نزاع برای بقا
کدام صنایع جهانی بیشترین جذب سرمایه را دارند؟
۱- خدمات تحویل و حمل‌ونقل
افزایش محبوبیت خرید آنلاین موجب شده که تقاضا برای حمل‌ونقل به شدت افزایش یابد و این صنعت جایگاه خود را در رتبه نخست صنایع از نظر سرعت رشد تثبیت کند.
گزارش حاملان آمریکایی نشان می‌دهد که هشت درصد از فروش خرد این کشور به صورت آنلاین انجام می‌شود که ارزش آن حدود ۴۰۰ میلیارد دلار است. این در حالی است که تعداد افرادی که از وب‌سایت‌هایی نظیر آمازون و ئی‌بی خرید انجام می‌دهند روزبه‌روز در حال افزایش است. روندی که از زمان پاندمی کرونا آغاز شده و هنوز ادامه دارد. بسیاری از اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که این صنعت در سال آینده سریع‌ترین رشد را در سراسر جهان داشته باشد. در نتیجه، شرکت‌های حمل‌ونقل افراد بیشتری را نسبت به قبل استخدام می‌کنند و نه‌تنها سرمایه‌گذاران بلکه نیروی کار نیز به این صنعت سرازیر شده است.
۲- صنعت سلامت و بهداشت
پیش‌بینی می‌شود ارزش صنعت مراقبت‌های بهداشتی ۱۹ درصد افزایش یابد و آن را به دومین بخش با رشد سریع تبدیل کند. دلیل این رشد افزایش تقاضا برای بیمه مراقبت‌های بهداشتی و نیاز به افراد بیشتر برای پر کردن مشاغل در صنعت مراقبت‌های بهداشتی است. همان‌طور که جمعیت ما رشد می‌کند، نیازهای پزشکی آن نیز افزایش می‌یابد- شرکت‌ها باید پزشکان و پرستاران بیشتری را برای برآورده کردن این خواسته‌ها استخدام کنند. افراد بیشتری بیمار می‌شوند، به این معنی که افراد بیشتری نیاز به درمان دارند. این افزایش تقاضا موجب افزایش حقوق متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و هجوم بیماران جدید به این حوزه شده است.
هجوم بیماران جدید که به دلیل قوانین جدید به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارند نیز باعث افزایش تقاضا برای بیمه‌نامه می‌شود. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۹، بسیاری از ایالت‌ها موظف شدند کارفرمایان هزینه‌های پیشگیری از بارداری کارکنان خود را تحت برنامه‌های بهداشتی خود پوشش دهند. این پیشرفت به‌طور قابل توجهی تقاضا برای بیمه مراقبت‌های بهداشتی را در میان جوانانی که به دنبال پوشش پیشگیری از بارداری هستند افزایش داده است.
۳- صنعت سفر و گردشگری
با توجه به افزایش جمعیت و تمایل مردم به سفر بعد از چند سال پاندمی و خانه‌نشینی، صنعتی که بتواند این نیاز را با خوراک مردم در هم بیامیزد در رتبه سوم صنایع پرطرفدار قرار گرفته است. گزارش جدید صنعت سفر از موسسه اقتصادی مسترکارت نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان از اکوسیستم سفر سنتی‌تر در سال ۲۰۲۳ استفاده می‌کنند و سفرهای تفریحی را در اولویت قرار می‌دهند.
پس از همه‌گیری، تقاضای مداوم برای سفرهای تفریحی در سال ۲۰۲۳ بسیار زیاد شده است. سفرهای تجاری که در ابتدا با عقب‌ماندگی در مقایسه با سفرهای تفریحی مواجه بودند، در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ جای خود را پیدا کردند، به ویژه در فرهنگ‌هایی که بازگشت به محل کار را در اولویت قرار داده بودند. با وجود یک اقتصاد نامطمئن که برخی آشفتگی‌های بین بازار را ایجاد می‌کند، انتظار می‌رود بازگشایی سرزمین اصلی چین با تاثیر متمرکز بر آسیا و اقیانوسیه، رشد جهانی را تقویت کند. بازگشایی سرزمین اصلی چین به نفع گردشگری جهانی و آسیا و اقیانوسیه است. بازگشایی چین به دنبال مقررات سختگیرانه کووید، بیشتر اقتصاد تجربه را تقویت می‌کند زیرا تقاضای متوقف‌شده برای سفر موجب ضعف صنعت گردشگری شده بود.
