چشم امید نخبگان خراسانی به بخش خصوصی است
ملجاء نخبگان در بی‌اعتنایی دولتی‌ها
سجادی: دولت‌ها اهتمامی برای استفاده از نخبگان نداشتند
رئیس بنیاد نخبگان خراسان رضوی با بیان اینکه بخش خصوصی بیشتر از بخش دولتی نخبگان را به کار می‌گیرد، تصریح کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه خود به دنبال جذب نیروی نخبه هستند و نخبه را با حمایت مالی جذب می‌کنند اما دستگاه دولتی برای استفاده تاکنون اقدام خاصی انجام نداده است. به گزارش ایسنا عبدالکریم سجادی با بیان اینکه باید نظر، ایده، استعداد و توانمندی نخبگان در سطح جامعه به کار گرفته شود اما چنین نمی‌شود، گفت: متاسفانه این امر مهم در جامعه کنونی ما ملموس نیست، دلیل آن این است که دولت‌هایی که تا به امروز روی کار بودند، اهتمام جدی برای استفاده از نخبگان در امور و برنامه‌های خود نداشته‌اند. بیشتر انتخابات و انتصابات آنها براساس گرایش‌های حزبی و سیاسی بوده و بر شایسته سالاری متمرکز نبوده‌اند، این در حالی است که یک اصل مهم شایسته‌سالاری استفاده از نخبگان است.
سجادی معرفی نخبگان در سطح جامعه را یکی از اهداف بنیاد ملی نخبگان برشمرد و اظهار کرد: باید فرهنگ نخبگانی را در سطح جامعه ترویج داده و تاثیرات حضور آنان را به مردم نشان دهیم. شعار امسال مسیر و راه را مشخص کرد و ما به این باور رسیدیم که باید اتفاقاتی با اثر بخشی بیشتر رخ دهد.
سجادی با اشاره به مهمترین معضلات بنیاد نخبگان، عملیاتی نشدن دستورالعمل‌ها در خصوص استفاده از نخبگان را یکی از مهمترین مشکلات این بنیاد برشمرد و ادامه داد: از اواخر سال گذشته تفاهم‌نامه‌های مطلوبی بین وزارت کشور و بنیاد ملی نخبگان منعقد شد که از نخبگان به عنوان مشاور و دستیار در استانداری‌ها و سازمان‌های مختلف استفاده شود. مصوبات هیات دولت برای جذب و به کارگیری نخبگان وجود دارد اما نیازمند اجرا شدن است و هم اکنون با گذشت هفت ماه از سال ۱۴۰۱، شاهد اقدامات عملی از سوی دستگاه‌های اجرایی دراین راستا نبوده‌ایم.
رئیس بنیاد ملی نخبگان خراسان رضوی گفت: مشکل از سوی نخبگان نیست، بلکه آنها اعلام امادگی کرده و بسیار انگیزه دارند که حتی بدون دریافت دستمزد فعالیت خود را آغاز کنند. ما از نیروهایی جوان و با انگیزه که دارای مدارک تحصیلی دکتری و پسادکتری هستند دعوت کرده‌ایم که می‌توانند در زمینه‌های مختلف علوم انسانی، فنی مهندسی و ... کمک کرده و تاثیرگذار باشند، اما دستگاه‌های اجرایی از این مساله استقبال نکرده و یا برای اجرای آن مانع ایجاد کرده‌اند. با توجه به تفاهم‌نامه‌ها، نخبگان را معرفی می‌کنیم، چرا که یکی از تعهدات وزارت کشور به کارگیری نخبگان به عنوان مشاور و دستیار است و در راس همه نهادها، استانداری باید ابتدا نخبگان را به کار گیرد. در ادوار گذشته استانداری شاهد جذب نخبگان بوده‌ایم، اما در حال حاضر خبری از جذب نخبگان در استانداری نیست.
تعدادی نخبه معرفی کردیم اما نتیجه‌ای نداشت
سجادی درباره چگونگی استفاده از نخبگان در خراسان رضوی گفت: طبق دستورالعمل دولت و براساس تفاهم‌نامه وزارت کشور با بنیاد نخبگان ما باید افراد نخبه را به استانداری معرفی کنیم و حتی استانداری باید ۵ مشاور نخبه داشته باشد. ما ۱۰ نخبه را معرفی کردیم اما نتیجه‌ای حاصل نشد.
