نمایشگاه کشاورزی؛ فرصت و هزینه
برای مثال کشت گلخانه‌ای به‌مثابه یکی از راه‌های برون‌رفت از بحران کم‌آبی پیشرفت لازم را نداشته یا اینکه صنایع تبدیلی در این استان هنوز نتوانسته‌اند به‌نوعی زیست‌بوم فعال و هدفمند در این حوزه تبدیل شوند و مهم‌تر آنکه برندینگ صنایع کشاورزی محور یا کشاورزی پایه اصفهان، نتوانسته به این استان برای قرار گرفتن در جمع صادرکنندگان برتر کمک چندانی کند، از سوی دیگر توسعه پایدار کشاورزی و تامین امنیت غذایی ازجمله نکاتی است که اگر بنا بر بررسی چالش‌های حوزه کشاورزی باشد، نباید از نگاه تصمیم سازان و کارشناسان دور بماند.
برگزاری بیست و دومین دوره از نمایشگاه جامع کشاورزی با عنوان بزرگ‌ترین نمایشگاه تخصصی حوزه کشاورزی از ۲۳ تا ۲۶ آبان ماه امسال، رویداد دیگری است که علاقه‌مندان بسیاری را به‌مانند دوره‌های گذشته جذب خود می‌کند.
کشاورزان، مزرعه‌داران، باغداران و پرورش‌دهندگان گل و گیاه، واحدهای تبلیغات و بازاریابی کشاورزی، شرکت‌های صنعتی کشاورزی، نمایندگی‌ها و بخش‌های کشاورزی دولتی، مدیران شرکت‌های کشاورزی، توزیع‌کنندگان و فروشندگان تجهیزات و ماشین‌آلات کشاورزی، کارآفرینان، دانشجویان رشته کشاورزی، واحدهای مهندسی کشاورزی، واحدهای تبلیغات و بازاریابی کشاورزی ،فناوری‌ها و انجمن‌های تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی در کنار جامعه مهندسان کشاورزی ازجمله مخاطبان چنین نمایشگاهی به شمار می‌روند.
یک فضای رقابتی برای ورود به بازارهای جدید
بنا به گفته فعالان صنعت نمایشگاهی هدف از ایجاد یک نمایشگاه و برگزاری رویدادهای مختلف در آن ایجاد ارتباط مستقیم و بدون واسطه بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و آشنایی با سلایق و درخواست‌های مصرف‌کنندگان است.
حرکت اقتصادی است که با شکل‌دهی یک فضای رقابتی برای ورود به بازارهای جدید ، نقش مهمی را در ارائه توانمندی‌های مشارکت‌کنندگان و دریافت سفارش از مشتریان ایفا می‌کند.
و حالا قرار است در نمایشگاه جامع کشاورزی که ظاهراً برگزاری آن در اصفهان از پیشینه بالایی هم برخوردار است شاهد چنین اتفاقات خوشایندی برای این بخش باشیم.
چه‌بسا معرفی قابلیت‌های موجود در بخش کشاورزی کشور، ایجاد فرصت برای برقراری ارتباط و شناسایی شرکت‌های معتبر داخلی و خارجی، آشنایی با آخرین دستاوردها و فناوری‌های تخصصی ارائه‌شده از سوی غرفه داران، وجود فضای کاملاً تخصصی برای بازاریابی و معرفی کالاها و خدمات شرکت، ارتقای کیفی تولیدات و رسیدن به استانداردهای جهانی، ایجاد زمینه‌های مناسب جهت بحث و تبادل‌نظر ، و بررسی امکانات در راستای یافتن بازارهای هدف و صادرات محصولات کشاورزی به خارج از کشور از مهم‌ترین اهداف برگزاری این نمایشگاه محسوب می‌شود.
قابل‌ذکر است نمایشگاه‌های بین‌المللی بخش کشاورزی نقش بسزایی در تبادل اطلاعات فنی و بازرگانی داشته و صاحبان صنایع و پژوهشگران و متصدیان را با آخرین دستاوردهای صنعتی و فناوری روز جهان آشنا کرده و درنهایت، تاثیر چشمگیری بر رشد و توسعه کشاورزی و اقتصادی کشور خواهد داشت. در همین زمینه با توجه به اهمیت فراوان برگزاری نمایشگاه جامع کشاورزی ، روزنامه دنیای اقتصاد با چند تن از فعالان و شرکت‌کنندگان این نمایشگاه گفت‌وگویی انجام داد که در ادامه بخشی از آن ارائه می‌شود.
