تلاش برای تامین امنیت غذایی
عبدالامیر باروتکوب از فعالیت‌های تولیدی در حوزه کشاورزی و دامپروری می‌گوید
فعالیت‌های شرکت سرمایه‌گذاری کشاورزی کوثر در چه حوزه‌هایی است و چگونه می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کند؟
شرکت سرمایه‌گذاری کشاورزی کوثر یکی از قدیمی‌ترین، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شرکت‌های کشاورزی در سطح کشور است که در حوزه‌های مختلف فعالیت دارد. شرکت سرمایه‌گذاری کشاورزی کوثر در حوزه طیور در راستای تولید مرغ گوشتی، عرضه گوشت مرغ و فرآورده‌های آن و مرغ تخم‌گذار فعال است. همچنین در بخش دامپروری فعالیت‌های مهمی شامل پرورش دام سبک و دام سنگین، تولید شیر و فرآورده‌های لبنی دارد. حوزه آبزی‌پروری نیز شامل عرضه محصولات ماهیان گرمابی و سردابی، ماهیان خاویاری و تخم چشم‌زده است. همچنین فعالیت در بخش زراعت، گلخانه و عرضه محصولات گلخانه‌ای، بخش دارویی و خدمات آزمایشگاهی تخصصی در استان‌های مختلف کشور از جمله اقدامات شرکت سرمایه‌گذاری کشاورزی کوثر است. در حوزه کشاورزی و دامداری و تولید محصولات مرتبط به آن که جزو کالاهای اساسی مورد نیاز مردم است، امروز کوثر یک نام و نشان معتبر است که سهم مهم و شایسته‌ای در تامین امنیت غذایی کشور دارد. این تعدد و تنوع محصول در راستای تولید و توسعه بخش کشاورزی و دامپروری کشور است. همچنین شرکت سرمایه‌گذاری کشاورزی کوثر اولین هلدینگ سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی است که در حال حاضر در بازار سرمایه حضور دارد و به لحاظ ارزش، بزرگ‌ترین شرکت بخش کشاورزی در بازار سرمایه محسوب می‌شود. یکی از اهداف هلدینگ با توجه به اهمیت نقش‌آفرینی در عرصه ملی، اصلاح الگوهای مرسوم در بخش کشاورزی و کمک به توسعه کشاورزی اصولی است. هلدینگ کشاورزی کوثر با هدف اصلاح الگوها و افزایش بهره‌وری تولید سعی دارد مشارکت خود را با بخش خصوصی افزایش دهد و از طرق مختلف درصدد افزایش آگاهی و دانش افراد علاقه‌مند به بخش کشاورزی است. در واقع ما در بخش کشاورزی خود را رقیب دیگران نمی‌دانیم و سعی داریم با ارتقای استانداردهای خود به سطح یک هلدینگ جامع، مشاور و شریک شرکت‌های کوچک‌تر در توسعه بخش کشاورزی کشور برسیم.
کوثر یک هلدینگ است یعنی در واقع بنگاه‌های زیرشاخه و تابعه دارد که به آنها اشاره کردید. وضعیت این شرکت‌ها چگونه است و چطور کار می‌کنند؟
همان‌طور که اشاره کردم، کوثر مجموعه‌ای است که در حوزه کشاورزی و دامپروری از جهت تنوع و تعدد فعالیت‌ها بی‌رقیب است. در هلدینگ کوثر شرکت‌های متعددی وجود دارد که می‌توانیم آنها را بر اساس مولفه‌های بنگاه‌ها به چهار دسته تقسیم کنیم. دسته اول شرکت‌هایی هستند که به بلوغ کامل و نقطه بهینه اقتصادی خود رسیده‌اند که می‌توان در این دسته به شرکت‌های مرغ اجداد زربال، ماهان، مرغک، کشت و صنعت شریف‌آباد، دیزباد و اشراق اشاره کرد که بنگاه‌های کاملی در حوزه تولید به‌شمار می‌روند. دسته دوم شرکت‌های جدیدالتاسیس زیر نظر هلدینگ کوثر هستند که در سال‌های اخیر راه‌اندازی شده‌اند. شرکت‌هایی مانند شرکت آبزی اکسیر کوثر که در حوزه آبزی‌پروری و پرورش ماهی فعالیت دارد یا شرکت مجتمع تولیدی اجداد سپیدان کوثر که بر پرورش دام سبک تمرکز دارد. دسته سوم هم شرکت‌هایی هستند که در سال ۱۳۹۷ در مرحله تاسیس قرار گرفته و اساساً شرکت‌های قبل از مرحله بهره‌برداری و پروژه‌محور هستند. برای نمونه در نظر بگیرید که در هلدینگ کوثر، شرکت پیشگامان کشاورزی کوثر را داریم که خود از ادغام شرکت‌های پیشگامان ایلام و پیشگامان کرمانشاه ایجاد شده است. این شرکت در حوزه فعالیت گلخانه مشغول به احداث گلخانه‌های هیدروپونیک در استان‌های مختلف است. پروژه‌هایی که توسط این شرکت اجرا شده به منابع پایدار سود گروه در سال‌های بعد تبدیل خواهد شد. این شرکت‌ها نیز در دسته سوم قرار خواهند گرفت. و در نهایت دسته چهارم شرکت‌های تابعه هلدینگ کوثر شرکت‌هایی هستند که نقش پشتیبان گروه را دارند.
