تلاش آتش‌نشانان برای شهری با ایمنی بالا
زندگی راحت‌تر با تمهیدات آتش‌نشانی وسیع‌تر
گفته می‌شود که سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان به‌عنوان یک برند در کشور مطرح باشد. زیرا از میان معیارها و استانداردهای لازم، توانسته است اغلب را به دست آورد و شهری با ضریب ایمنی بالا را برای مردمش فراهم کند. به‌طوری‌که این کلان‌شهر جزو سه شهر اول کشور در کاهش زمان رسیدن به محل حوادث است. قابل‌ذکر است افزایش تجهیزات ایمنی و افزایش شمار ایستگاههای آتش‌نشانی ازجمله معیارهایی است که برای سنجش عملکرد سازمان‌های آتش‌نشانی در نظر گرفته می‌شود زیرا این قابلیت‌ها موجب بهبود سرعت رسیدن به محل حوادث می‌شود. حال‌آنکه، توزیع و مکان‌یابی بهینه ایستگاههای آتش‌نشانی به دلیل اهمیت و توجه روزافزون به امر ایمنی در شهر و ارایه تمهیداتی در زمینه پیشگیری و مقابله با آتش‌سوزی و حادثه از اهمیت قابل‌توجه‌تری برخورداراست.
چه‌بسا اعتبار و اهمیت هر شهر بستگی به این خدمات و تأسیسات دارد. هر چه ارائه این خدمات بهتر باشد زندگی در آن راحت‌تر و هزینه زندگی در آن برای شهروندان کمتر خواهد بود و کمبود و نقص آن‌ها مشکلاتی را برای شهروندان به وجود می‌آورد.
اما مساله قابل تامل آنکه در بافت فرسوده و قدیمی به دلیل تامین دسترسی مناسب و حداقل زمان استاندارد رسیدن به محل حریق و به‌طورکلی تامین ایمنی شهری احداث ایستگاههای آتش‌نشانی از اهمیت دوچندان برخورداراست. اصفهان نیز از شهرهایی است که با بافت قدیمی و فرسوده فراوانش، مکان‌یابی بهینه در آن به‌منظور تاسیس ایستگاههای آتش در چنین مراکزی از اهمیت زیادی برخوردار است. واضح آنکه کلان‌شهر اصفهان با جمعیت بالای ۲ میلیون نفر و وجود بافت فرسوده، نیازمند خدمات‌رسانی آتش‌نشانی وسیع‌تری برای افزایش ایمنی شهروندان است که ظاهراً با تمهیدات سازمان آتش‌نشانی اصفهان این موضوع مهم هم موردنظر قرارگرفته است.
جایگاه ایمنی و تاب‌آوری شهر در مدیریت شهری
در ارتباط بااهمیت ایستگاههای آتش‌نشانی و تأثیر چنین مراکزی برافزایش ایمنی شهر، سرآتشیار امید باقری رئیس اداره برنامه‌ریزی و توسعه سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با روزنامه دنیای اقتصاد بیان می‌کند: اهمیت بحث ایمنی و تاب‌آوری شهر جایگاه ویژه‌ای در مدیریت شهری دارد و از اهداف کلان این سازمان محسوب می‌شود. قطعاً تعداد ایستگاههای آتش‌نشانی، نیروی انسانی، شیرهای آب آتش‌نشانی یا همان هیدرانت ها (شیرهای هیدرانت آتش‌نشانی از تجهیزات اطفا حریق شهری هستند که معمولا به‌رنگ قرمز طراحی می‌شوند) در سطح شهر و دیگر تجهیزات از پارامترهای مهم در ارتقاء ضریب ایمنی شهر است.
وی می‌گوید: سازمان آتش‌نشانی اصفهان بر اساس قوانین بین‌المللی nfpa و استاندارد ملی ۶۴۳۰ با تکیه‌بر جمعیت شهری و شعاع عملکرد ایستگاههای آتش‌نشانی در پهنه شهر اصفهان استانداردهای مذکور را در شهر اصفهان با جمعیتی حدود ۲ میلیون و ۴۰ هزار نفر احصا کرده است که باوجود ۲۷ ایستگاه آتش‌نشانی ضریب ایمنی صرفاً در این آیتم بیش از ۶۰ درصد است و امیدواریم تا پایان سال ۱۴۰۲ یک ایستگاه دیگر در منطقه ۷ شهرداری اصفهان افتتاح شود.
به گفته این مسوول بر طبق استانداردهایی که از سوی سازمان شهرداری و دهیاری‌ها ابلاغ می‌شود برای هر ۵۰ هزار نفر از جمعیت یک شهر یک ایستگاه آتش‌نشانی لازم است که اکنون در حال انجام است.
و ادامه می‌دهد: اما سازمان آتش‌نشانی با همکاری معاونت برنامه برنامه‌ریزی شهرداری اصفهان بر اساس استاندارد ۶۴۳۰ در حال انجام پروژه عدالت مکانی است که امیدواریم تا ۷ مهرماه روز ملی آتش‌نشان خاتمه و رونمایی گردد.
در این جریان، عدالت مکانی بیشتر مورد دقت قرار می‌گیرد به‌طوری‌که مناطق مختلف با همدیگر تفاوتی نداشته باشند و عدالت مکانی با دقت اعمال شود. وی در ارتباط با تأثیرپذیری تعداد ایستگاههای آتش‌نشانی بر ارتقای امنیت شهری بیان می‌کند: بدون شک یکی از شاخصه‌های مهم در ارتقاء ضریب ایمنی افزایش ایستگاههای آتش‌نشانی است و هرچقدر تعداد آن‌ها به حد استاندارد نزدیک‌تر شود میزان آمادگی ما نیز برای مقابله با مخاطرات و سرعت بخشی برای رسیدن به محل حادثه بیشتر می‌شود.
