ارزیابی تحولات صنعت قیر به عنوان یکی از ده صنعت مهم کشور از نقطه نظر تاثیرگذاری و تاثیر‌پذیری از بازارهای بین‌المللی نشان‌دهنده شکل‌گیری تغییراتی بزرگ طی سال‌های اخیر در این‌حوزه است. صنعت قیر در کشور ما با ظرفیت تولید حدود ۷ میلیون تن قیر در سال دارای قدمت قابل توجهی است.  این صنعت که تولیدکننده یکی از مرغوب‌ترین‌ محصولات قیر در قاره آسیا و دارای برندی شناخته شده در بازار‌های بین‌المللی است طی سال‌های گذشته دارای عملکرد خیره‌کننده‌ای در بخش صادرات بوده است. در حالی که برای ایجاد شرایط بهینه در صنعت قیر و فراهم شدن زمینه تولید محصول با کیفیت و قابل رقابت در بازارهای جهانی زحمات زیادی صرف شده لیکن در یکی، دو سال اخیرچرخه تولید و صادرات این محصول روندی نزولی و نگران‌کننده داشته است. بر اساس آمارهای رسمی‌صادرات قیر ایران در ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته با ۳۰درصد کاهش به رقم ۲۷۲ هزار تن رسیده است.  یکی از دلایل  کاهشی شدن این روند افزایش قیمت قیر مربوط می‌شود. در حال حاضر به‌دلیل اختلاف قیمت بیش از ۲۰۰ دلاری قیمت قیر ایران با نرخ قیر تولیدی کشورهای شرق آسیا مشتریان اصلی قیر ایران در  آن منطقه تمایلی به خرید محصول ایرانی ندارند. یکی از دلایل شکل‌گیری وضعیت نامطلوب در بازار جهانی قیر و کاهش انگیزه‌ خریداران قیر ایران به  تحریم‌های ظالمانه آمریکا و عدم پذیرش ریسک حمل قیر فله از سوی خریداران است. این موضوع باعث شده که حمل این محصول با مشکل مواجه شود. این در حالی است که حمل و نقل این کالا  به طور عمومی‌نیز با افزایش هزینه‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. علاوه بر این کاهش بودجه‌های عمرانی و راهسازی کشورها و تغییر اولویت‌‌های آنها موجب افت حدود ۲۵ درصدی صادرات جهانی این محصول شده است. به خصوص اینکه بروز شرایط رکود ـ تورم در اقتصاد جهانی و همزمانی آن با جنگ اوکراین دغدغه دولت‌ها را از مسائل عمرانی به سوی تامین انرژی و غذا منحرف کرده‌است. افزایش بهای قیر نیز از جمله دلایل مهم‌ دیگری است که موجب کاهش رونق  بازار قیر در عرصه بین‌المللی شده است. قیمت فعلی این محصول در حال حاضر به بالاترین رقم طی هشت سال گذشته رسیده که تاثیر بسزایی بر روند تغییرات بازار و کاهش صادرات داشته است. اگرچه شکل گیری فراز و فرود در بازارهای صادراتی، بخشی از ماهیت پیچیده فعالیت در عرصه اقتصاد جهانی است لیکن ضرورت‌های ملی اقتضا می‌کند که در چنین شرایطی با هدف حفظ بازار که از نظر ارزش اقتصادی مهم‌ترین سرمایه در تجارت بین‌المللی محسوب می‌شود، مجموعه دستگاه‌های حاکمیتی با استفاده از ظرفیتهای خود برای حمایت از فعالان اقتصادی حاضر در عرصه بین‌المللی اقدام کنند نگاهی به اعداد و ارقام نگران‌کننده در حوزه صادرات قیر و مرور متغیرهای موثر بر این صنعت در ماه‌های اخیر ضرورت حمایت عاجل و هدفمند از این صنعت را جدی‌تر می‌کند. به طور قطع در صورت تداوم وضع موجود و کاهش مستمر سهم ایران در بازار جهانی قیر احیای مجدد شرایط فعلی بسیار سخت، زمانبر و پرهزینه خواهد بود. ارزیابی مولفه‌های اقتصادی مربوط به تحولات بازار نشان می‌دهد که عموما کاهش سهم یک صادرکننده در بازار در مدت اندکی رخ می‌دهد اما بازیابی آن مستلزم صرف زمان، هزینه و رایزنی‌های بسیاری خواهد بود.

اخبار مرتبط