سجادی با تاکید بر اینکه مراکز علمی غرب خواهان نخبگان ایرانی هستند، بیان کرد: اگر نخبگان حمایت شوند انقلابی بزرگ رخ خواهد داد، فرهنگ نخبگی باید در جامعه حاکم باشد که مسئولین ذاتا به دنبال نخبگان باشند نه اینکه به اجبار آیین‌نامه و دستوالعمل نخبگان را به کارگیرند. در این صورت نیازی به مهاجرت نیست، بسیاری از نخبگان برای اینکه ایده خود را به عمل تبدیل کرده و بتوانند شغل متناسب با تخصص خود را ایجاد کنند، مهاجرت می‌کنند. عمده درخواست نخبگان حمایت از ایدههایشان برای رسیدن به مرحله اجرایی است. آنان انتظار ایجاد اشتغال دارند که از ایده و توانمندی آنها استفاده شود. اما برخلاف آیین‌نامه‌های موجود حتی به صورت رایگان هم از نخبگان به عنوان مشاور یا دستیار استفاده نمی‌شود.
نخبگان در داخل با بی‌اعتنایی و در خارج با آغوش باز مواجه‌اند
رئیس بنیاد نخبگان خراسان رضوی درباره حمایت‌های غرب از نخبگان ایرانی می‌گوید: نخبگان بسیاری پس از سال‌ها تحصیل در خارج از کشور به وطن بازمی‌گردند اما وقتی مورد توجه قرار نگرفته و به آنها بهایی نمی‌دهند دچار یاس شده و دوباره کشور را ترک می‌کنند. چراکه با حمایت‌های این چنینی چرخ زندگی نخبگان نمی‌چرخد.
سجادی ادامه می‌دهد: نخبگان شرایط زندگی خود در ایران و خارج از کشور را مقایسه می‌کنند. تفاوت فرد نخبه با یک فرد معمولی لحاظ نمی‌شود و به جای برخورد عادلانه به صورت مساوات با آنان رفتار می‌شود. نخبگان در شرکت‌های خصوصی که جذب می‌شوند با توجه به امکانات ان شرکت حقوق دریافت می‌کنند. باید گفت واقعیت‌های متاثرکننده‌ای برای نخبگان جوان ما وجود دارد که در شأن آنها نیست.
نخبه پروری یا جذب نخبه؟
رئیس بنیاد ملی نخبگان خراسان رضوی درباره وظایف این سازمان در راستای نخبه‌پروری گفت: اولین مرحله شناسایی استعداد است، امروزه این امر مهم از مدرسه آغاز می‌شود. از کلاس چهارم طرح «شهاب» به کمک آموزش‌وپرورش انجام می‌شود که در این طرح استعدادهای دانش‌آموزان در حوزه‌های مختلف نسبت به جامعه‌شان شناسایی می‌شود.
جهت راه‌اندازی و تقویت این طرح در مدارس، بنیاد ملی نخبگان از حمایت‌های مالی دریغ نکرده و برای مربیان کلاس‌هایی برگزار می‌شود تا دریابند چگونه استعدادها را در سطح دانش‌آموزی شناسایی کنند. از طرفی در فصل تابستان و ایام تعطیل برای این افراد دوره‌هایی برگزار می‌شود تا توانایی آنها پرورش یافته و سپس حمایت‌های مورد نیاز از آنان صورت گیرد. رئیس بنیاد نخبگان خراسان رضوی از شناسایی و تقویت نخبگان برای جذب در سازمان‌های دولتی خبر داد و گفت: شکوفایی استعدادها، نخبه گزینی و نخبه گماری تا مرحله جذب در سازمان‌های دولتی از جمله اموری است که بنیاد نخبگان دنبال می‌کند. ما نخبگان را به دانشگاه‌ها معرفی و دانشگاه‌ها آنان را جذب می‌کنند.
می‌خواهیم علاوه بر اینکه نخبگان شناسایی، استعدادیابی، حمایت و تشویق می‌شوند، در جامعه نیز از آنها استفاده کنیم. برخی از این نخبگان به تنهایی و بدون نیاز به حمایت ما می‌توانند موفق به تاسیس شرکت دانش‌بنیان شوند که ثبت اختراع را به دنبال دارد. در واقع اگر نخبه‌ای قصد مهاجرت دارد، با این روش برای ادامه کار انگیزه پیدا کرده و در ایران ماندگار می‌شود.
