانع
متوسط هزینه‌‌‌کرد هر مشتری در ایران، بسیار پایین‌‌‌تر از نرخ جهانی است. این امر سبب می‌شود با وجود رشد حقیقی اندک در سال‌های آینده، در نهایت مخابراتی‌‌‌ها از تورم عقب بمانند یا با سرعت بسیار کندی به رشد خود ادامه دهند. در صورتی که نرخ‌ها در این صنعت، به صورت آزاد و برحسب رقابت و کیفیت ارائه خدمات تعیین شود، امید به جهش درآمدی در سهامداران این صنعت، زنده خواهد شد. اما در حال حاضر ارائه خدمات تلفن ثابت و تعیین نرخ خدمات آن، در انحصار کامل شرکت مخابرات ایران است. هرچند با توجه به ارائه خدمات باکیفیت از سوی شرکت‌های خدمات اینترنتی، تسلط و انحصار مخابرات در حال کاهش است، اما در این صنعت مانند صنایع تولیدی، اگر قیمت‌ها با رقابت بین شرکت‌ها و کیفیت خدمات ارائه شود، شرایط صنعت از وضعیت فعلی نیز بهتر خواهد شد. صنعت مخابرات از جمله صنایعی است که قدمت زیادی در کشور دارد و طی این سال‌ها، سهامداران خود را از محل رشد بالای درآمد منتفع کرده است. اما با وجود بالغ شدن این صنعت در سال‌های اخیر، همچنان این پتانسیل وجود دارد که مخابراتی‌‌‌ها وضعیت بهتری را تجربه کنند.
از دولت انتظار می‌رود، با حذف موانع و ایجاد شرایط مناسب برای رقابت کامل در این صنعت، چشم‌‌‌انداز مثبت و شفافی برای آن ترسیم کند و موجبات سرمایه‌گذاری در این صنعت را فراهم آورد. مجموع صورت‌های مالی مخابراتی‌‌‌ها نشان می‌دهد که این صنعت طی سال 1400، موفق شده است تا 40هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی به ثبت برساند که نسبت به سال 1399، رشد 8/ 12درصدی را نشان می‌دهد. همان‌طور که انتظار می‌‌‌رفت، این صنعت از اوایل دهه 1380 تا اوایل دهه 1390 رشد درآمدی را تجربه کرده و به مرور رشد درآمدی آن ملایم شده است. در نتیجه انتظار می‌رود طی سال‌های آتی نیز به دلیل موانع اشاره‌شده، رشد درآمدی این صنعت به طور متوسط در محدوده 30درصد باقی بماند. در صورتی که موانع مذکور رفع شود و رقابت بالایی در این صنعت صورت گیرد، این رشد درآمدی می‌‌‌تواند به بالای 50درصد نیز برسد. تاثیر موانع دولتی و انحصارطلبی در صنعت مخابرات کاملا بر حاشیه سود مخابراتی‌‌‌ها موثر بوده است، به طوری که حاشیه سود ناخالص این صنعت، در حال کاهش است و انتظار می‌رود، با تداوم وضعیت موجود این روند کاهشی ادامه‌دار باشد.
