گردشگران لرزش پذیر
ناآرامیها و اعتراضات توریست‌ها را فراری داد
صنعت گردشگری استان از آبان۹۸تا عید امسال روی خوش ندید تا همه آنها که سر این سفره نشسته بودند نانشان آجر شود و دکان را تخته کرده و عطای ایجاد ارزش افزوده را به لقای تاکسی اینترنتی ببخشند. کرونا اما کمرنگ شد و وضعیت سیاسی هم آرام گرفت؛ بهار و تابستان اصفهان رنگ توریست و گردشگر را به خود دید و اندک اندک امید جوانه زد. هنوز چک‌های سال گذشته پاس نشده بود و نیروهای وامانده جذب نشده بودند که حوادث مهرماه، دوباره توریست‌ها را فراری داد و فعالان عرصه صنعت گردشگری، بدون پادزهر و با انبوه بدهی و هجمه‌های سیاسی و ....تنها ماندند.
فرش قرمز پهن شد
از سال ۹۲ وضعیت زیرساخت‌های گردشگری اصفهان بهبود یافت به طوریکه تعداد اقامتگاه در اصفهان از۱۰هزار تخت به ۳۷هزار تخت در هتل‌ها، اقامتگاه‌های سنتی و بوم‌گردی و مهمان‌پذیرها افزایش یافت. صنعت گردشگری در اصفهان در دو سال شیوع کرونا ۶۰ درصد آسیب دید و بالغ بر پنج هزار میلیارد تومان زیان به ثبت رساند. نوروز امسال اما بیش از دو میلیون نفر به اصفهان سفر کردند و چهار روز تعطیلات عید فطر هم پیک دوم سفرهای گردشگری به اصفهان اتفاق افتاد. از آنجایی که گردشگری در سند آمایش استان حضور پررنگی در اقتصاد استان دارد اما هنوزنتوانسته به سهم واقعی خود درجدول درآمدهای اصفهان دست یابد، تیرماه امسال معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان از ایجاد کارگروه اقتصاد گردشگری با حضور دستگاه‌های حاکمیتی، امنیتی، اجرایی و غیردولتی استان خبرداد. استاندار اصفهان در عین حال از تصمیم خود برای توسعه گردشگری داخلی و سلامت در قالب سفرهای ارزان‌قیمت در ایام پساکرونا هم رونمایی کرد.
طبق آمار بانک مرکزی، تولید ناخالص داخلی(GDP) گردشگری خارجی، قبل از کرونا و تا اسفند ۹۸ ،۱۱.۸میلیارد دلار برآورد شد که سهم اصفهان از این رقم فقط۹ تا ۱۱درصد بود. گویی این کارگروه وظیفه دارد سهم صنعت گردشگری را در اقتصاد اصفهان از این رقم بیشتر کند.
استاندار اصفهان اعتقاد دارد که «شکل‌گیری این گروه کاری ذیل معاونت عمرانی و معاونت اقتصادی استانداری، بارقه‌های امید را برای اهل فن، هنرمندان و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در گردشگری ایجاد می‌کند.» بررسی سخنان مرتضوی نشان می‌دهد که این کارگروه وظیفه دارد تا علاوه جذب سرمایه‌گذار برای تکمیل نواقص زیرساختی گردشگری شهر به اموری مانند برنامه‌ریزی برای جذب گردشگر، زیباسازی شهری برای بعضی از شهرهای دارای ظرفیت گردشگری استان و معرفی این ظرفیت‌ها به دنیا، تشریح وضعیت امنیت و اقتصادی اصفهان و... بپردازد.
