نایب‌رئیس شورای ملی زعفران از کاهش ۱۷ تا ۲۰ درصدی صادرات در ۱۴۰۱ خبر داد
تحدید صادرات، تجدید قاچاق
قیمت زعفران صادراتی حداکثر کیلویی ۸۰۰ دلار اما نرخ پایه گمرکی ۱۲۸۳ دلار است
جالب توجه است که مسوولان و سیاستگذاران بدون توجه به آثار و پیامدهای کاهش صادرات وزنی محصول استراتژیک ایران و با چشم پوشی از نوسانات قیمت جهانی زعفران و همچنین قیمت دلار، به ارائه آمار رشد ارزش صادرات زعفران می‌پردازند. مشکل رفع تعهد ارزی هم که قوز بالای قوز دیگر مشکلات صادرات‌کنندگان از جمله صادرکنندگان زعفران است و بخش خصوصی چشم انتظار چاره اندیشی درباره مشکلاتی از این دست است که می‌توان نام تحریم‌های داخلی بر آنها گذاشت. نایب‌رئیس شورای ملی زعفران که یکی از پرکارترین افراد در زمینه اطلاع‌رسانی مسائل مرتبط با این محصول ارزشمند و ارزآور است، با بیان اینکه مقدار صادرات در سال ۱۴۰۰، ۲۶۸ تن بوده و میزان صادرات سال گذشته به ۲۲۵ تن نیز نرسیده است، از کاهش ۱۷ تا ۲۰ درصدی صادرات زعفران در سال ۱۴۰۱ خبر داد. به گزارش «ایسنا» و بنا به آمار گمرک، در ۱۰ ماهه ابتدایی سال گذشته ۱۷۸ تن زعفران صادر شد که با کاهش ۱۷ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ همراه بود.
روند کاهش صادرات زعفران از چند سال پیش آغاز شده که یکی از دلایل اصلی آن موضوع برگشت ارز حاصل از صادرات است. یعنی صادرکننده باید ارز خود را با قیمت ۲۸هزار و ۵۰۰ تومان به دولت داده و مابه‌التفاوت آن با ارز بازار آزاد را از جیب خود پرداخت کند. این موانع صادراتی باعث افزایش قاچاق زعفران و فروش حدود ۲۰درصد ارزان‌تر آن توسط قاچاقچیان شده است. همچنین به گفته رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران، قیمت زعفران صادراتی حداکثر ۸۰۰ دلار به ازای هر کیلوگرم است، اما نرخ پایه گمرکی ۱۲۸۳ دلار است و صادرکننده باید بر اساس نرخ پایه به گمرک ارز پرداخت کند. یعنی صادرکننده در حالی که یک کیلوگرم زعفران را به قیمت ۸۰۰ دلار صادر کرده، باید ۴۸۳ دلار از بازار آزاد خریداری کند و به دولت بدهد تا با تهدیدهایی مانند باطل شدن کارت بازرگانی و عدم‌اجازه فعالیت مواجه نشود. غلامرضا میری درباره وضعیت صادرات زعفران در سال گذشته اظهار کرد: در سال گذشته تولید زعفران نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش پیدا کرد و همان سال ۱۴۰۰ نیز بخشی از تولیدات سال ۱۳۹۹ با قیمت‌هایی که سازمان تعاون روستایی تعیین کرده بود، خریداری شد.
میری افزود: متاسفانه در سال گذشته به این دلیل که محصول ۱۴۰۰ در سال ۱۴۰۱ صادر شد و همچنین محدودیت‌ها در این زمینه، کاهش صادرات داشتیم. قیمت زعفران در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش داشته است. مقدار صادرات در سال ۱۴۰۰، ۲۶۸ تن بوده اما میزان صادرات سال گذشته به ۲۲۵ تن نیز نرسیده است؛ یعنی در سال ۱۴۰۱ کاهش ۱۷ تا ۲۰ درصدی صادرات زعفران داشته‌ایم. نایب‌رئیس شورای ملی زعفران تصریح کرد: محدودیت‌های ایجاد شده برای صادرات زعفران باعث شد که قاچاق زعفران به کشورهای همسایه رونق پیدا کند. در سال گذشته ۲۲۵ تن صادرات زعفران داشتیم که حدودا برابر با ۴۰درصد از این میزان، زعفران قاچاق شده است. بارها از مسوولان درخواست کرده‌ایم که اگر محدودیت‌های صادرات برطرف شود، این مقدار زعفران از مبادی قانونی از کشور خارج شده و باعث اشتغال‌زایی و ورود ارز به کشور می‌شود که این موضوع به نفع دولت است. میری با بیان اینکه زعفران یک محصول خاص بوده و قاچاق آن به نسبت دیگر محصولات آسان است، عنوان کرد: در حال حاضر ۱۰۰۰ تن ظرفیت صادرات زعفران ایجاد شده و در طول این سال‌ها به ۶۷ کشور جهان زعفران صادر شده است. دولت نباید اجازه دهد که این تلاش‌ها از بین برود. محصولات دیگر به اندازه زعفران قاچاق نشده و تقاضا می‌کنم اگر صادرکننده‌ای کالایی صادر می‌کند به او اجازه دهند که ارز خود را در بازار به قیمت آزاد بفروشد یا‌درصد مختصری از آن اخذ شده یا مانند بازار داخلی از آن مالیات گرفته شود. میری ادامه داد: ما درحال از دست دادن بازارهای صادراتی هستیم.
زمانی که صادرکننده ما بار را در بازارهای جهانی عرضه می‌کند و می‌بیند که فرد قاچاقچی ۲۰ تا ۳۰درصد ارزان‌تر از او می‌فروشد، نمی‌تواند کار کند. صادرکنندگان ما به‌تدریج در حال خانه‌نشین شدن هستند. رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی اضافه کرد: پیشنهاد ما در مقطعی در حد ۴۸ ساعت اجرایی شد و اجازه دادند که صادرکنندگان زعفران ارز خود را به واردکنندگان گوشی موبایل بدهند تا از این طریق بتوانند منفعتی ببرند اما این موضوع ۴۸ ساعت بیشتر دوام نیاورد. میری در خصوص سرمازدگی زعفران‌ها در سال گذشته و تاثیر آن بر قیمت فروش در دو ماه گذشته بیان کرد: قیمت زعفران در دو ماه گذشته تغییری نداشته و کیلویی ۳۱ تا ۴۳ میلیون تومان به فروش می‌رسد. سرمازدگی وجود داشته اما در حدی نبوده که به این دلیل با قطعیت بگوییم که در سال آینده قیمت زعفران افرایش پیدا خواهد کرد. مخالف افزایش قیمت نیستیم اما ممکن است افزایش سطح زیر کشت در برخی نقاط این موضوع را جبران کند. معتقدم که عرضه و تقاضا باید قیمت زعفران را تعیین کند.
