شرکت آلومینای ایران؛ تحول‌آفرین در صنعت آلومینیوم
در حال حاضر میزان تقاضای آلومینیوم (اولیه و بازیافتی) به عنوان یکی از فلزات اساسی در جهان، به دلیل رشد صنایعی مانند خودروسازی، هواوفضا، ساخت‌و‌ساز، بسته‌بندی و... رو به افزایش است. به همین دلیل توسعه صنعت آلومینیوم در کانون توجه قرار گرفته و در ایران نیز تولید یک میلیون و 500 هزار تن شمش آلومینیوم در افق 1404 هدف‌گذاری شده است. در حال حاضر چهار تولیدکننده بزرگ آلومینیوم در کشور فعالیت دارند که از میان آن‌ها، شرکت آلومینای ایران تنها شرکتی است که زنجیره کامل تولید آلومینیوم از معدن تا شمش را در اختیار دارد؛ در نتیجه توسعه فعالیت‌های این مجموعه تاثیر بسزایی بر رشد صنعت آلومینیوم کشور و عملکرد سایر واحدهای تولیدی دارد. البته شرکت آلومینای ایران با نگاهی توسعه‌محور و تحول‌آفرین در مسیر پیشرفت قدم برمی‌دارد و از هیچ تلاشی برای رشد صنایع داخلی فروگذار نیست. مسلما تحقق اهداف مدنظر در این مجموعه پویا با بهر‌ه‌مندی از کارکنان متخصص و متعهد و مدیران لایق و شایسته که همواره راهبردهای کاربردی را اتخاذ می‌کنند، امکان‌پذیر بوده و عملکرد شرکت آلومینای ایران در سال 1402، مهر تاییدی بر این موضوع است. ضمن اینکه این شرکت در سال گذشته موفق شد تا بهره‌برداری از طرح‌های توسعه‌ای خود، گام‌های بزرگی در راستای اعتلای صنعت آلومینیوم کشور بردارد.
در حال حاضر شرکت آلومینای ایران در زمینه تولید و استخراج بوکسیت، پودر آلومینا، پودر هیدرات آلومینیوم، هیدرات ویژه، آهک صنعتی و شمش آلومینیوم فعالیت دارد. گفتنی است که این شرکت در سال 1402 موفق به تولید 222 هزار و 138 تن پودر آلومینا، 374 هزار و 106 تن پودر هیدرات آلومینیوم، 129 هزار و 313 تن آهک صنعتی و 36 هزار و 201 تن شمش آلومینیوم شد. همچنین مجموع تولید این شرکت در سال 1402، 761 هزار و 758 تن انواع محصول و جمع فروش داخلی و صادراتی مجموعه، 208 هزار و 172 تن با رشد 8.4 درصدی نسبت سال قبل از آن (191 هزار و 990 تن) بوده است؛ مجموع درآمد شرکت آلومینای ایران در سال 1402، با افزایش 35.2 درصدی نسبت به سال 1401 (54 هزار و 935 میلیارد و 742 میلیون ریال)، به 74 هزار و 290 میلیارد و 365 میلیون ریال رسید. البته این آمار و ارقام در حالی به ثبت رسیده است که در سال گذشته صنایع کشور با چالش محدودیت مصرف انرژی مواجه بودند؛ به طوری که شرکت آلومینای ایران در فصل گرم سال 1401، 36 روز محدودیت مصرف انرژی داشت اما در سال 1402 این عدد به 67 روز رسید. همچنین این شرکت با فعال‌سازی معادن خود در سراسر کشور در سال 1402، 720 هزار تن بوکسیت استخراج کرد که نسبت به سال قبل از آن (603 هزار تن) با رشد 19.4 درصدی همراه بود؛ همین مسئله باعث شد تا میزان خرید و واردات بوکسیت از 225 هزار تن در سال 1401 به 190 هزار تن در سال گذشته کاهش یابد.
«آلومینا» در مسیر توسعه
گفتنی است که استراتژی‌های شرکت آلومینای ایران شامل سه محور اصلی رشد درآمد، ارتقای بهره‌وری و خلق ارزش پایدار برای سهام‌داران و ذی‌نفعان است؛ در نتیجه دستیابی به چنین عملکردی در زمینه تولید و فروش، با در نظر گرفتن این موارد امکان‌پذیر شد و روند رو به رشد شرکت همچنان ادامه خواهد داشت. به طوری که شرکت آلومینای ایران درصدد تحقق اهداف کلانی مانند تولید محصولات جدید (همگن ارزش‌افزا)، افزایش تولید محصولات، تامین پایدار منابع و مواد اولیه، بهبود سطح کیفیت مواد اولیه و محصولات، ارتقا سطح عوامل بهره‌وری، توسعه برنامه‌های مسئولیت اجتماعی و افزایش بازده اقتصادی است. در همین راستا اقدامات متعددی انجام شد که از جمله مهم‌تر‌ین آن‌ها می‌توان به تدوین و اجرای طرح‌های توسعه‌ای اشاره کرد که در سال گذشته شرکت آلومینای ایران موفق شد تا از سه طرح تولید هیدرات ویژه، طرح واسطه سنگین بوکسیت و طرح توسعه واحد فیلتراسیون گل قرمز بهره‌برداری کند.