۴- خرده‌فروشی آنلاین
از آنجا که مشتریان بیشتری برای خرید به پلت‌فرم‌های آنلاین روی می‌آورند، کسب‌وکارها به سرعت در حال سازگاری برای پاسخگویی به این تقاضا هستند. شرکت‌هایی مانند آمازون، والمارت و تارگت سرمایه‌گذاری زیادی در تلاش‌های آنلاین برای ارائه خدمات بهتر به مشتریان خود می‌کنند. با توجه به استفاده بیشتر مردم از اینترنت برای خرید و استفاده از تخفیف‌ها، انتظار می‌رود که بخش خرده‌فروشی آنلاین در سال جاری رشد قابل توجهی داشته باشد.
راحتی خرید آنلاین از طریق همه‌گیری به‌طور قابل توجهی گسترش یافته است- البته کمتر برای خواسته‌ها و بیشتر برای نیازها. با این حال، مصرف الکترونیکی در حال حاضر بازدهی قوی نشان می‌دهد، به‌طوری که از هر پنج خرید خرده‌فروشی، یک مورد به صورت آنلاین انجام می‌شود و ارزش تخمینی آن در پایان سال ۱/ ۱ هزار میلیارد دلار است.
۵- هوش مصنوعی
آینده اقتصاد جهانی در هوش مصنوعی (AI) نهفته است. انتظار می‌رود هوش مصنوعی یکی از صنایع با رشد سریع سال ۲۰۲۳ باشد که در حال حاضر ۳۴/ ۳۲۸ میلیارد دلار ارزش دارد. هوش مصنوعی شروع به متحول کردن بسیاری از صنایع مانند مراقبت‌های بهداشتی، مالی و حمل‌ونقل کرده است. از طریق خودکارسازی، قابلیت‌های بهبودیافته تجزیه و تحلیل داده‌ها و تجزیه و تحلیل پیش‌بینی‌کننده، هوش مصنوعی به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا در عین کاهش هزینه‌ها، سریع‌تر و کارآمدتر شوند. هوش مصنوعی با پتانسیل رشد فوق‌العاده و توانایی آن برای متحول کردن صنایع موجود، یکی از مهم‌ترین محرک‌های رشد اقتصادی نه‌تنها امروز، بلکه برای سال‌های آینده است.
روند صنایع جهانی در ادامه سال ۲۰۲۳
مسیر اقتصاد و سیاست جهان تحت تاثیر عوامل مختلفی تعیین می‌شود که مهم‌ترین آنها در حال حاضر جنگ اوکراین و تنش‌های ژئوپولیتیک، نرخ بهره فدرال‌رزرو و بازگشت اقتصاد چین هستند که بر آینده صنایع جهان نیز تاثیری بسزا می‌گذارند. صنایعی چون صنعت هوا-فضا، صنعت خدمات مالی، غذا و کشاورزی، صنایع زیرساختی و صنعت خرده‌فروشی نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
صنایع دفاعی و هوا-فضا
جنگ در اوکراین و تنش‌ها بر سر تایوان، دولت‌ها را به تقویت بودجه دفاعی سوق داده است. داده‌های اولیه نشان می‌دهد، ایالات‌متحده به عنوان بزرگ‌ترین کشور جهان از نظر صرف مخارج، هزینه دفاعی خود را در سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۹ درصد افزایش داده و به ۸۰۰ میلیارد دلار رسانده است که بیش از سه برابر هزینه‌های دفاعی چین است که در جایگاه دوم قرار دارد. آلمان و ژاپن هم در راستای اهداف خود، هزینه سیستم دفاعی خود را در پنج سال آینده دو درصد از تولید ناخالص داخلی خود قرار داده‌اند. اکونومیست معتقد است که تورم موجب خواهد شد که کشورها برای تامین هزینه دفاعی خود دچار مشکل شوند، بنابراین اگرچه ارقام افزایش می‌یابد ولی در واقع هزینه‌ها کاهشی شده و همین موضوع به شرکت‌های حوزه دفاعی و هوا-فضا ضربه خواهد زد. با این حال، در ادامه سال ۲۰۲۳ فناوری‌های جدید تقویت خواهند شد. آمریکا هزینه‌های تحقیقاتی و ناتو بودجه نوآوری را افزایش داده و استانداردهای جدید انتشار گازهای گلخانه‌ای برای جت‌های تجاری اعمال خواهد شد. اما نیروی انسانی به ویژه در اروپای شرقی اهمیت زیادی خواهد داشت.