مهم‌ترین انگیزه شناسایی بازارهای هدف است
احمدرضا همتی عضو اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات کشاورزی با اشاره به پیشروی چشمگیری که در بخش کشاورزی داشته‌ایم به دنیای اقتصاد می‌گوید: برگزاری چنین رویدادهایی در نمایشگاه بین‌المللی موجب توسعه و پیشرفت بیشتر، خواهد بود. اما مساله مهم مربوط به‌عنوان بین‌المللی نمایشگاه اصفهان است. درصورتی‌که دوره‌های پیشین نمایشگاه کشاورزی شاهد حضور شرکت‌های بین‌المللی نبوده‌ایم.
وی تأکید می‌کند: قطعاً با عنوان و اسم بین‌المللی بودن اتفاق خاصی نمی‌افتد مگر آنکه با شرکت‌های بین‌المللی ارتباط برقرار کنیم.
و می‌افزاید: اگر خواستار به‌روز بودن هستیم نیازمند دانش فنی و تکنولوژی روز هم هستیم .حال‌آنکه دانش فنی را به دلیل ارتباطاتی که با شرکت‌های معتبر داشته‌ایم به دست آورده‌ایم اما درزمینهٔ تکنولوژی با توجه به تحریم بودن و فقدان دریافت آخرین فناوری‌ها ، آسیب زیادی بر ما وارد می‌شود.
این فعال تصریح می‌کند: در این حال اگر به معنای واقعی بخواهیم از جو نمایشگاه‌ها بهره‌مند شویم لازم است شرکت‌های معتبر خارجی هم حضورداشته باشند. با توجه به اینکه در بسیاری از عرصه‌های کشاورزی جایگاه بالایی داریم و نیاز است برای ارتقای تکنولوژی و پیدا کردن بازارهای هدف این تولیدات ، از ارتباطات بین‌المللی استفاده شود.
همتی اظهار می‌کند: واضح آنکه فلسفه وجودی نمایشگاه‌ها یعنی آنکه تولیدکننده در چنین فضایی با بازارهای هدف و بازارهایی که دارای دانش و تکنولوژی هستند آشنا شود.
به گفته این کارشناس بدون شک ، توجه به داشته‌های داخل ، لازم است اما به دستاوردهای کشورهای دیگر هم باید توجه داشت.
وی ادامه می‌دهد: فعالانی که در چنین نمایشگاهی شرکت می‌کنند و فراورده‌ها و تولیدات خود را به عرضه می‌گذارند به دنبال بازتاب هستند .به‌اندازه‌ای که زمان و هزینه خرج کرده‌اند پاسخ می‌خواهند اما گویا نتیجه موردنظر برای آن‌ها حاصل نمی‌شود.
این فعال می‌گوید : جدای از شرکت‌کننده‌های داخلی ، ضرورت دارد شرکت‌کننده‌های خارجی هم حضورداشته باشند البته نه به آن معنا که در این دوران تحریم ،انتظار حضور شرکت‌های شاخص دنیا را داشته باشیم بلکه کشورهای همسایه و اطراف ایران با توجه به روابط دوستانه‌ای که با ما دارند می‌توانند حضور فعال داشته باشند.
و در آن شرایط هدف اصلی نمایشگاه که عرضه محصول است تحقق می‌گیرد. به‌طوری‌که چنین اتفاقی باعث غنای نمایشگاه شده و اینکه به‌جای حضور تعداد ثابتی از مخاطبان ، هرسال تعداد بیشتر و متفاوت‌تری از علاقه‌مندان وارد این محل می‌شوند.
