گزارشگرهای پایداری
نقش حرفه حسابداری در دستیابی به اهداف توسعه پایدار
درواقع، حسابداران در انجام کار حرفه‌ای خود صرفا به تهیه گزارش‌های مالی نمی‌پردازند، بلکه در سازمان نقش‌ها و مسوولیت های متعددی دارند که می‌توانند به تحقق اهداف توسعه پایدار کمک کنند. ازاین‌رو، نقش حسابداران بیش‌ازپیش در سازمان اهمیت یافته و مطابق با اصول توسعه پایدار، شیوه‌های توسعه‌یافته در سازمان توسط حسابداران حرفه‌ای به کار گرفته می‌شود. در سال 2015 اهداف توسعه پایدار شامل 17 هدف توسط کشورهای عضو سازمان ملل متحد و سازمان‌های بین‌المللی تعیین شدند. حسابداران حرفه‌ای طبق گزارش فدراسیون بین‌المللی حسابداران (IFAC) می‌توانند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در دستیابی به این اهداف نقش داشته باشند. حسابداران از طریق مهارت‌ها و تجربیات خود طیف گسترده‌ای از راه‌حل‌ها را جهت مواجهه با چالش‌های توسعه پایدار در اختیاردارند. بر اساس گزارش IFAC، حرفه حسابداری و حسابداران نقش بسیار بااهمیتی در دستیابی به 7 هدف از 17 هدف توسعه پایدار ازجمله آموزش باکیفیت، کار شایسته و رشد اقتصادی، صنعت، نوآوری و زیرساخت‌ها، تولید و مصرف مسوولانه، شرایط عملیات، صلح، عدالت و نهادهای قوی و مشارکت برای رسیدن به اهداف دارند. فدراسیون بین‌المللی حسابداران (IFAC) سازوکارهای توسعه پایدار را شناسایی کرده که مستقیماً نقش حسابداران را موردتوجه قرار داده است. ازجمله این سازوکارها، استانداردها، آیین‌نامه‌های رفتاری و اخلاقی، مقررات، قوانین گزارشگری، تعهدات سهامداران و شفافیت است. چارچوب مفهومی IFAC بر اهمیت حرفه حسابداری در فرآیند توسعه پایدار تاکید کرده و سه سطح پایداری شرکت را با عنوان راهبردی، عملیاتی و گزارشگری شناسایی می‌کند. در سطح راهبردی حسابداران خلق ارزش می‌کنند. آن‌ها درواقع در این سطح نقش رهبری را در ساختن و اجرای استراتژی‌های شرکت برای ایجاد ارزش بلندمدت بر عهده می‌گیرند. در سطح عملیاتی حسابداران ارائه‌کنندگان ارزش هستند. آن‌ها در این سطح نقش اطلاع‌رسانی و راهنمایی مدیریت شرکت به‌منظور توسعه یک کسب‌وکار پرقدرت رادارند و در سطح گزارشگری آن‌ها گزارش کنندگان ارزش هستند و در این سطح ارزش‌افزوده ایجادشده در شرکت را به سهامداران گزارش می‌کنند. پایداری در سازمان باید اندازه‌گیری، ارزیابی و ارائه شود و این وظایف معمولا بر عهده حسابداران است. توصیه‌های IFAC برای حسابداران در این زمینه شامل موارد زیر است:
- شناسایی اثرات زیست‌محیطی و ارتباط آن با استراتژی‌ها، مدل کسب‌وکار و عملکرد سازمان
- شناسایی مسائل مهم سرمایه‌های منابع طبیعی و اجتماعی و ادغام آن‌ها با سیستم تصمیم‌گیری سازمان
- ارزیابی مزایای مواجهه با مسائل زیست‌محیطی و اجتماعی مانند کاهش هزینه و تولید درآمد در سازمان
