تصویر کارآفرینی در آینه امروز
تصویری که جامعه پیشا توسعه یا درحال‌توسعه از کارآفرینی دارد، چندان تفاوتی با مدل‌های سنتی کسب‌وکار که تا امروز دیده است ندارد، هنوز برای بسیاری در این همین شهر اصفهان، کسب‌وکارهای مبتنی بر وب را قبول ندارند، فکر نمی‌کنند می‌شود. دورکاری راکار نمی‌دانند و برندینگ را سوسول‌بازی می‌خوانند که چند جوان کت‌وشلواری با کیف‌های چرمی و زبان‌چرب و نرم (بخوانید فن بیان) آن را ارائه می‌کنند.
بااین‌همه انصاف حکم می‌کند تغییراتی که در چند سال گذشته به‌واسطه واکنش‌های ایجابی نسل جدید مقابل توسعه کسب‌وکارهای نوین رخ‌داده را جدی گرفت، تغییراتی که از یک‌سو به‌واسطه حضور نیروهای جوان و آشنا با فناوری‌های نوین یا مدیران نوگرا در بخش خصوصی و همچنین مدیریت شهری به وجود آمده و از سوی دیگر اثر سلبی شرایط جهانی و تحمیل مدل‌های کسب‌وکار نوین در گستره بین‌المللی است که باعث شده محصولات، خدمات یا ابزار مورداستفاده‌شان تا اندرونی‌های نادیده خانه‌ها نفوذ کند.
برخی محدودیت های مقطعی طی سالیان گذشته نشان داد اقتصاد ملی و محلی در ایران دیگر آن بچه پولدار نفتی نیست که بدون شیر نفت، از تشنگی سر به بیابان بگذارد، وقتی میزان ضرر و زیان‌های یکی از همین دوره های موقت محدودیت اعلام شد، اعداد در نظر اول اغراق‌آمیز به نظر می‌رسیدند اما نگاهی به رشد شرکت‌های مرتبط با فناوری‌های نوین یا کسب‌وکارهایی که همه یا بخشی از تراکنش مالی، ارتباطشان مشتری‌ها و یا نوع خدمتی که ارایه می‌دادند، بر بستر وب جریان داشت، نه با زبان بی‌زبانی که با کلامی صریح و منطقی قدرتمند نشان داد که به‌راستی اوضاع عوض‌شده است.
در همین اصفهان حداقل 580 شرکت فناور وجود دارند که سال گذشته حداقل 3600 میلیارد تومان گردش مالی داشته‌اند، البته این آمار تنها مربوط به شهرک علمی تحقیقاتی و فناوری اصفهان است که باید به آنها کسب‌وکارهای رسمی و غیررسمی بر بستر شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی را که به ارایه کالا و خدمات می‌پردازند اضافه کرد، کسب‌وکارهایی که بعضی به دوره بلوغ می‌رسند و برخی دیگر در اوایل کار از بین می‌روند ولی دوباره در قالب متفاوت یا با نقشه جدیدی وارد صحنه می‌شوند.
سرعت آمدن و رفتن‌های شرکت‌های فناوری محور یا کسب‌وکارهای اینترنتی و همچنین رشد ارزش آنها در بازه‌های کوتاه زمانی باعث شده تا اصفهان در حالتی غیررسمی شاهد نوعی اکوسیستم کارآفرینی مبتنی بر فناوری‌های نوین و بستر اینترنت شود، بستری که برای پایدار شدن فضای این کسب‌وکارها نیازمند توجه بیشتر و البته سرعت‌بالایی در تصمیم‌گیری دارد، امروز دیگر نمی‌شود برای سرعت‌بالای اینترنت یا پهنای باند، پشت درهای بوروکراسی منتظر ماند.
اگرچه موانع پیش روی گسترش کسب‌وکارهای نوین و حضور فناوری‌های نوین در زیست‌بوم اقتصادی استان کم نیست و هرکدام از 13 جزء معروف اکوسیستم کارآفرینی به نحوی گرفتار دست‌اندازهای تصمیم‌گیری و اجرایی‌اند، اما نباید از یاد برد که تا همین چند سال تصور چنین حجمی از تغییر در فضای کسب‌وکار کشور خیال‌پردازی خوانده می‌شد، اما امروز با گشوده شدن مداوم پنجره‌ها بر روی اقتصاد جهانی و حرکت قطار توسعه بر ریل فناوری‌ها، حتی حجره‌داران سنتی در تیمچه‌های پشت نقش‌جهان هم روزشان را بدون چک کردن صفحه اینستاگرامشان شروع نمی‌کنند، آنها اگرچه دلشان برای مبادلات نقدی تنگ‌شده و مزه چانه زدن زیر زبانشان است، ولی به فروشگاه‌های اینترنتی برای خریدن هدیه تولد نوه‌هایشان سر می‌زنند.
وقتی همین امروز بیش‌از 7000 هزار نفر، کسب‌وکارشان مستقیما با شرکت‌های دانش‌بنیان گره‌خورده و بسیاری دیگر به‌نوعی مرتبط با فناوری و اینترنت، در پی گسترش و ادامه کاسبی‌هایشان هستند، دیگر چه ضرورتی دارد که کسی خیال دیروزهای بدون اینترنت به سرش بزند، وقتی حتی نوستالژی پسندانِ گذشته گرا هم برای تبلیغات محیطی خود محتاج آخرین فناوری‌های طراحی روز هستند، چه نیازی به صحبت از قبض و تحدید اینترنت است؟
ولی همان‌طور که چرخ زمان به عقب برنمی‌گردد، اقتصاد بر پایه فناوری نیز به عصر چرتکه برنمی‌گردد، سال‌های آینده نشان خواهد داد، هر کس از قطار تخریب خلاق و فناوری‌های نوین جا بماند، جایی در بازار ندارد، اقتصاد اصفهان نیز اگرچه هنوز دلی به گذشته بسته اما وقت آن رسیده همان دل‌بستگی را نیز به دست تاریخ بسپارد و جای خود را نه در مقام دوم که به‌مثابه شهر پیشرو در اقتصاد دانش‌بنیان و مبتنی بر فناوری‌های نوین جستجو کند.