ریاست کارگروه اقتصاد گردشگری به عهده معاون امور اقتصادی استاندار و دبیری آن به عهده رئیس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری بوده و اعضای حقوقی این کمیته نمایندگانی از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، اداره کل اطلاعات استان، شهرداری اصفهان و کاشان، دادگستری استان، شرکت عمران زاینده رود، فرمانده انتظامی استان، اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی استان، سازمان اقتصاد و امور دارایی، سمن‌های گردشگری، رئیس کانون گردشگری، اداره کل فرودگاه‌های استان، شرکت نمایشگاه‌های استان هستند. درواقع ۲۱ نفر عضو کمیته‌‌های کارشناسی کارگروه اقتصاد گردشگری اصفهان هستند. شواهد نشان می‌دهد اموری مانند کودکان کار، اشتغالزایی، ساخت مسکن دولتی، ساماندهی کارتن خواب‌ها و معتادان متجاهر و... که طبق قانون چند متولی، نهاد و دستگاه دولتی وظیفه رسیدگی و بهبود وضعیت آنها را بر عهده دارند به سامان نرسیده و هر سازمان و مسوولی، وظایف را به دیگری واگذار می‌کند. در خصوص کارگروه گردشگری اصفهان هم تنها می‌توان امیدوار بود که به این مشکل دچار نشود.
سفرهایی که لغو شد
دوران پساکرونا برای فعالان گردشگری اصفهان خوش یمن بود. موج ورود گردشگران داخلی در عید نوروز و بهار جیب اقتصاد اصفهان را پر پول کرد. آمارها هر چند به سال۹۸ بازنگشت اما شواهد از بهبود ورود توریست و گردشگر داخلی به شهر خبر می‌داد. طبق آمارهای اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان، میزان گردشگران خارجی استان در ۶ ماه نخست سال نسبت به کل سال گذشته بیش از ۱۰۰ درصد رشد داشته است. در این مدت بیشتر از ۳۸ هزار گردشگر خارجی به اصفهان سفر کردند، این در حالی است که کل گردشگران خارجی استان در سال گذشته تنها ۱۷ هزار نفر بود. در این مدت حدود ۴ میلیون نفر گردشگر داخلی از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری استان اصفهان بازدید کردند که از این تعداد نزدیک به ۳۵۰ هزار نفر در واحدهای رسمی اقامتی، خدماتی و پذیرایی استان اقامت داشتند. کریم بیگی،رئیس جامعه حرفه‌ای هتلداران اصفهان در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد توضیح می‌دهد که هر چند رونق به گردشگری اصفهان بازگشته اما آمارها هنوز با دوران پیش از کرونا فاصله دارد. به گفته او شور و شوق برای انجام سفرهای سیاحتی و تجاری به اصفهان ایجاد شده است. سید محسن روناسی، رئیس انجمن صنفی دفاتر گردشگری استان هم از رونق این دفاتر در ماه‌های اخیر خبرمی‌دهد و به دنیای اقتصاد می‌گوید:»در ماه‌های اخیر وضعیت پروازهای ورودی و خروجی به اصفهان به قوت قبل از کرونا بازگشته و میزان تقاضا با توجه به محدودیت دوساله کرونا قابل توجه است. فرانسه، اوکراین و کرواسی و روسیه بیشترین مهمانان خارجی اصفهان بوده‌اند.ضمن اینکه برای بازهای جام جهانی قطر تقاضاها شروع شده و دفاتر در این حوزه فعال هستند.»
او تنها نقطه ضعف استان را عدم پذیرش توریسم سلامت عنوان کرده و ابراز امیدواری می‌کند که به زودی و با امضای تفاهمنامه میان حوزه گردشگری و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان امکان پذیرش توریسم سلامت برای دفاتر گردشگری اصفهان هم فراهم شود. روزگار اما به نفع حوزه گردشگری پیش نرفت و با آغاز ناآرامی ها از اواخر شهریور و در مهرماه، به گفته فعالان حوزه گردشگری اصفهان، تورها و رزروهای هتل‌ها کنسل شد. این روزها هر چند توریست‌های چشم رنگی در شهر و حوالی نقش جهان دیده‌می‌شوند اما تعدادشان به اردیبهشت ماه و تابستان اصفهان نمی‌رسد.
