مقصد گردشگران خارجی، نصف جهان نیست
حدود ۴۰۰ هزار گردشگر خارجی وارد استان اصفهان شدند
در آخرین گزارش منتشرشده از سوی سازمان جهانی گردشگری از ۹ کشور نام‌برده شده است؛ که در سه ماه ابتدای ۲۰۲۴ افزایش ورود گردشگر داشته‌اند؛ اما ایران بین این کشور‌ها نیست.
از سویی هم بر طبق سند ۲۰ ساله باید تا پایان امسال ۲۰ میلیون گردشگر ورودی می‌داشتیم که با آمارها و گزارش اخیر سازمان جهانی گردشگری مشخص می‌شود تعداد گردشگر ورودی و میزان درآمدزایی از ورود گردشگران خارجی به هدف‌گذاری سند ۲۰ ساله نرسیده است.
در این حال آنچه از سوی مسوولان گردشگری استان اصفهان اعلام می‌شود آن است که در سال ۱۴۰۳، استان اصفهان به‌عنوان یکی از مقاصد مهم، شاهد ورود بیش از ۲ میلیون گردشگر بوده است.
همچنین از رشد ۳۳۰ درصدی حضور گردشگران خارجی در اصفهان، توسط کرم‌زاده، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان خبر می‌رسد.
به گفته این مسوول پس از فروکش کردن کرونا، گردشگری خارجی رشد نسبی داشت و این رشد نسبی در چند سال اخیر ادامه پیداکرده به‌نحوی‌که ما توانستیم نسبت به دوران کرونا به ۳۳۰ درصد رشد برسیم و حدود ۴۰۰ هزار گردشگر خارجی وارد استان اصفهان شدند.
وی تصریح می‌کند: با توجه به روابط مناسب کشورمان با کشورهایی همچون چین و روسیه بسیاری از گردشگرانی که امسال وارد اصفهان شدند، چینی و روسی هستند بعدازآن کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس قرار دارند و رزرو هتل‌های چهار ستاره و پنج ستاره اصفهان بیشتر برای گردشگران خارجی بوده است.
با این اوصاف، تاکید بر آن است که ورود گردشگران خارجی به اصفهان کاهش نیافته؛ بلکه آمارها در این زمینه قابل‌توجه بوده است.
سیاست‌ها همسو با توسعه گردشگری نیست
برجسته و ممتاز بودن اصفهان و قابلیت‌های گردشگری آن در سطح بین‌الملل، قابل‌انکار نیست.
دولت‌ها هم در این سال‌ها در جهت اجرایی کردن اهدافی درزمینهٔ توسعه پایدار صنعت گردشگری، اقداماتی را برای این استان به انجام رسانده‌اند. هرچند هنوز زیرساخت‌ها ضعیف و مشکلات در این بخش، فراوان است.
چالش‌هایی مانند حمل‌ونقل نامناسب از هوایی تا جاده‌ای، بی‌تمایلی سرمایه‌گذاران برای تزریق سرمایه در جهت تأسیس هتل و مراکز گردشگری در اصفهان، مشکلات اقتصادی برای سفر، نوسانات ارزی، تبلیغات و بازاریابی ناکافی از عمده‌ترین موانعی است که در این سال‌ها صنعت گردشگری را درگیر با خود کرده است.
جدای از ایرادها و ضعف‌های زیرساختی در اصفهان،
بحث قابل‌تأمل فعلی واصلی، فقدان آن تعداد گردشگری است که بتوانند رونقی را به اقتصاد تزریق کنند.
قطعاً شرایط ضروری برای پذیرش گردشگر در اصفهان فراهم نیست؛ اما حالا، مشکل فراتر از نبود زیرساخت است. چالش کنونی نبود گردشگر، به‌ویژه توریست خارجی، برای این دیار است که روزی روزگاری مقصد اصلی همه گردشگران بشمار می‌آمد.
بنا به گفته انتخابی عضو انجمن دوستداران اصفهان، مساله آن است که سیاست‌های کلان مملکتی به‌جای برنامه‌ریزی برای توسعه گردشگری بر صنعت و کشاورزی تمرکز کرده است. درصورتی‌که می‌توان بیشترین درآمدزایی را از همین یک صنعت پاک و بدون آلاینده داشت.
وی در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد بیان می‌کند: فقط اگر اصفهان را در نظر داشته باشیم می‌توان از مسیر صنعت گردشگری، درآمدزایی بزرگی را رقم زد که بی‌نیاز به تخصیص بودجه‌های دولتی از بناها، صنایع‌دستی و همچنین هنرمندان این حوزه‌ها حفاظت می‌کند. فعالانی که هرکدام به دلیل بی‌توجهی و ناخوش‌احوالی شرایط، تغییر شغل داده‌اند.
این فعال اظهار می‌کند: در این حال همین شهر، برای ورود گردشگر به زیرساخت‌هایی نیاز دارد که ظاهراً سیاست‌های موجود نسبت به فراهم‌سازی این شرایط، متمرکز نیست.