- سازمان‌دهی سیستم‌ها و فرآیندهای داخلی برای اطمینان از اندازه‌گیری و مدیریت مسائل مهم سازمان
- پیوند دادن استراتژی و منابع در سازمان به فرآیند ایجاد ارزش برای ذینفعان
-کنترل هزینه‌ها و کاهش ضایعات با مدیریت کارآمد
موسسات حسابداری بزرگ همگام با نهادهای حرفه‌ای ملی و بین‌المللی بر اهمیت نقش حرفه حسابداری در تحقق اهداف توسعه پایدار تاکید کرده و فعالانه متعهد به ایجاد جامعه‌ای پایدار با ارائه طیف وسیعی از خدمات سازگاربامحیط‌زیست و جامعه هستند. همچنین، آن‌ها با انجام تحلیل‌های گزارشگری زیست‌محیطی و پیشنهاد معیارهای مفید و مرتبط با گزارشگری پایدار، نقش کلیدی در حمایت و ترویج توسعه پایدار دارند. گزارش‌های ارائه‌شده توسط سیستم‌های مالی سنتی جهت انعکاس تصویری واضح از اثرات فعالیت‌های زیست‌محیطی و اجتماعی شرکت کافی نیست. به همین دلیل دستورالعمل‌های گزارشگری اطلاعات زیست‌محیطی و اجتماعی ایجادشده و در دسترس واحدهای تجاری قرارگرفته تا آن‌ها را در فرآیند توسعه پایدار یاری کند. در اکثر کشورها گزارشگری پایداری بر اساس رهنمودهای گزارشگری جهانی GRI ارائه می‌شود اما سایر نهادهای حرفه‌ای نیز به موضوع استاندارد گذاری در مورد گزارشگری اطلاعات اجتماعی و محیطی پرداخته‌اند. اگرچه حرفه حسابداری قانونمند است و علی‌رغم وجود استانداردهای متعدد حسابداری و گزارشگری، تفاوت بین حسابداری سنتی و گزارشگری در جهت توسعه پایدار هنوز چالش بزرگی است. در این زمینه، هدف اصلی تدوین‌کنندگان استانداردهای حسابداری توسعه پایدار، هماهنگ کردن گزارشگری اطلاعات برای انواع سرمایه مورداستفاده توسط سازمان‌هاست. درنهایت می‌توان بیان کرد که حسابداران حرفه‌ای به‌طور مستقیم درگیر طرح‌های توسعه پایدار در واحدهای تجاری هستند. حرفه حسابداری باید نقش خود را در دستیابی به اهداف توسعه پایدار موردبررسی و بازنگری قرار داده و در تمام سطوح تصمیم‌گیری شامل سطح راهبردی، عملیاتی و فنی و همچنین در فعالیت‌های تجاری ازجمله مدیریت، پیش‌بینی بودجه، ارزیابی و گزارشگری در جهت ادغام معیارهای توسعه پایدار مشارکت کنند. بنابراین، نقش حسابداران حرفه‌ای در توسعه پایدار بسیار مهم بوده و باید با توجه به شرایط جدید اقتصادی موردبازنگری قرار گیرد. سازوکارهای حسابداران حرفه‌ای در زمینه توسعه پایدار و شایستگی آن‌ها در این زمینه نیازمند بررسی‌ها و تحلیل‌های بیشتری است. زیرا حسابداران مسوول گزارشگری پایداری بوده که کلید اصلی و حمایتی از توسعه پایدار است. سیستم‌های مدیریتی و گزارشگری در آینده جهت ارائه اطلاعات صحیح و اعمال کنترل لازم باید شامل داده‌های زیست‌محیطی و اجتماعی باشند و حسابداران با مسائل زیست‌محیطی و اجتماعی با توجه به نیاز به اندازه‌گیری، ثبت و تفسیر مسائل پایداری درگیر خواهند شد.
arezooaghaie2001@yahoo.com
www.arezooaghaeichadegani.com