مدیر مدرسه علمیه ناصریه به خبرگزاری حوزه از ورود بیش از ۳ هزار گردشگر از ۴۷ کشور خارجی به این مدرسه از ابتدای شهریور تا اواخر مهرماه خبر داده‌است. به گفته حجت الاسلام محمد زمانی، علی‌رغم تبلیغات سوء علیه ایران و تحریم ورود بخشی از گردشگران به ایران توسط برخی از کشورهای غربی، هنوز بسیاری از گردشگران خارجی، مقصد ایران را برای سفر خود انتخاب می‌کنند و در گفت‌وگوهای آزاد و دوستانه که در این مدرسه برای آنها فراهم شده، شرکت می‌کنند.
بیگی اما نظر متفاوتی دارد. او می‌گوید:«وضعیت تورهای خارجی با حوادث مهرماه تحت تاثیر قرار گرفت و حدود۶۰ تا ۷۰درصد از رزروهای تورهای اروپایی کنسل شد که ضرر مضاعفی بر زیان‌های قبلی صنعت گردشگری محسوب می‌شود.»
رئیس جامعه حرفه‌ای هتلداران اصفهان از قطعی اینترنت به عنوان بزرگترین دلیل کنسلی تورهای اروپایی یاد می‌کند و می‌گوید:»مسافران خارجی در کشور مقصد فقط با کمک اینترنت می‌توانند از خانواده و کسب و کار خود در محل سکونتشان مطلع شوند و به همین دلیل قطعی اینترنت آنها را نگران می‌کند.»
به اعتقاد بیگی،گردشگری صنعت شکنند‌ه‌ای است و با کوچکترین اتفاق، پس‌لرزه‌های زیادی برای آن ایجاد می‌شود. او توضیح می‌دهد که هتلداران اصفهان با پوشش سفرهای داخلی و تجاری سعی کرده‌اند تا کنسلی تورهای خارجی را جبران کنند اما با توجه به رشد هزینه‌های جاری، هتلداران شاید بتوانند واحد اقتصادی خود را سرپا نگه داشته و به سود فکر نکنند.
روناسی هم از کنسلی تورهای اروپایی به اصفهان خبر داده و نرخ آن را۳۰ تا ۳۵درصد عنوان می‌کند.به گفته او در ماه گذشته به علت تبلیغات منفی رسانه‌های خارجی میزان ورود تورها و پروازهای اروپایی افت قابل توجهی داشت.
غیبت کارگروه گردشگری
خبر آغاز فعالیت کارگروه گردشگری اصفهان، تیرماه منتشر شد. درحوادث مهرماه اما فعالان و صنعت گردشگری استان تنها ماندند. کارگروه گردشگری در چنین مواردی باید تدابیر لازم را اندیشیده و با عملیاتی کردن آنها از زیان بیشتر فعالان گردشگری و اقتصاد اصفهان پیشگیری کند.از شروع ناآرامی ها بیش از ۴۰روز می‌گذرد اما همچنان کارگروه گردشگری اصفهان اقدام و یا اظهارنظری نکرده‌است. بیگی در انتهای سخنانش به راهکارهایی برای بهبود وضعیت صنعت گردشگری اصفهان اشاره می‌کند که می‌تواند به عنوان نقشه راه مورد استفاده کارگروه یاد هم قرار بگیرد:» باید تلاش کنیم تا اصفهان به جایگاه واقعی خود در صنعت گردشگری بررسد. اصفهان پتاسیل بزرگی برای گردشگری دارد ولی نمی‌توانین از آن بهره ببریم. رسانه‌ها و صدا و سیما باید تبلیغات برون مرزی را زیاد کرده و همه این داشته‌ها را معرفی کنند. بهره‌برداری از کشاورزی و صنعت در اقتصاد اصفهان ممکن نیست و باید از صنعت گردشگری به عنوان یک صنعت پاک سود برد. این صنعت می‌تواند اقتصاد استان را زنده نگه داشته و اشتغالزایی کند.امروز که ارزش ریال کاهش یافته و خرید صنایع دستی صرفه اقتصادی دارد فقط باید توریست‌ها را به ورود به اصفهان تشویق کرد.»
