میلیاردرهای صنعت غذا

علی درویشان نویسنده نشریه

کارگیل (5/ 113 میلیارد دلار درآمد خالص در سال 2020)

شرکت «کارگیل»، یک شرکت صنایع غذایی خصوصی واقع در «مینتونکا» در ایالت «مینه‌سوتای» آمریکاست. این شرکت در سال 1865 تاسیس شد و از نظر درآمد، بزرگ‌ترین شرکت خصوصی در ایالات‌متحده آمریکا به‌شمار می‌رود. این شرکت اگر سهامی عام بود، رتبه 15 را در سیاهه شرکت‌های فورچون 500 در اختیار داشت و از نظر اندازه و میزان درآمد بالاتر از شرکت مخابراتی AT&T قرار می‌گرفت. شرکت کارگیل بارها مورد انتقاداتی در حوزه‌های محیط زیست، حقوق بشر، امور مالی و دیگر موضوعات اخلاقی قرار گرفته است.

برخی از مشاغل مهم شرکت کارگیل «تجارت»، «خرید» و «توزیع غلات» و دیگر کالاهای کشاورزی همچون روغن پالم هستند. تجارت در زمینه انرژی، فولاد، حمل‌ونقل، پرورش دام و تولید خوراک دام، تولید مواد غذایی همچون نشاسته و شربت گلوکز، روغن‌ها و چربی‌های گیاهی برای استفاده در غذاهای فرآوری‌شده و مصارف صنعتی نیز از دیگر فعالیت‌های این شرکت هستند. علاوه بر این، کارگیل دارای یک بازوی خدمات مالی بزرگ است که ریسک‌های مالی شرکت را مدیریت می‌کند.

این شرکت با بیش از 166 هزار کارمند در 66 کشور جهان، مسوول 25 درصد از صادرات غلات ایالات‌متحده است. شرکت کارگیل همچنین حدود 22 درصد از مصرف گوشت داخلی آمریکا را تامین می‌کند، بزرگ‌ترین واردکننده از آرژانتین است و هم‌اینک بزرگ‌ترین تولیدکننده طیور در تایلند است. از سوی دیگر همه تخم‌مرغ‌های مورد استفاده در رستوران‌های «مک‌دونالد» در صنایع کارگیل به دست می‌آیند و تنها تولیدکننده نمک‌های فرآیند آلبرگر است که در صنایع فست‌فود و غذاهای آماده استفاده می‌شود.

کارگیل اصولاً یک شرکت خانوادگی است و بیش از 90 درصد از سهام آن در اختیار فرزندان بنیانگذاران این شرکت است. این شرکت در سال 1865 توسط «ویلیام والاس کارگیل» با خرید و سرمایه‌گذاری در تولید و فرآوری غلات تاسیس شد.

یک سال بعد برادرش سام به این شرکت ملحق شد و شرکت W.W. Cargill and Brother را تشکیل داد. در سال 1875 برادرشان جیمز به این شرکت پیوست و شرکت به لاکراس ویسکانسین نقل مکان کرد. سام کارگیل در سال 1887 لاکراس را ترک کرد و دفتر شرکت را در مینیاپولیس که در آن زمان مرکزی در حال رشد در تولید غلات بود تاسیس کرد. به همین صورت چند سال بعد کل شرکت از لاکراس به ویسکانسین منتقل شد. در سال 1898 پدر و برادرشان دانیل نیز وارد شرکت شدند و عملاً شرکت، تبدیل به شرکتی کاملاً خانوادگی شد.

این شرکت در سال 2002 صنایع تولیدی سرستر را که یک تولیدکننده بزرگ نشاسته در جهان بود به مبلغ 1/ 1 میلیارد دلار خریداری کرد. کارگیل تا سال 2002 بیش از 50 میلیارد دلار فروش سالانه و بیش از دو برابر رقبای نزدیک خود همچون آرچر دنیلز میدلند کارمند داشت. این شرکت در سال 2002 بیش از 97 هزار کارمند در بیش از هزار سایت تولیدی در 59 کشور دنیا را در اختیار داشت.

این شرکت در سال 2003 شرکت میلواکی امپاک را خریداری کرده و آن را با شرکت بسته‌بندی تیلور ادغام کرد. سود سه‌ماهه کارگیل برای نخستین بار در سه ‌ماه منتهی به 29 فوریه 2008 از مرز یک میلیارد دلار گذشت. این افزایش که بیش از 86 درصد بود به دلیل کمبود جهانی مواد غذایی و گسترش صنعت سوخت‌های زیستی اتفاق افتاد که باعث افزایش تقاضای گسترده برای محصولات و فناوری‌های شرکت کارگیل شد.