صنعت مالی
رکود احتمالی اقتصاد جهانی که از سال گذشته آغاز شده، در سال ۲۰۲۳ با فروپاشی چند بانک بزرگ آمریکایی و اروپایی، بحران مالی نسبی به وجود آورده است. با وجود این، با توجه به ذخایر بالای بانک‌ها و استانداردهای ریسک سخت‌گیرانه‌تر، سقوط جهانی به سبک سال ۲۰۰۸ بعید به نظر می‌رسد. افزایش نرخ بهره نیز حاشیه سود را تقویت خواهد کرد. تحریم‌های مالی گسترده علیه روسیه باعث زیان و اختلال بیشتر در شرکت‌های مالی خواهد شد.
در سایر نقاط جهان، نکول دولتی در سریلانکا قطعی است و در بسیاری از بازارهای نوظهور دیگر، از مغولستان و پاکستان گرفته تا مصر و تونس، این اتفاق امکان‌پذیر است. صندوق بین‌المللی پول هشدار می‌دهد که بانک‌های مملو از بدهی‌های خارجی پرخطر ممکن است با کاهش ارزش واحدهای ارز و افزایش بار بازپرداخت، شکست بخورند.
بازارهای سهام استانداردهای خود را تشدید کرده‌اند. رمزارزها دچار بحران اعتماد شده و نهادهای رگولاتوری هم چالشی بزرگ برای آنها ایجاد کرده‌اند. آمریکا شرکت‌هایی را که قوانین حسابرسی را زیرپا می‌گذارند و بسیاری از آنها چینی هستند، از فهرست خارج می‌کند. از آنجا که اورگراند، غول املاک چین، تا سپتامبر ۲۰۲۳ فرصت دارد تا از خارج شدن از فهرست هنگ‌کنگ جلوگیری کند، چین با خطراتی به ویژه در زمینه املاک مواجه شده و در سراسر دنیا، شرکت‌های مالی بیشتری با فین‌تک‌ها رقابت و همکاری می‌کنند.
از سوی دیگر، پرداخت‌های برون‌مرزی شاهد تحولات جدیدی شده که با افزایش ارزهای دیجیتال و محرومیت روسیه از سوئیفت، یک شبکه پیام‌رسانی که زیربنای پرداخت‌های بین‌المللی است، تقویت می‌شود.
صنایع غذایی و کشاورزی
تداوم جنگ روسیه و اوکراین از یک‌سو و تغییرات اقلیمی از سوی دیگر موجب شده در سال 2023 هم مواد غذایی با کمبود مواجه شود. بر اساس برآورد سازمان ملل در پایان سال 2023 بیش از 19 میلیون نفر به افراد دچار سوءتغذیه اضافه شده و گرسنگان جهان از مرز 830 میلیون نفر عبور خواهند کرد. برداشت محصول در بسیاری از نقاط جهان کمتر خواهد بود و کاشت محصولات کشاورزی در سطح جهان به دلیل کمبود کود و قیمت بالای انرژی و پیامدهای خشکسالی سال ۲۰۲۲ به شدت کاهش خواهد یافت.