همتی در ارتباط با نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در چنین نمایشگاه‌هایی می‌گوید: دانش‌بنیان‌ها اغلب از افراد تحصیل‌کرده‌ای تشکیل‌شده‌اند که لازم است به‌طورجدی و واقعی در این نمایشگاه شرکت داشته باشند. شرکت‌های به‌روز که دارای اختراعات و ابداعات هستند و با حضور در این‌گونه فضاها به‌غیراز جذب سرمایه‌گذار ، موجب ایجاد انگیزه برای عده‌ای دیگر می‌شوند.
در پایان این فعال خاطرنشان می‌کند: اکنون‌که با چالش خشک‌سالی روبرو هستیم از طریق فضای نمایشگاه می‌توان برای آن تولیداتی که در همین دوران کم‌آبی ، عرضه می‌شود بازارهای هدف را پیدا کرد.
چه‌بسا قدرت خرید مردم در داخل کشور کاهش یافته است بنابراین مشتری داخلی چندانی برای تولیدات فعالان کشاورزی وجود ندارد. از طرفی هم بازار هدفی برای صادرات نیست، بنابراین شناسایی بازارهای هدف داخل و خارجی برای این فعالان یک ضرورت است که نمایشگاه می‌تواند این فرصت مناسب را در اختیار شرکت‌کنندگان خود قرار دهد .
نیاز به اطلاع‌رسانی قوی‌تری بود
حسین صالحی مدیر شرکت ایران کشاورز که از شرکت‌کنندگان دوره بیست و دوم نمایشگاه جامع کشاورزی است در گفت‌وگو با روزنامه دنیای اقتصاد اظهار می‌کند: افرادی که در چنین فضاهایی حضور می‌یابند و شرکت‌می‌کنند، به دنبال مشتری یابی هستند و قرار است در چنین محلی بیشتر شناخته شوند. کما آنکه بازخورد دوره‌های قبلی این نمایشگاه پیدا کردن مشتریان و بازارهای جدید بود .
وی بیان می‌کند: در محل نمایشگاه ، تولیداتی معرفی می‌شود که احتمالاً فعالان و حتی مسوولان کشاورزی با آن آشنا نبوده و نسبت به راندمان و نوع مصرف این محصولات آگاهی لازم را پیدا خواهند کرد.
بدون تردید صرف هزینه بالا برای حضور در این نمایشگاه دلیلی جز معرفی محصول و یافتن بازارهای جدید ندارد .افرادی هم که شرکت‌کننده چند دوره هستند بازخوردهای لازم را برای فعالیت خود دریافت کرده‌اند که دوباره راغب به حضور می‌شوند.
این فعال در ارتباط با نمایشگاه کشاورزی و مسائلی که پرداختن به آن‌ها ضرورت دارد می‌گوید : در حوزه محصولات و تولیدات کشاورزی ، ایران دارای چند بازار هدف اصلی مانند افغانستان ، عراق و کشورهای حوزه قفقاز است.
به‌ویژه عراق که زیرساخت‌های لازم تولید را ندارد و محصولات موردنیاز خود را از ایران تهیه می‌کند. براین اساس می‌توان با فراهم‌سازی بستر لازم و اطلاع‌رسانی قوی‌تر ، شرایط حضور این کشورها را در نمایشگاه فراهم کنیم .
صالحی تأکید می‌کند :درواقع نمایشگاه می‌بایست از حالت محلی خارج شود و با ورود مخاطبان و غرفه داران بین‌المللی به آن ، جنبه بین‌المللی پیدا کند. در آن زمان تولیدات داخل نیز با تقاضای بالاتر روبرو شده و چنین روندی عرضه بیشتر و اشتغال‌زایی بالاتری را موجب خواهد شد.
حضور تجار خارجی در نمایشگاه ، ضرورت است
اصغر محمدی مدیر شرکت بهاران قطره که از دیگر شرکت‌کنندگان این دوره از نمایشگاه جامع کشاورزی است در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد بیان می‌کند: نمایشگاه محلی است که آخرین دستاوردهای عرصه کشاورزی به نمایش گذاشته می‌شود و در همین فضا افرادی که قبل از آن ، ناآگاه از این تولیدات بودند آشنایی پیداکرده و می‌توانند مشتریان جدیدی باشند.
