کتاب اقتصاد روایی
چطور داستان‌های فراگیر اتفاق‌های بزرگ اقتصادی را رقم می‌زنند؟
در جهانی که فضاهای اینترنتی سعی در تأثیرگذاری در انتخابات خارجی دارند، آیا می‌توانیم از قدرت داستان‌های مسری در تأثیر بر اقتصاد چشم‌پوشی کنیم؟ در این کتاب پیشگامانه، رابرت شیلر اقتصاددان برنده ی جایزه نوبل و نویسنده پرفروش نیویورک تایمز راهی جدید برای تفکر در مورد اقتصاد و تغییرات اقتصادی ارائه داده است. شیلر با استفاده از مثالها و داده‌های تاریخی، استدلال می‌کند که مطالعه داستان‌های عامه‌پسند که بر رفتار اقتصادی فردی و جمعی تأثیر می‌گذارد – آنچه او “اقتصاد روایی” می‌نامد – این توانایی را دارد که توانایی ما را در پیش بینی، آماده سازی و کاهش آسیب در بحران‌های مالی، رکودها، رکودها و سایر رویدادهای مهم اقتصادی بهبود ببخشد.
ایده‌هایی که در قالب داستان‌های عامه‌پسند، در بین مردم پخش می‌شود، می‌توانند مسری شوند و بازارها را جابجا کنند … خواه این اعتقاد باشد که سهام فناوری فقط می‌تواند افزایش یابد، قیمت مسکن هرگز پایین نمی‌آید، یا اینکه برخی از شرکت‌ها برای شکست دادن بسیار بزرگ هستند.
درست یا نادرست، داستان‌هایی از این دست - به صورت دهان به دهان، رسانه‌های خبری و به طور فزاینده‌ای توسط رسانه‌های اجتماعی - با هدایت تصمیمات ما در مورد چگونگی و مکان سرمایه گذاری، مقدار هزینه صرفه جویی و پس انداز، اقتصاد را پیش می‌برند.
اما علی‌رغم اهمیت آشکار چنین داستان‌هایی، اکثر اقتصاددانان توجه کمی به آنها داشته اند. کتاب اقتصاد روایی قصد دارد با ایجاد بنیادی برای درک چگونگی کمک داستان‌ها به پیشبرد وقایع اقتصادی که منجر به جنگ، بیکاری گسترده و افزایش نابرابری شده است، آنرا تغییر دهد.
داستان‌هایی که مردم درباره اعتماد به نفس یا وحشت اقتصادی، رونق مسکن، رویای آمریکایی یا بیت کوین می‌گویند بر نتایج اقتصادی تأثیر می‌گذارد. کتاب اقتصاد روایی توضیح می‌دهد که چگونه می‌توانیم این داستان‌ها را جدی بگیریم.کتاب اقتصاد روایی شاید مهمترین کتاب رابرت شیلر تا به امروز باشد.
کتاب اقتصاد روایی، به اهمیت داستان‌ها و برداشت‌های عموم جامعه از تحولات و رخدادهای اقتصادی اشاره می‌کند. شیلر قصد دارد که شما را با پشت پرده آمارهای خشک و بی‌روح اقتصاددانان آشنا کند. در کتاب اقتصاد روایی متوجه خواهید شد که روایت‌ها و نقل‌قول‌های روزمره یا حتی به‌خاطر آوردن بحران‌های اقتصادی گذشته، می‌تواند روی تصمیم‌گیری‌های فعلی یا آتی شما تأثیر بگذارد.
در این کتاب مثال‌های زیادی آورده شده تا به شما نشان دهد که روایت‌ها به‌خودی خود شکل نگرفته و اغلب آن پیشینه‌ای تاریخی داشته است.
برای مثال اقتصاددانی به نام لافر که طراح منحنی لافر است اعتقاد داشت که مالیات کمتر باعث افزایش درآمد مالیاتی دولت می‌شود. مارگارت تاچر و ریگان با استفاده از این باور رایج توانستند در زمان خود عملکرد خوبی داشته باشند.
حتی در آن زمان یک نویسنده رمانی نوشت که در آن عده‌ای از سرمایه‌گذاران به‌خاطر مالیات بالا نتوانسته بودند فعالیت‌شان را ادامه دهند! مقبولیت این کتاب و پیروزی انتخاباتی ریگان و تاچر به‌واسطه داستانی فراگیر بود که مدت‌ها قبل اتفاق افتاده بود. در این کتاب خواهید آموخت که چگونه درک درستی از داستان‌های اقتصادی داشته باشید و تصمیم‌های منطقی‌تری بگیرید.
تا امروز تقریباً تمام توجه علم اقتصاد بر این بوده که از دل آمار و اطلاعات مدل‌هایی را برای توضیح و تبیین و پیش‌بینی تحولات اقتصادی بسازد. یعنی چه؟ یعنی مدام اطلاعات اقتصادی را جمع‌آوری می‌کند، مدام معیارها و مترهای مختلف می‌سازد تا بتواند نیروهای دخیل در تحولات اقتصادی را درک کند.
نویسنده‌ی کتاب اقتصاد روایی می‌گوید که من به یک عامل و نیروی دیگر برخورده‌ام که به نظرم خیلی مهم است و باید آن را هم در معادلات و تحلیل‌های اقتصادیمان وارد کنیم. عاملی که به دلایل مختلف تا حالا به آن توجه نشده. این عامل چیست؟ روایت (Narrative).
درباره‌ی اهمیت روایت‌ها زیاد صحبت شده. کتاب اقتصاد روایی اما به ما نشان می‌دهد که این روایت‌ها با ذهن، هورمون‌ها و رفتار اقتصادی ما چه می‌کنند.
ما درباره‌ی تاثیر روندها و تحولات اقتصادی بر روایت‌ها و قصه‌ها زیاد شنیدیم، اما رابرت شیلر نویسنده‌ی کتاب اقتصاد روایی، می‌گوید این رابطه دو طرفه است. یعنی هم تغییرات اقتصادی روی روایت‌ها تاثیر می‌گذارند و هم بالعکس، روایت‌ها روی روندهای اقتصادی اثر می‌کنند.
تا امروز کمتر کسی به این وجه دوم -یعنی اثرگذاری روایت‌ها بر اقتصاد- توجه کرده. کتاب اقتصاد روایی درباره‌ی این وجه دوم حرف می‌زند.
