بافت تاریخی شرق میدان نقش جهان اصفهان سامان می یابد
پایان یک کابوس؟
نتیجه آن همه تکاپو از سال ۸۰ به این سو برای عبور گذر« آقا نجفی» از بافت تاریخی شرق میدان نقش جهان تخریب ۱۲ خانه تاریخی،بریدنِ یکی از دست نخورده ترین بافت های تاریخی شهر و ایجاد نارضایتی برای ساکنان این بافت شد. حالا بعد از آن همه سال و بلاتکلیفی و تخریب انگار آن کابوس با همه حال خرابی که برای بافت تاریخی و یگانه شهر در جوار میدان جهانی نقش جهان ایجاد کرد، رو به پایان است.
دو سال و سه ماه پیش ، مهرماه ۱۳۹۹ شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران تکلیف را برای شهرداری اصفهان روشن کرد، اینکه با مخدوش شدن یکپارچگی و انسجام بافت فرهنگی تاریخی شهر اصفهان، بی توجهی به اثر جهانی میدان نقش جهان، عدم لزوم ایجاد پیاده راه با توجه به فاصله اندک با پیاده راه پیرامون میدان، اثرات تخریب بناها و رهاسازی فضاهای به‌وجود آمده بر کیفیت خدمات و زندگی ساکنان و نارضایتی های آنها، مخالف هرگونه تخریب و تملک بنا برای احداث یا امتداد گذر آقا نجفی است و شهرداری فرصت دارد ظرف مدت یک ماه، طرح ساماندهی با تاکید بر ایجاد و احیای فضاهای شهری پشتیبان محله و میدان نقش جهان و توجه به احیا بناها و فضاهای ارزشمند فرهنگی را پس از تصویب در کمیسیون ماده ۵ به دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران ارائه کند.
در این مصوبه صریح و روشن شورای‌عالی معماری و شهرسازی ایران، بر حفظ پلاک‌های باقی مانده در بدنه خیابان حافظ، ساباط و پلاک‌های مجاور تاکید کرده بود. این یعنی اینکه نباید بدنه حافظ در انتهای گذری که می‌خواست، آن را بازگشایی کند، تخریبی اتفاق بیفتد. با این وجود اما به گفته فعالان میراث فرهنگی، آنچه شهرداری اصفهان در قالب طرح ساماندهی ارائه می داد، بدنه حافظ تخریب و باز می شد؛ اتفاقی که یکی از دلایل آن پیش بینی و ساخت پارکینگ حوزه علمیه و یک مجموعه تجاری در گذر آقانجفی بود که پیشتر مجوزهایش را شهرداری داده بود.
به هرروی به رغم تایید رویکرد مرمت شهری در کمیته تخصصی معماری، طراحی شهری و بافت‌های واجد ارزش (کمیته فنی ۳) وزارت راه و شهرسازی، همچنان در طرح های شهرداری پیشین اصفهان بر بازگشایی بدنه حافظ اصرار می شد اما عاقبت کمیسون ماده ۵ طرح شهرداری فعلی با رویکرد کف سازی و بدنه سازی و البته با یک محل اختلاف در تعریف یک ساباط و ایجاد دسترسی در بدنه حافظ تصویب کرد. کمیسیون ماده ۵ تخریب بدنه حافظ و اجازه دسترسی ماشین به بافت را نداده و این مصوبه برای اجرا به سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان ابلاغ شده است.
باید از همان روز اول این اجازه را نمی دادند یا حالا که اتفاق افتاده است باید بافت را احیا کنیم
در همین پیوند معاون امور هماهنگی عمرانی استانداری اصفهان به ایرنا گفت: طرح سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان به کمیسون ماده ۵ آمد، اما این طرح یک اختلاف با مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران داشت و آن درخواست ایجاد یک ساباط بود که به خیابان حافظ دسترسی می داد، این تقاضا برای سرمایه گذارانی بود که در آنجا ساخت و ساز کرده بودند اما این اجازه داده نشد.
مهران زینلیان افزود: بنابراین برای دسترسی ماشین رو مجوز ندادیم ولی برای ساماندهی داخلی با کف سازی و بدنه سازی و تاکید بر حفظ بافت تاریخی مجوز داده شد.
معاون عمرانی استانداری اصفهان که پیشتر در جلسه معارفه مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان گفته بود که «میراث فرهنگی اصفهان راه جدیدی برای تعامل با دیگر دستگاه‌ها پیش بگیرد و نمی‌شود یک بافت تاریخی را قفل کرد» در پاسخ به انتقاد خبرنگار میراث فرهنگی ایرنا از موضع گیری وی نسبت به آنچه به گفته کارشناسان شهرسازی و مرمت شهری، دخالت کالبدی سنگین در بافت تاریخی شرقی میدان نقش جهان خوانده می شود، گفت: تعدی به بافت تاریخی در چند سال پیش اتفاق افتاده بود، وسط کار آنهایی که باید هشیار می شدند، هشیار شده بودند و از آن به بعد کار قفل شده بود؛ در زمانی میراث فرهنگی وقت مجوز ورود به این محوطه را داده است و حالا گفته می شود اینجا میراثی است و حق نداشتید به آن ورود کنید، من با این موضوع مشکل دارم؛ یا باید از همان روز اول این اجازه را نمی دادند یا حالا که اتفاق افتاده است باید بافت را احیا کنیم.
وی در ادامه افزود: نتیجه این شده که بافتی تخریب و به تلی از خاک تبدیل شده و مناظر زشت ایجاد کرده است؛ منطقه جرم خیز شده و در بافت های تاریخی راه هایی باز شده که معتادان در گوشه گوشه های آن مشکلات ایجاد کرده اند و مردم هم بسیار ناراحت هستند. در آن جلسه، منظور نظر من، تعامل برای تمام شدن این شرایط برای بافتی است که به این شرایط دچار شده بود.
زینلیان گفت: چه معنی دارد که خرابه ای را به همین شکل چند سال نگه داریم و مردم ساکن آن منطقه را عذاب بدهیم. ما با اینجای کار مشکل داشتیم. این موضوع حالا در استانداری اصفهان تعیین تکلیف شده و قرار است با تاکید برحفظ بافت تاریخی، این منطقه ساماندهی شود.