اگرچه گزارش‌های فائو نشان از افزایش تولید برنج در نیمه نخست سال 2023 دارد، اما تولید گندم و ذرت کاهش یافته است. با وجود محاصره‌های روسیه، صادرات غلات از اوکراین در سطح پایینی خواهد ماند. اما با وجود این، با کاهش تقاضا، قیمت‌های غذایی که تا حد زیادی در سال ۲۰۲۲ افزایش یافتند، در ادامه سال 2023 روندی نزولی خواهند داشت.
در شش ماه نخست سال میلادی جاری، شاخص قیمت اکونومیست برای مواد غذایی، آشامیدنی و خوراک دام ۱۲ درصد کاهش یافته که در رأس آن دانه‌های روغنی قرار دارد. به نظر می‌رسد در ادامه سال 2023 و با توجه به قیمت‌ها، ذائقه مصرف‌کنندگان از گندم به ارزن یا از روغن آفتابگردان به روغن‌های گیاهی دیگر تغییر می‌کند. با در خطر بودن منابع غذایی، برخی از کشورها ممکن است به ممنوعیت‌های جدید صادرات مواد غذایی روی بیاورند و باعث افزایش مجدد قیمت‌ها شوند.
زیرساخت‌ها
سهم سرمایه‌گذاری ثابت ناخالص شش سال متوالی است که به عنوان بخشی از تولید ناخالص داخلی جهان به بیش از ۲۵ درصد افزایش یافته است. اما این شاخص برای هزینه‌های زیرساختی به دلیل کمبود نقدینگی دولت‌ها در سال ۲۰۲۳ تضعیف شده است. با این حال در سطح جهانی، سرمایه‌گذاری در این بخش نزدیک به ۲۵ هزار میلیارد دلار برآورد شده است. طرح‌های جدیدتر، مانند طرح‌های اتحادیه اروپا و بانک زیرساخت ملی بریتانیا، پول را به زیرساخت‌های انرژی سرازیر خواهد کرد. چین بودجه بیشتری را به زیرساخت‌های روستایی و شبکه‌های 5G اختصاص داده اما متاسفانه، تورم از قبل ارزش این سرمایه‌گذاری‌ها را کاهش داده است و کمبود نیروی کار و هزینه‌های بالای ساختمان بسیاری از پروژه‌ها را برای بسیاری از شرکت‌ها عملاً بی‌نتیجه می‌کند. با تلاش اروپا و سایر کشورها برای دوری جستن از گاز روسیه، برآورد می‌شود سرمایه‌گذاری در بنادر جدید و زیرساخت‌های گاز طبیعی مایع به ۳۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ خواهد رسید.
خرده‌فروشی
تورم افسارگسیخته در سراسر اقتصاد جهانی موجب شده تا بحران هزینه‌های زندگی به خریداران و خرده‌فروشان آسیب برساند. با وجود روند رو به رشد تجارت الکترونیک، از شتاب این صنعت هم در سال 2023 کاسته شده است. این روند به ویژه در غرب شدیدتر است. جایی که مصرف‌کنندگان سخت‌گیر و نرخ‌های بهره بالاتر مانع از اجرای برنامه‌های توسعه خرده‌فروشان می‌شود. در چین، بزرگ‌ترین بازار خرید آنلاین جهان، مشکلات اقتصادی مانع رشد خواهد شد. غول‌های خرده‌فروشی چینی مانند علی‌بابا و پیندودو، قیمت‌ها را برای جذب مصرف‌کنندگان غربی پایین‌تر می‌آورند. در آسیای جنوب شرقی و آمریکای لاتین، با دیجیتالی شدن فروشگاه‌ها، تجارت الکترونیک گسترش خواهد یافت. در واقع، انتظار می‌رود سه کشور در حال توسعه یعنی کلمبیا، نیجریه و آفریقای جنوبی جزو پنج بازاری باشند که آمازون قصد دارد در سال ۲۰۲۳ وارد آنها شود. گسترش خرده‌فروشی آنلاین روند کندی خواهد داشت و به‌طور جزئی بیش از ۱۴ درصد از خرده‌فروشی جهانی را تشکیل می‌دهد که بالاتر از رقم سال ۲۰۲۲ است. خرده‌فروشان نیز هزینه‌های نیروی کار را با خودکارسازی انبارها کاهش می‌دهند.