در اکتبر 2011 وزارت دادگستری ایالات متحده اعلام کرد که یک متخصص بیوتکنولوژی در کارگیل به سرقت اطلاعات از شرکت‌های کارگیل و اگروساینس متهم شده است. ظاهراً او اطلاعات درونی این شرکت‌ها را به چین منتقل می‌کرده است. در سال 2015 این شرکت با بستن چهار صندوق ریسکی، تقسیم دو صندوق کشاورزی و انرژی کارگیل و ایجاد سه کسب‌وکار جدید، بخش مدیریت دارایی خود با نام «بلک ریور» را از بین برد و سه شرکت تخصصی مدیریت دارایی را برای فعالیت در حوزه‌های مختلف و کشورهای مختلف ایجاد کرد.

ADM (65/ 64 میلیارد دلار درآمد خالص در سال 2020)

شرکت «آرچر دنیلز میدلند» که معمولاً به اختصار ADM شناخته می‌شود، یک شرکت آمریکایی چندملیتی در زمینه فرآوری مواد غذایی و تجارت کالاست که در سال 1902 تاسیس شد و مقر آن در شیکاگو در ایالت «ایلینویز» آمریکاست. این شرکت بیش از 270 کارخانه و بیش از 420 مرکز تهیه و توزیع کالا در جهان دارد. این شرکت در کارخانه‌های خود غلات، دانه‌های روغنی و دیگر محصولات را در بازارهای مختلف در سراسر دنیا عرضه می‌کند و در صنایع تبدیلی خود، این محصولات را به محصولات غذایی، آشامیدنی، تغذیه‌ای، صنعتی و خوراک دام و طیور تبدیل می‌کند. این شرکت هم‌اینک رتبه 54 را در سیاهه فورچون 500 که فهرست بزرگ‌ترین شرکت‌های آمریکاست، در اختیار دارد.

این شرکت همچنین خدمات ذخیره‌سازی و حمل محصولات کشاورزی نیز ارائه می‌دهد و شرکت حمل‌ونقل رودخانه آمریکایی با عنوان ADM Trucking نیز از شرکت‌های زیرمجموعه آن است.

این شرکت در سال 1902 به وسیله «جرج آرچر» و «جان دنیلز» در مینیاپولیس در ایالت «مینه‌سوتا» آمریکا با فعالیت خرد کردن بذر کتان تاسیس شد. این شرکت در سال 1923 شرکت بافت میدلند را خریداری کرد و در نتیجه آن شرکت آرچر دنیلز میدلند تاسیس شد. این شرکت فعالیت خود را با آسیاب کردن و فرآوری مواد غذایی به‌ویژه قهوه و کاکائو ادامه داد و در سال 1924 در بورس اوراق بهادار نیویورک فهرست شد. این شرکت در سال 1930 نیز شرکت آرد کامندر لارابی را نیز خریداری کرد.

این شرکت در سال 1969 دفتر کار خود را به دکاتور ایلینویز منتقل کرد و در آن محل به مدت 45 سال باقی ماند تا اینکه در سال 2014 به شیکاگو نقل مکان کرد. در ماه می سال 2006 پاتریشیا وولتز مدیرعامل این شرکت شد که در سال 2008 یک تفاهم‌نامه سه‌ساله با دایملر و بایرکراپ ساینس امضا کرد و بر اساس آن از پژوهش‌هایی در حوزه توسعه سوخت زیستی با تمرکز بر یاتروفا به‌عنوان سوخت زیستی پشتیبانی کرد.

از اکتبر سال 2012 به دنبال به دست آوردن دارایی‌های استراتژیک برای پشتیبانی از بازارهای آسیایی از راه خرید شرکت «گرینکورپ» استرالیا بود. این شرکت مجموعه‌ای گسترده از شبکه جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، انتقال و امکانات بندری برای فعالیت در بازار غلات بود. با این حال در سال 2013، وزارت خزانه‌داری استرالیا جلوی این ادغام را گرفت.

در هفت جولای 2014 این شرکت اعلام کرد با هدف تنوع بخشیدن به شرکت و کمک به برندهای تجاری برای مصرف‌کنندگان، شرکت مواد اولیه طبیعی سوئیسی آلمانی «گل‌های وحشی» را به قیمت سه میلیارد دلار خریداری می‌کند. این خرید با هدف پاسخگویی به ذائقه‌های گسترده مردم برای طعم‌های جدید انجام شد. در اکتبر 2015 ADM اعلام کرد  تجارت جهانی کاکائو خود را به شرکت Olam International به قیمت 2/ 1 میلیارد دلار به فروش می‌رساند. طی این فروش بیش از 1500 کارمند به شرکت Olam منتقل شدند. این شرکت در ژانویه 2017 واحد بیمه خود را نیز به قیمت 5/ 127 میلیون دلار به شرکت سرمایه‌گذاری «ولیدوس» فروخت. در سال 2018 شرکت مکمل پروبیوتیک انگلیسی پروبیوتیک اینترنشنال را به قیمت 243 میلیون دلار خریداری کرد و پس از آن 50 درصد باقی‌مانده از سهام شرکت فرانسوی InVivo در شرکت غلات و دانه‌های روغنی انگلیسی Gleadell را نیز به دست آورد. در همین سال، شرکت تولید غذای حیوانات خانگی نئوویا را نیز به قیمت 54/ 1 میلیارد دلار خریداری کرد.

