گران و کم کیفیت

شاید در مقابل این ادعا، طرفداران کیفیت بالای زندگی در اصفهان لیست بلندبالایی از مراکز تفریحی و رستوران‌ها و کافه‌ها ارائه کنند و چند عکس نیز از آن نشان دهند، اما این امکانات و پتانسیل‌های طبیعی و مصنوعی، چند ایراد بزرگ دارد. نخست اینکه برای تمامی مردم شهر ظرفیت لازم را ندارد، دسترسی به آن‌ها چندان آسان نیست، هزینه بالایی نیز باید بابت استفاده از آن پرداخت شود. در حالی که تمامی اصفهانی‌ها الزاما شرایط مالی مناسب برای برخورداری از یک محیط تفریحی به‌صورت مستمر را ندارد. یکی از نمونه‌های مشخص این موضوع، تفریح غذایی است. وقتی یک مهمان از کلان‌شهر دیگری به اصفهان بیاید، بیشتر متوجه این ضعف بزرگ خواهیم شد، ضعفی که نشان می‌دهد اصفهان به‌اندازه کافی، رستوران‌های متعدد و هیجان‌انگیزی هم برای ارائه ندارد. از طنجه و شهرزاد و عمارت‌های تاریخی که بگذریم، دیگر تفاوتی نمی‌کند که کجای شهر در حال ارائه غذا به یک مسافر هستیم. فارغ از این موضوع، گران بودن غذا و کیفیت آن نیز در اصفهان مسئله است. با سخت‌تر شدن شرایط اقتصادی و به‌صرفه نبودن میل غذا در بیرون از خانه، تفریح غذایی نیز از سبد شهروندان به‌مرور حذف می‌شود، تفریحی که تا سال‌ها، در کنار انرژی ارزان، یکی از نقاط مثبت زندگی در ایران بود. تداوم این وضعیت، لزوم ایجاد بازارچه‌های غذا باقیمت‌های متناسب و ایجاد یک فضای رقابتی برای کاهش قیمت را جدی‌تر می‌کند. اصفهانی‌ها طبیعت خاصی نیز اطراف خود ندارند که به‌آسانی به آن رجوع کنند. هرچند پارک‌های شهر کیفیت نسبتا قابل قبولی دارد اما برای دسترسی به یک طبیعت مطلوب، اصفهانی‌ها بیش از یک ساعت زمان لازم دارند. مراکز بازی نیز به تعداد کافی و با هزینه مطلوب طراحی نشده و آن‌ها هم در چالش‌های خود دست‌وپا می‌زنند. درنتیجه جوان اصفهانی به‌جز کافه رفتن که آن‌هم با افزایش قیمت‌ها از سبد خانواده در حال حذف شدن است، تفریح چندانی برای خود ندارند.

در مقابل شاید عده‌ای که از وضعیت موجود در اصفهان رضایت دارند، لیست دیگری از مراکز تفریحی مانند استخرها و مراکز بازی و زمین چمن و... را منتشر کنند که آن‌ها نیز الزاما موردقبول تمامی شهروندان نیستند. نمی‌توان به چند میلیون شهروند نسخه  استخر داد و گفت که امکانات برای شما فراهم است. ورزش کردن برای تمامی شهروندان جذاب نیست و در صورت نیاز هم آن‌قدر قیمت‌های بالایی پیداکرده که به‌صرفه نیست. محبوب‌ترین ورزش جهان، طرفداران زیادی در میان کودکان و نوجوانان دارد. ثبت‌نام کودکان در مدارس فوتبال نیز در این سال‌ها بین خانواده‌ها رقابتی شده است. علاقه‌ و استقبال روزافزون به این ورزش باعث شده که تعداد مدارس فوتبال هم افزایش پیدا کند. اما خانواده هم‌اکنون برای ثبت‌نام کودکان در مدارس فوتبال باید چقدر هزینه کند؟ هزینه لوازم و وسایل جانبی چقدر است؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که میانگین هزینه ثبت‌نام کودکان و نوجوانان در مدارس فوتبال زیر دو میلیون تومان نیست. خرید کردن و گشتن در مراکز خرید بزرگ نیز به نسبت تهران و مشهد و تبریز چندان در دسترس اصفهانی‌ها نیست و اگر سیتی سنتر و برخی بازارچه‌های مرسوم را از این شهر بگیریم، باید دوباره به سراغ میدان نقش‌جهان و سبزه‌میدان برای خرید رفت. مراکز خرید فعلی نیز عمری از آن‌ها گذشته و دیگر پتانسیل جذاب جدیدی برای ارائه ندارند.

از سوی دیگر مراکز سنتی خرید و مشاغل قدیمی هم آن‌چنان به قالب گردشگری تفریحی درنیامده‌اند. تورهای گردشگری یک یا دوروزه اطراف شهر نیز با توجه به افزایش هزینه‌ها و محدودیت‌های جاری، دیگر یک گزینه همیشگی و مطمئن برای شهروندان نیستند. این شرایط انگیزه زیست در شهر را برای شهروندان کاهش می‌دهد و با توجه به نزدیک شدن هزینه زندگی به تهران، دیگر تلاش برای ماندن در شهر کاهش می‌یابد و نسل جوان دلایل خود برای حضور در اصفهان را از دست می‌دهند. فرهنگ اصفهان نیز مانند برخی از دیگر شهرهای کشور نیست که با رضایتمندی کامل از شرایط، هر نوع تفریح و بستر شهری را نیک شمرده و از آن استفاده لازم را ببرند. اصفهانی‌ها شرایط ایده آل تری از آن نقاط برای تفریح و سرگرمی می‌طلبند که با وضعیت فعلی چندان برآورده نمی‌شود. البته همه‌چیز سیاه نیست و یک نقطه روشن نیز دراین‌بین وجود دارد؛ نقطه روشن زیرساخت‌های فرهنگی و فنی برای تفریح در اصفهان است که با تلفیق محیط شهری و طبیعی اطراف، می‌تواند در صورت ایجاد یک برنامه جدی و منسجم و اراده مدیریت شهری، از اصفهان یک مرکز تفریحی مناسب بسازد. منطقه ناژوان، مناطق تاریخی، خیابان‌ها، فرهنگ غذایی، کافه‌ها و... شانس‌های اصفهان برای توسعه تفریح و گردشگری‌اند.