وی تصریح می‌کند : برگزاری چنین رویدادی در نمایشگاه اصفهان ،علی‌رغم مزایای فراوان، از نواقصی هم برخوردار است که در مقایسه با نمایشگاه تهران ، ضعف بشمار می‌آید.
این فعال یادآور می‌شود: از زمانی که نمایشگاه بین‌المللی اصفهان به محل جدید منتقل‌شده است نسبت به نمایشگاه پل شهرستان ، امکانات ، خدمات و درمجموع جذابیت بیشتری را به مخاطبان خود انتقال می‌دهد و اغلب ،به‌طور هدفمند در این محل حضور پیدا می‌کنند . اما بزرگ‌ترین ایراد ، ضعف اطلاع‌رسانی است و مورد دیگر عدم حضور مهمانان خارجی که لازمه چنین نمایشگاهی است.
همچنین فقدان حضور مسوولان داخلی مرتبط با حوزه کشاورزی از دیگر نواقصی است که در این نمایشگاه در دوره‌های قبلی ، محسوس بود.
وی اظهار می‌کند: درحالی‌که اصفهان ازلحاظ تولیدات کشاورزی از برترین استان‌ها است و می‌بایست بااطلاع رسانی کامل این تولیدات برای همه علاقه‌مندان به نمایش گذاشته شود در این میان حضور تجار خارجی در چنین رویدادی بسیار لازم و ضروری به نظر می‌رسد.
این فعال می‌افزاید: اما مساله دیگر که احتمالاً به ضعف فرهنگ‌سازی و فقدان همکاری نهادی مانند جهاد کشاورزی مرتبط می‌شود، عدم استفاده از محصولاتی است که کشاورز اصفهانی با توجه به کم‌آبی استان می‌بایست موردتوجه قرار دهد، اما راغب نیست. مانند ملزومات آبیاری قطره‌ای که ۹۰ درصد از تولیدات آن در اصفهان انجام می‌گیرد اما کشاورزان این استان تمایلی به چنین اقدامی ندارد. درصورتی‌که کشاورزان استان‌های دیگر که با مشکلات خشک‌سالی هم مواجه نیستند به دلیل همکاری ارگان‌هایی مانند جهاد کشاورزی در نهادینه کردن و آموزش دهی ،استفاده‌کننده چنین ملزوماتی برای آبیاری قطره‌ای هستند.
به نظر می‌رسد در چنین فضاهای نمایشگاهی که کشاورزان و فعالان هم حضور می‌یابند می‌توان با همکاری ارگان‌های مربوطه در جهت فرهنگ‌سازی این موارد اقدام کرد.
نمایشگاه فرصتی برای دور زدن تحریم‌ها
در دنیای امروز ،اهمیت نقش نمایشگاه‌های بین‌المللی به‌طور کامل به اثبات رسیده است.ازآن‌جهت که سالانه در همه کشورها نمایشگاه‌های فراوان با عناوین و رویدادهای متنوعی برگزار می‌شود.
به‌طوری‌که این فضاها به‌عنوان شاهراهی برای عرصه تولیدات نوین و تجارت و مسیری برای معرفی محصولات ، امکان آشنایی با فناوری‌های جدید ، انتقال تکنولوژی و یافتن بازارهای هدف ، مطرح است.
ابزاری بسیار مؤثر که شرایط تعامل و آشنایی تولیدکنندگان مختلف از سراسر دنیا با یکدیگر را فراهم می‌کند.
اما در ایران با توجه به‌قرار گیری در تحریم‌های چندساله برگزاری این‌گونه نمایشگاه‌ها از اهمیت دوچندانی برخوردار است .
به این دلیل که حضور شرکت‌ها و تجاری از کشورهای دیگر در نمایشگاه‌های بین‌المللی که روابط دوستانه خود را با ایران حفظ نموده‌اند نه‌تنها موجب تقویت بازار داخلی و رشد کمی و کیفی کالاهای داخلی می‌شود بلکه می‌تواند فرصت بزرگ بازاریابی برای محصولات داخل و یافتن بازارهای جدید را مهیا سازد.
چه‌بسا تدبیری مؤثر برای دور زدن تحریم‌ها و کم اثر کردن این چالش ،محسوب می‌شود.