نستله (8/ 63 میلیارد دلار درآمد خالص در سال 2020)

نستله یک شرکت چندملیتی سوئیسی است که در شهر «ووی» در ایالت «وود سوئیس» قرار دارد. این شرکت، بزرگ‌ترین شرکت مواد غذایی بر اساس درآمد و دیگر معیارها در اروپاست. این شرکت در سال 2017 رتبه 64 را در میان شرکت‌های سیاهه فورچون 500 به دست آورد.

محصولات نستله شامل غذای کودک، غذای طبی، آب بطری، غلات صبحانه، قهوه و چای، شیرینی، محصولات لبنی، بستنی، غذاهای منجمد، غذای حیوانات خانگی و تنقلات است. 29 برند نستله بیش از یک میلیارد فرانک سوئیس در سال فروش دارند که از جمله آنها می‌توان «نسپرسو»، «نسکافه»، «کیت کت»، «اسمارتیز»، «نسکوییک»، «استوفر»، «ویتل» و «مگی» را نام برد. نستله دارای 447 کارخانه در 189 کشور جهان است که در آنها بیش از 339 هزار کارمند فعالیت می‌کنند. علاوه ‌بر این، نستله یکی از سهامداران عمده شرکت لورئال، بزرگ‌ترین تولیدکننده لوازم آرایشی در جهان است.

نستله در سال 1905 با ادغام شرکت «شیر» انگلیس و سوئیس که در سال 1866 به وسیله «جرج و چارلز پیج» تاسیس شده بود و شرکت «فارین لاکته هنری نستله» که در سال 1867 به وسیله هنری نستله تاسیس شده بود شکل گرفت. این شرکت در طول جنگ جهانی اول و سال‌های پس از جنگ جهانی دوم رشد قابل ملاحظه‌ای داشت و فعالیت خود را به حوزه‌هایی فراتر از شیر تغلیظ‌شده و شیر خشک نوزادان گسترش داد. این شرکت در سال 1950 شرکت «کراس ‌اند بلک‌‌ول»، در سال 1963 شرکت «فینداس»، در سال 1971 شرکت «راونتری مکینتاش»، در سال 1988 شرکت «کلیم» و در سال 2007 شرکت «گربر» را به مجموعه شرکت‌های زیرمجموعه خود اضافه کرده است.

فعالیت این شرکت با جنجال‌های زیادی نیز همراه بوده است. به‌ویژه به دلیل بازاریابی شیرخشک و تبلیغ آن برای جایگزینی شیر مادر در کشورهای در حال توسعه، بهره‌کشی از کودکان برای تولید کاکائو و تولید و ترویج

استفاده از آب در بطری‌های پلاستیکی یک‌بارمصرف با انتقادات گسترده‌ای مواجه شده است و برخی کشورها استفاده از برخی محصولات نستله را با محدودیت مواجه کرده‌اند.

نستله در سال‌های اخیر خریدهای زیادی را انجام داده است. مثلاً این شرکت در سال 2012 شرکت «ویتافلو» را که تولیدکننده محصولات تغذیه بیمارستانی برای بیماران مبتلا به اختلالات ژنتیکی است خرید. علاوه ‌بر این شرکت CM&D که متخصص تولید محصولات غذایی برای بیماران کلیوی است نیز در این سال به تملک نستله درآمد. علاوه بر این آزمایشگاه «پرومتوس» که متخصص درمان بیماری‌های گوارش و سرطان است نیز به تملک این شرکت درآمده است.

در دسامبر سال 2014 نستله اعلام کرد که 10 مرکز تحقیقاتی مراقبت از پوست را در نقاط مختلف جهان افتتاح می‌کند و سرمایه‌گذاری خود را در بازار محصولات مراقبت از پوست و دیگر محصولات بهداشتی گسترش می‌دهد. در آن سال این شرکت حدود 350 میلیون دلار برای تحقیق و توسعه پوست هزینه کرد. اولین مرکز نگهداری و مراقبت از پوست نستله در اواسط سال 2015 در نیویورک و پس از آن در هنگ‌کنگ و سپس در سائوپائولو افتتاح شد. شعبه‌های دیگر این مراکز در سال‌های بعد در مناطق مختلف آمریکای شمالی و اروپا راه‌اندازی شدند. این کار با همکاری کنسرسیومی از شرکت‌های همکار همچون اینتل و بانک آمریکا راه‌اندازی شد.

