«دنیای‌اقتصاد» دوده ساز‌ها را بررسی‌می‌کند
جذابیت دوده ساز‌ها در بازار سرمایه
نگاهی به روند فروش‌ها و سودآوری شرکت‌ها در سال‌های اخیر
ظرفیت تولید جهان ۳/ ۱۴ میلیون تن است که آسیا سهم ۶۰ درصدی از این تولید را دارد، ظرفیت تولید کشور ۱۴۰ هزار تن است و تولید شرکت‌های داخلی تمام ۸۰ هزار تن نیاز داخل را تامین کرده و مابقی آن صادر می‌شود. در کشور ۴ تولیدکننده دوده وجود دارد که سه شرکت کربن ایران، دوده صنعتی پارس و صنعتی دوده‌فام در بازار سرمایه هستند و شرکت کربن سیمرغ ایران نیز خارج از بورس است.
فروش‌های شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه در سال ۹۵، برابر ۴۹۴ میلیارد تومان بوده که در سال ۹۷، به هزار و ۱۳۱ میلیارد تومان و با تداوم افزایش نرخ‌های فروش مناسب در سال ۹۸ به هزار و ۴۸۵ میلیارد تومان رسید. در سال‌های ۹۴ تا ۹۶، حاشیه سود شرکت‌ها حدود ۱۷ درصد بوده است. در سال ۹۷ به دلیل افزایش قیمت جهانی نفت و جهش ارزی، حاشیه سود ۲۷ درصدی ثبت شد. در سال ۹۸ قیمت جهانی نفت و به تبع آن نفت کوره کاهش پیدا کرد. از این رو حاشیه سود تا ۲۳ درصد کاهش پیدا کرد. در این گروه شکربن، شصدف و کربن سیمرغ حاشیه سود ۲۲ درصدی و شدوص حاشیه سود ۲۰ درصدی دارد.
سود خالص شرکت‌های این گروه در سال ۹۶ برابر ۸۳ میلیارد تومان بوده که در سال ۹۷ به دلیل صعود قیمت نفت به ۲۱۴ میلیارد تومان رسید و در سال ۹۸ با تداوم افزایش تولید و دریافت افزایش نرخ مناسب به ۲۴۰ میلیارد تومان رسیده است.
وضعیت صنعت در فصل اول ۹۹
صنعت دوده در سال گذشته به‌دلیل وابستگی به صنعت تایر سال بسیار پرچالشی را پشت سرگذاشت. ازآنجا که تولیدکنندگان لاستیک با مشکل تامین مواد اولیه از خارج از کشور روبه‌رو بودند، همین امر سبب کاهش تولیدات این شرکت‌ها و به تبع آن کاهش تولید و فروش تولیدکننده‌های دوده شد، کاهش قیمت نفت بیشترین تاثیر را بر فروش صادراتی این شرکت‌ها گذاشت، ولی فروش داخلی این شرکت‌ها با افزایش دلار تقریبا ثابت بود و از کاهش شدید سود جلوگیری کرد. در فصل اول سال ۹۹ علاوه بر آثار افزایش نرخ ارز و تورم، اقتصاد کشور متاثر از شیوع ویروس کرونا شد که شرایط برای کسب‌و‌کار اقتصادی را بیش از گذشته سخت کرد. این موضوع سبب کاهش فعالیت واحد‌های صنعتی و تولیدی شد. همچنین محدودیت‌های ایجادشده و افزایش قیمت بنزین نیز مزید بر علت شد و منجر به کاهش تردد‌ها و تولیدات لاستیک شد. با وجود این شرکت‌های گروه در این فصل فروش ۲۱۴ میلیارد تومانی داشتند که ۴۰ میلیارد تومان کمتر از فصل آخر ۹۸ است. در فصل اول سال جاری حاشیه سود صنعت کاهش پیدا کرده که دلیل این امر کاهش قیمت‌های فروش و ماده اولیه شرکت‌ها است. در این صنعت شرکت‌ها معمولا محصولات صادراتی خود را تقریبا سر‌به‌سر و محصولات داخلی خود را با حاشیه سود ثابتی به فروش می‌رسانند. از این رو انتظار داریم که افت حاشیه سود در فصول آینده جبران شود.
حال و روز تولیدکنندگان دوده
برای بهتر دیده شدن وضعیت این شرکت‌ها نگاهی به وضعیت گذشته و آینده این صنعت داشته‌ایم. در جدول یک داده‌های گذشته نگر با توجه به‌صورت‌های مالی ۴ فصل اخیر منتشر شده در تارنمای کدال و آخرین قیمت‌های تابلو محاسبه شده است.
در جدول دو نگاهی به سودآوری چهار فصل آینده شرکت‌ها داشته‌ایم. مواد اولیه این شرکت‌ها قطران و روغن فورفورال است که هر دو کاملا متاثر از نرخ جهانی نفت کوره هستند. ضریب مصرف ماده اولیه در این شرکت‌ها در حدود ۲ است که در سال‌های اخیر شاهد ثبات این نسبت در اکثر شرکت‌ها هستیم. نرخ دلار برای خرید ماده اولیه برای ادامه سال مالی ۹۹، برابر ۲۱ هزار تومان در نظر گرفته شده‌است. نرخ خرید اکثر محصولات با در نظر گرفتن ثبات قیمت نفت ۴۵ دلاری محاسبه شده است. بر همین اساس نرخ نفت کوره باتوجه به نرخ جهانی نفت ۲۴۷ دلار پیش‌بینی شده است. نرخ خرید روغن نیز باتوجه به نسبت خرید هر شرکت نسبت به نفت کوره لحاظ شده است. میزان تولید شرکت‌ها با توجه به بودجه‌های اعلامی، عملکرد ماهانه و طرح‌های شرکت‌ها لحاظ شده است. در این جدول نسبت P/ C بیانگر ارزش بازار شرکت‌ها به ازای هر یک تن ظرفیت تولیدی است که دارند، ارزش بالاتر شکربن نیز به دلیل درآمدهای غیرعملیاتی این شرکت است.
وضعیت اقتصادی و تولید تایرسازان، نوسان قیمت مشتقات نفتی، نرخ‌گذاری دولتی با حاشیه سود ۲۰ تا ۲۵ درصدی، محدودیت در صادرات به واسطه تحریم‌ها، شیوع کرونا همگی بر عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت تاثیرگذار است. با توجه به افزایش قیمت ارز، شرکت اقدام به افزایش نرخ فروش محصولات کرده و به نظر عمده شرکت‌ها می‌توانند با حفظ حاشیه سودی در حدود نسبت‌های تاریخی خود، سودآوری بهتری داشته باشند. در این میان به نظر شکربن نسبت قیمت به درآمد آینده‌نگر کمتری نسبت به بقیه همگروهی‌ها دارد. این شرکت مالکیت ۴۳ درصدی شدوص و ۵۳ درصدی پسهند را دارد که پسهند طرح تولید تسمه نقاله سیمی خود را در سال جاری به بهره‌برداری خواهد رساند. بر همین اساس کربن ایران و دوده صنعتی فام در بین شرکت‌های این صنعت جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارند و نسبت‌های قیمتی آنها در نزدیکی نسبت‌های تاریخی صنعت قرار دارد.