رئیس بنیاد نخبگان خراسان رضوی از حضور ۱۰ هزار نخبه ایرانی در خارج از کشور خبر داد و گفت: در کنار ۱۰ هزار نخبه‌ای که خارج از کشور هستند، ۴۰ هزار نخبه نیز در خاک ایران حضور دارند، اما با تمام این وجود تعداد نخبگان ایرانی خارج از کشور در سطح بالایی قرار دارد و ماندگاری هر چه بیشتر نخبگان در ایران به نفع کشور است. در حال حاضر۵۰ هزار نخبه در کشور شناسایی شده که ۲۰ درصد آنها مهاجرت کرده و تعدادی با دست پر به کشور بازمی‌گردند. ما با حضور نخبگان در خارج از کشور مخالف نیستیم؛ چراکه با نیروی مضاعف بازگشته و مفیدتر واقع می‌شوند. نخبگان برای وارد کردن تکنولوژی به سایر کشورها مامور می‌شوند. در این راستا ایجاد فرصت مطالعاتی برای دانشجویان دکتری را نیز در نظر داریم، به ویژه در سال‌های گذشته که تحریم‌ها هنوز بیشتر نشده بود، دانشگاه‌ها هزینه خروج نخبگان را برای کار و ایده‌پردازی پرداخت می‌کردند. اما از سال ۹۷ به بعد حمایت دانشگاه‌ها به علت افزایش قیمت ارز کاهش یافت ولی حمایت‌های بنیاد نخبگان همچنان پابرجاست.
رئیس بنیاد نخبگان درباره حمایت‌های بلاعوض بنیاد نخبگان از افراد نخبه برای تحصیل در خارج از کشور گفت: بنیاد نخبگان برای تحصیل افراد در خارج از کشور تا مبلغ حدود ۱۰۰ میلیون تومان از آنان حمایت می‌کند، البته این مبلغ با توجه به وضعیت تاهل نخبگان نیزمتفاوت است. کما اینکه این مبلغ بلاعوض بوده و تعهد نخبگان درخصوص بازگشت به کشور
و تعهد به دانشگاه‌ها است. نمی‌توان گفت صددرصد هزینه‌های ما منتج به نتیجه می‌شود و بخشی از نخبه‌پروری در خارج از کشور انجام می‌شود. اما می‌توان گفت از هر ۱۰ نفر یک نفر به کشور بازنمی‌گردد.
رئیس بنیاد ملی نخبگان خراسان رضوی با تاکید بر اینکه ضرورت دارد ما روی نخبگان جامعه سرمایه‌گذاری کنیم، گفت: رشد نخبگان به مرحله ۳ یا ۴ بلوغ فناوری، از جمله حمایت‌های ما است و باقی مسیر را نخبگان با انگیزه خود ادامه می‌دهند. اما در این صورت هم حمایت‌های بنیاد در مراحل ۸ یا ۹ بلوغ فناوری به قوت خود باقی است.
سجادی افزود: زمانی که فعالیت‌های نخبگان به شرکت‌های دانش‌بنیان منتقل می‌شود معاونت علمی‌وفناوری ریاست جمهوری وام‌های کلانی را برای اینکه محصولات و خدمات این شرکت‌ها به تجاری‌سازی برسند به آنها اختصاص می‌دهد. در حالی که بنیاد نخبگان بر نیروی انسانی متمرکز است و مسائل شرکت‌ها در حوزه معاونت علمی‌وفناوری ریاست جمهوری است.
رئیس بنیاد ملی نخبگان خراسان رضوی با بیان اینکه نخبگان جوان ما با مشکلاتی چون ازدواج، مسکن و استخدام دست‌وپنجه نرم می‌کنند، تصریح کرد: سال‌های گذشته تخصیص وام ۵۰۰ میلیون تومانی مسکن به نخبگان تا حدودی التیام بخش مشکلاتشان بود، اما امروز دیگر این مبلغ وام گره‌ای از کسی باز نمی‌کند. این وام نه تنها اقساط بالایی دارد بلکه برای خرید خانه هم نمی‌تواند کافی باشد. ما درخواست افزایش مبلغ این وام و کاهش سود آن را داریم، سود ۱۸ درصدی برای جوان نخبه مبلغ زیادی است.
رئیس بنیاد نخبگان خراسان رضوی خاطرنشان کرد: مدیریت نباید صرفا براساس تجربه باشد بلکه باید مبتنی بر علم و آخرین نوآوری‌ها در حوزه‌های مختلف باشد. اینکه دستگاه‌های دولتی و غیردولتی از ما درخواست نخبه نکردند و یا استقبالی در این راستا نداشتند، کمی مایوس کننده است اما در نهایت نسبت به رواج فرهنگ نخبگانی در کشور خوش بین هستیم.