باقری تصریح می‌کند: بر طبق قانون بین‌المللی زمان طلایی برای رسیدن به محل حادثه ۳ الی ۵ دقیقه است که تاکنون سازمان آتش‌نشانی اصفهان با یک رکورد بی‌نظیر توانسته است در این زمینه بسیار خوب عمل کند و در جایگاه فوق‌العاده‌ای قرار گیرد. این‌چنین که میانگین ۳ دقیقه و ۵۲ ثانیه میانگین زمان برای رسیدن به محل حادثه است و به هر تعداد ایستگاه‌ها بیشتر شود این زمان کمتر و آمادگی آتش‌نشان برای مقابله با مخاطرات بالاتر می‌رود.
وی تأکید می‌کند: با توجه به ارزیابی منحنی رشد حریق و اهمیت کاهش زمان رسیدن، با در نظر گرفتن شعاع عملکردی افزایش ایستگاه‌ها در این خصوص مؤثر بوده و باعث افزایش ضریب ایمنی شهر می‌گردد. به گفته این مسوول ازجمله پروژه‌های مهم در سازمان آتش‌نشانی در راستای کاهش ریسک حریق و حوادث در شهر پروژه پهنه‌بندی خطر حریق است که با بررسی ۷ معیار اصلی و ۳۲ زیر معیار در مناطق ۱۵ گانه شهرداری اصفهان بیش از ۶۰ نقشه خروجی از پهنه شهر با ارزیابی معیارهای مختلف احصا گردید؛ که با ارزیابی‌های گروه‌های عملیاتی ایستگاههای ۲۷ گانه و کارشناسان حوزه پیشگیری سازمان توسط اداره برنامه‌ریزی سازمان در حال پایش و اجرا است؛ که در این پروژه از منظرهای مختلف پهنه شهر اصفهان بررسی می‌شود. به‌عنوان‌مثال جمعیت آسیب‌پذیر را موردنظر قرار داده‌ایم یا محل‌هایی که سابقه ایجاد حریق و حوادث در ۱۰ سال گذشته داشته‌اند. میزان تأسیسات، معبرها، ساختمان‌ها، بافت فرسوده، بازار اصفهان و...در این پروژه قرارگرفته بررسی‌شده و خروجی‌ها موردنظر قرارگرفته‌اند.
وی بیان می‌کند: از دیگر پروژه‌های بین‌المللی سازمان ارزیابی ریسک بناهای تاریخی است که با نماینده یونسکو در ایران، دانشگاه اصفهان، معاونت برنامه‌ریزی شهرداری و متخصصین سازمان آتش‌نشانی خاتمه یافت و در مرحله اجرا قرار گرفت. پس از پایان پروژه پیشنهادی از سوی یکی از دانشگاه‌های معتبر ایتالیا در جهت اجرای پروژه ارزیابی ریسک بناهای تاریخی در ایتالیا داشتیم و در حال مذاکره هستیم.
باقری می‌گوید: سازمان آتش‌نشانی با خرید تجهیزات به‌روز و مهم بر اساس نیازهای سازمان و شهر که یکی دیگر از شاخصه‌های مهم در ارتقاء ضریب ایمنی است اقدامات قابل‌توجهی در جهت خرید خودرو و تجهیزات تخصصی و کاربری سازی خودروها و داشته و پروژه‌های مهم نیز در دست اقدام است که تا پایان سال ۱۴۰۲ به ثمر خواهد نشست.
وی می‌گوید: با توجه به افزایش ۲۰ درصد خدمات ایمنی و افزایش گشت‌های ایمنی حوزه عملیات و بازدیدهای پیشگیرانه و تشکیل کارگروه Hse آتش‌نشانی برای اولین بار و همچنین افزایش آموزش‌های شهروندی و قطعاً تعامل و همکاری شهروندان با کاهش ۳۵ درصدی حوادث کوه، کاهش ۴۶ درصدی حوادث گازگرفتگی، کاهش ۴۱ درصدی سقوط در چاه و کاهش ۲۸ درصدی حوادث آسانسور و ...را مواجه بودیم. که درنهایت منتج به کاهش دودرصدی مجموع حوادث گردید.
و می‌افزاید: در ارتباط با حوادث سال گذشته باید گفت که ۱۲ هزار و ۷۵۴ مورد عملیات امداد و نجات و اطفای حریق داشته‌ایم؛ که از این تعداد ۵ هزار ۲۴۹ مورد حادثه، ۵ هزار ۲۳۷ مورد حریق و ۲ هزار و ۲۶۸ مورد هم شامل خدمات ایمنی می‌شدند.
وی در پاسخ به این پرسش که بیشترین حریق و حوادث در چه فصول و چه ساعاتی رخ می‌دهد می‌گوید: در ماه‌های گرم سال با افزایش حریق و حوادث روبه‌رو هستیم بهار با میزان فراوانی ۲۶ درصدی، تابستان ۲۸ درصد، پاییز ۲۳ درصد و زمستان هم ۲۳ درصد آمار حریق و حوادث راداریم.
در پایان رئیس اداره برنامه‌ریزی و توسعه سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: سازمان آتش‌نشانی با استقرار مدیریت فنّاوری در سازمان و تشکیل هسته فناورانه با اتکا بر پتانسیل نیروهای خبره و نخبه سازمان در راستای هوشمند سازی و تعاملات بی‌نظیر با شرکت‌های دانش‌بنیان نقشه راه ۵ ساله آینده فناوری سازمان را ترسیم و در مرحله اجرا قرار داده است که موارد مهمی در روز ۷ مهرماه روز ملی آتش‌نشانی رونمایی خواهد کرد.