این شرکت در سال 2017 اعلام کرد میزان قند موجود در شکلات‌های کیت‌کت، یورکی و ایرو خود را تا سال 2018، 10 درصد کاهش داده و پس از آن نیز اعلام کرد میزان قند موجود در غلات صبحانه را نیز کاهش خواهد داد. در سال 2018 نیز نستله و استارباکس قرارداد همکاری منعقد کردند که بر اساس آن نستله اجازه پیدا کرد قهوه استارباکس را به‌صورت جهانی عرضه کند، بفروشد و توزیع کند و انواع قهوه را با این برند در سیستم اختصاصی نستله ارائه کند و به این صورت بازارهای در دسترس استارباکس را تقویت کند.

 سیسکو (1/ 60 میلیارد دلار درآمد خالص در سال 2020)

شرکت «سیسکو» یک شرکت چندملیتی آمریکایی است که در بازاریابی و توزیع محصولات غذایی، کالاهای کوچک، تجهیزات آشپزخانه و اقلام غذایی به رستوران‌ها، مراکز درمانی، آموزشی، هتل‌ها و عمده‌فروشی به دیگر شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات غذایی فعالیت می‌کند. دفتر مرکزی این شرکت در منطقه کریدور در هوستون ایالت تگزاس است.

شرکت سیسکو که نامش مخفف Systems and Services Company است، بزرگ‌ترین توزیع‌کننده مواد غذایی در جهان است. این شرکت بیش از 600 هزار مشتری در طیف وسیعی از زمینه‌ها دارد. علاوه‌ بر این بخش بزرگی نیز به صورت مشاوره مدیریتی فعالیت می‌کند. این شرکت بیش از 330 مرکز توزیع در بیش از 90 کشور دنیا دارد. این شرکت به وسیله «هربرت ایروینگ»، «جان اف بو» و «هری روزنتال» در سال 1969 تاسیس شد و در 3 مارس 1970 سهام این شرکت وارد بورس شد. در 20 جولای 2009 جایگاه 55 در آمریکا و جایگاه 7 در ایالت تگزاس را بر اساس میزان درآمد در سیاهه 500 شرکت برتر فورچون به دست آورد. این شرکت، بزرگ‌ترین شرکت غیرنفتی هوستون و سومین شرکت بزرگ غیرنفتی ایالت تگزاس پس از AT&T و دل است. در سیاهه سال 2018 فورچون نیز رتبه 54 بزرگ‌ترین شرکت‌های آمریکا را به دست آورد.

در دسامبر سال 2013، سیسکو اعلام کرد قصد خرید 2/ 8 میلیارد دلار از سهام بزرگ‌ترین رقیب خود در توزیع مواد غذایی یعنی US Foods را دارد. کمیسیون تجارت فدرال این خرید را به‌عنوان نقض قانون ضدانحصار کلیتون تشخیص داد و آن را به چالش کشید. در نهایت دادگاه اعلام کرد ادغام این دو شرکت باعث کاهش قابل ملاحظه رقابت در صنایع غذایی ایالات متحده خواهد شد

چراکه این ادغام موجب می‌شود 75 درصد از صنعت مواد غذایی ایالات متحده در اختیار یک شرکت قرار گیرد. به همین دلیل ادغام این دو شرکت با یکدیگر متوقف شد.

با این حال این شرکت در سال‌های فعالیت خود شرکت‌های زیادی را خریداری کرده است. در سال 1981 شرکت «لنکفورد» را خریداری کرد و مجموعه «لنکفورد سیسکو» را در دلمارا تاسیس کرد که در سال 2008 نام آن را به سیسکو مریلند شرقی تغییر داد.

این شرکت در سال 1996 سومین شرکت بزرگ در هوستون بود که بیش از 30 هزار کارمند داشت. در سال 199 شرکت گوشت نیوپورت را خریداری کرد که سالانه 100 میلیون دلار گوشت به بیش از هزار رستوران در سراسر آمریکا می‌فروخت. در سال 2002 نیز شرکت خدمات غذایی «سرکا کانادا» را خریداری کرد و نام آن را به «سیسکو کانادا» تغییر داد. در سال 2003 نیز شرکت غذاهای آسیایی را خریداری کرد که بزرگ‌ترین تولیدکننده و فروشنده غذاهای آسیایی در آمریکای شمالی بود. در سال 2009 نیز شرکت «پالاس‌فرودز» بزرگ‌ترین توزیع‌کننده غذا را در ایرلند خریداری کرد. در ادامه نیز در سال 2012 سرویس خدمات غذایی «کراسگار» را با مبلغی نامعلوم به مجموعه شرکت‌های زیرمجموعه خود اضافه کرد.