او ادامه می‌دهد: از هتل‌های پنج و چهار ستاره تا مراکز بوم گردی، حمل‌ونقل و حتی سرویس‌های بهداشتی، وجود هرکدام برای جذب گردشگر لازم است. ممکن است یک گردشگر، تمایلی برای سکونت در هتل نداشته باشد و یک‌خانه بوم گردی در دل کویر را ترجیح دهد. آیا شرایط برای او هم فراهم است؟
او می‌گوید: و یا باوجود نبود پرواز، چگونه می‌توان انتظار ورود گردشگر خارجی از اروپا را داشت. به‌علاوه مسافران خارجی برای ورود به شهرهای ایران تا چه میزان ازهرجهت، احساس امنیت می‌کنند؟
قطعاً همه این زیرساخت‌ها، درزمانی تحقق می‌یابد که سیاست کشور، همسو با این موضوع باشد.
این دوستدار اصفهان تصریح می‌کند: بحث قابل‌تأمل آن‌که مضاف بر اهمیت گردشگران داخلی، برای درآمدزایی و ارزآوری از طریق این صنعت، نیاز به گردشگر خارجی است.
تا زمانی که از این موقعیت محروم باشیم نمی‌توان ادعایی نسبت به رونق و توسعه صنعت گردشگری را داشت.
وی بیان می‌کند: درمجموع قابلیت‌های گردشگری ایران، بسیار زیاد است. در کشوری قرارگرفته‌ایم که دریک فصل با انواع آب‌وهوا روبرو هستیم. دریک زمان خلیج‌فارس و دریای عمان را همراه با دریای مازندران در جنوب و شمال کشور داریم. جنگل‌های هیرکانی را دریک سو و تپه‌های شنی را در سوی دیگر داریم. فقط اگر مثلث گردشگری اصفهان، شیراز و یزد را در نظر بگیریم با فراهم‌سازی شرایط مناسب، برای این ۳ شهر، می‌توان یک درآمدزایی بالا حتی بیشتر از کل ترکیه را موجب شد.
این فعال می‌گوید: به‌راستی چنین کشوری با این ویژگی‌ها چگونه از صنعت گردشگری دنیا عقب‌مانده است.
وی می‌افزاید: حال اصفهان که آوازه‌اش درکل جهان شناخته‌شده و از ۱۰ شهر برتر دنیا است باوجود آثار، بناها و قدمت تاریخی شرایط ویژه‌ای را در این زمینه دارد که متأسفانه به دلیل نداشتن برنامه جامع گردشگری در سطح کلان از جایگاه اصلی خود دورمانده است.
انتخابی تأکید می‌کند: تا زمانی که نپذیریم فرهنگ‌ها باید با یکدیگر تعامل داشته‌باشند و تا وقتی‌که سیاست کلان بر توسعه گردشگری قرار نگیرد انتظار برای رونق صنعت گردشگری در هر شهری از ایران، بیهوده است.
دوباره نصف جهانی مملو از گردشگر را ببینیم
گزارش‌های رسمی حکایت از رونق گردشگری در اصفهان سال ۱۴۰۳ دارد. در برابر، گفته‌های کارشناسان و فعالان به‌علاوه شواهد میدانی گویای واقعیتی دیگر و ادامه رکود در این صنعت است.
به نظر می‌رسد دولت‌ها و مسوولان هرگونه ورود به سرزمین ایران اعم از مسافران چندساعته و یا کارگری که با اهداف اشتغال وارد کشور شده است را گردشگر محسوب می‌کنند. درحالی‌که تعریف جامع و مشخص گردشگر با استناد به سازمان جهانی گردشگری، مجموع فعالیت‌های فرد یا افرادی را در برمی‌گیرد که به مکانی غیر از مکان عادی زندگی خود مسافرت و حداقل یک‌شب و حداکثر یک سال در آنجا اقامت می‌کنند و هدف از مسافرت آنان نیز گذراندن اوقات فراغت است. اهدافی نظیر اشتغال و کسب درآمد هم شامل این تعریف نمی‌شود.
اما اینکه چرا اصفهان که از شهرهای و مراکز شناخته‌شده و موردعلاقه بسیاری از مردم جهان است در این سال‌ها با کمبود گردشگر روبرو بوده ضمن تأثیر شدید تحریم‌ها براین مقوله، ترکیبی از مشکلات زیرساختی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و مهم تراز همه سیاست‌های کلان مملکتی چنین فرایندی را شکل داده است. جذب مجدد گردشگر به این دیار در وهله نخست، رویکرد و نگاه مهربانانه مسوولانش به این صنعت را می‌طلبد و پس‌ازآن نیازمند رغبت سرمایه‌گذاران این حوزه برای ماندگاری و صرف هزینه در اصفهان، ارتقاء کیفیت خدمات، ایجاد برنامه‌های تبلیغاتی و همچنین توجه به مسائل امنیتی و فراهم کردن شرایط مناسب برای سفرهای آسان‌تر است.
در آن زمان، شاید دوباره نصف جهانی را ببینیم که وصف آن را به‌عنوان یکی از شهرهای برتر گردشگری، بسیار شنیده و خوانده‌ایم.