شایان ذکر است که هدف از اجرای طرح تولید هیدرات ویژه، متنوع‌سازی سبد محصولات، افزایش درآمد مجموعه و کاهش وابستگی به واردات بود که با تولید این محصول خاص، ایران در میان معدود تولیدکنندگان آن در جهان قرار گرفت. علاوه‌براین، صرفه‌جویی ارزی حاصل از احداث کارخانه هیدرات ویژه با توجه به قیمت تمام شده محصول برای مصرف‌کننده داخلی و قیمت عرضه واردکنندگان فعلی در کشور، حداقل سالانه 12میلیون یورو است. باید توجه داشت که این محصول خاص به عنوان کندسوزکننده در صنایع تولید کابل برق کاربرد دارد و ارزش افزوده آن سه برابر آلومینا است؛ به همین دلیل مقرر شده است که در سال آینده فاز دوم این کارخانه با هدف توسعه صادرات محصول، تکمیل و به بهره‌برداری برسد. خوشبختانه با توجه به اینکه مواد اولیه مورد نیاز برای تولید این محصول از محلول فوق اشباع تولیدی در کارخانه آلومینای جاجرم تامین می‌شود، نگرانی از بابت تامین مواد اولیه نیست و فقط تامین مالی پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است.
15 سال پیش با توجه به روند کاهشی ذخایر غنی بوکسیت در کشور و بالا بودن هزینه‌های اکتشاف و استخراج این ماده معدنی، مدیران شرکت آلومینای ایران طرح واسطه سنگین بوکسیت را با هدف به‌کارگیری کلیه کانه‌های آلومینیوم‌دار استخراج شده در معادن، پرعیارسازی بوکسیت‌های کم‌عیار (حذف و یا کاهش «CaO» و «MgO») و استفاده بهینه از مواد معدنی ارائه دادند. به همین دلیل اجرای این طرح تاثیر بسزایی در تولید پایدار و اقتصادی شرکت آلومینای ایران دارد و صرفه‌جویی 717 میلیارد ریالی در سال، توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و اشتغال‌زایی از دیگر مزایای آن به شمار می‌آیند. گفتنی است که فاز اجرایی طرح واسطه سنگین بوکسیت از سال 1400 با سرمایه‌گذاری یک هزار و 150 میلیارد ریال آغاز و خرداد ماه سال گذشته راه‌اندازی شد؛ لازم به ذکر است که در سال‌های آینده امکان به‌کارگیری این روش برای بوکسیت‌های شیلی و کائولنی هم فراهم خواهد شد و شرکت آلومینای ایران می‌تواند از باطله‌های خردایش (زیر عیار حد) استفاده کند.
در نهایت طرح توسعه واحد فیلتراسیون گل قرمز با سرمایه‌گذاری 160 میلیارد ریال و تولید سالانه 22 هزار و 500 تن آلومینا به منظور رشد تولید، استحصال کاستیک و آب از گل باطله و افزایش ظرفیت ارسال گل قرمز به سد باطله در سه فاز تعریف و اجرایی شد. البته از دیگر اهداف اجرای این طرح می‌توان به افزایش ضریب جداسازی و انتقال گل قرمز به میزان هشت تن در ساعت، قابل خوراک کردن بوکسیت‌های کم‌عیار تا مدول 3.5، ارتقای سیستم کنترل و بومی‌سازی دو دستگاه گیربکس جهت همزن با توان 680 هزار نیوتن متر اشاره کرد. همان طور که پیش‌تر مطرح شد، حرکت رو به جلوی این مجموعه هیچ‌گاه متوقف نمی‌شود و هسته مدیریتی شرکت آلومینای ایران، طرح‌های توسعه‌ای دیگری مانند بررسی و امکان‌سنجی فنی اقتصادی تولید آلومینا به روش سینترینگ (فاز دوم تولید آلومینا)، احداث نیروگاه حرارتی 160 مگاواتی (فاز نخست 90 مگاوات)، تکمیل مطالعات پژوهشی و تهیه «PFS» به منظور استحصال تیتانیوم، ژرمانیوم و... با بهره‌گیری از گل قرمز و سایر ضایعات و طرح‌های پژوهشی متعدد با همکاری دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و شرکت‌های دانش‌بنیان را در دستور کار دارد.
عملکردی درخشان
کارنامه کاری شرکت آلومینای ایران در سال گذشته بسیار پربار بود و این مجموعه علاوه بر حوزه تولید، در زمینه‌های دیگری هم خوش درخشید که نمی‌توان از آن‌ها غافل شد. اخذ گواهینامه «ISO17025/2017 / IEC»، کسب جایزه ویژه اولین اجلاس ملی مدیریت روابط رسانه‌ای ایران، دریافت تندیس زرین ششمین اجلاس سراسری مسئولیت‌پذیری اجتماعی و فرهنگ سازمانی، کسب نشان مدیریت کنترل کیفیت نمونه خراسان شمالی، تقدیر از مدیرعامل شرکت به عنوان مدیر ارزش‌آفرین کشور در خلاقیت و نوآوری کسب‌و‌کار در سومین اجلاس مدیران ارزش‌آفرین کشور، واحد نمونه ملی در حوزه‌های صنعتی و معدنی در بیست و هفتمین همایش بزرگ روز ملی صنعت و معدن، کسب رتبه نخست در چهارمین جشنواره ایده‌های ارزش‌آفرین معدن و صنایع معدنی (اینوماین) با ارائه ایده استفاده از کوره دوار جهت کلسیناسیون ریزدانه‌های سنگ آهک با هدف رشد اقتصادی و توسعه پایدار، دریافت لوح تقدیر و تندیس آیین تجلیل از 100 برند برتر سال در شاخص مسئولیت‌پذیری اجتماعی، کسب تندیس کارفرمای سلامت‌محور و... گوشه‌ای از دستاوردهای شرکت آلومینای ایران در سال 1402 هستند.