کشور ما در شرایط سختی قرار دارد و مشکلات زیادی بخش‌های تولیدی ما را درگیر کرده است، وضعیت هلدینگ کوثر در این شرایط به چه نحو است و چگونه با مشکلات موجود در فضای کسب‌وکار کنار آمده‌اید؟
با وجود مشکلات اقتصادی کلان کشور در سال‌های گذشته به دلیل تحریم‌های ظالمانه، هلدینگ کوثر با قدرت تمام مشغول فعالیت و تولید بوده و توانسته است بخشی از دغدغه امنیت غذایی مردم را مرتفع کند. اما با توجه به گسترش تحریم‌ها که از آن به تروریسم اقتصادی تعبیر می‌شود و رهنمودهای مقام معظم رهبری چه در سال‌های گذشته که با عناوین مهم اقتصادی مانند رونق تولید نام‌گذاری شده بود و چه امسال که نام جهش تولید را بر خود می‌بیند، هلدینگ ما در راستای سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی گام برداشته است. اکثر پروژه‌های بزرگ و موفق این مجموعه، مصداق عینی اقتصاد مقاومتی بوده که به نتیجه رسیده است. در حال حاضر هم در سال جهش تولید، محور تمام فعالیت‌های این مجموعه در این راستاست که چگونه می‌توان تولید را با کمترین هزینه، بالاتر برد و جهش داد. برای رسیدن به این هدف در اولین گام، بعد از تشکیل کارگروه فنی-تخصصی مرتبط با جهش تولید، استانداردسازی و تکمیل زنجیره تولید با بهره‌گیری از توان متخصصان و نخبگان دانشگاهی را مدنظر قرار داده‌ایم و تلاش داریم از دانش بومی و خلاقیت متخصصان و عالمان کشور بهره ببریم. در واقع این یکی از استراتژی‌های ما برای گذر از موانع و مشکلات فضای کسب‌وکار است که بر ظرفیت‌های بومی تولید تکیه کنیم. برای نمونه می‌توانم به پروژه احیای مرغ آرین اشاره کنم. هلدینگ کوثر با آینده‌نگری و به منظور کاهش تدریجی وابستگی به واردات جوجه‌های اجداد گوشتی از آبان سال گذشته، پروژه احیای مرغ آرین را در دستور کار قرار داده است که خود یک پروژه مهم به‌شمار می‌رود.
در مورد این پروژه می‌توانید توضیح بیشتری بدهید؟ مشخصات این پروژه چیست و چه هدفی را دنبال می‌کند؟
سازمان اقتصادی کوثر بنابر درک مسوولیت برای احیای مجدد خط پرورش مرغ آرین ظرفیت قابل توجهی از توان مالی، مدیریتی، امکانات مزارع و متخصصان مجرب و کارشناسان خود را به‌کار گرفته و بسیار امیدوارم که در نهایت به هدف تامین کامل جوجه‌های گوشتی مورد نیاز برسد. از آبان‌ماه سال گذشته تا پایان امسال بالغ بر ۱۱۰ هزار قطعه جوجه اجداد خط D آرین در مزارع این سازمان، تحت پرورش قرار گرفته که با عرضه جوجه‌های حاصل از آن و ایجاد زنجیره مشارکت با تولیدکنندگان موجب خواهد شد نزدیک به ۷۵۰ میلیون قطعه جوجه یک‌روزه گوشتی و در نهایت نزدیک به یک میلیون تن گوشت مرغ حاصل از نیمچه‌های گوشتی آرین معادل تا ۵۰ درصد کل نیاز سالانه کشور استحصال و به بازار مصرف ارائه شود. دقت داشته باشید که هلدینگ کوثر در حوزه پرورش طیور و تولید فرآورده‌های مورد نیاز مردم در این حوزه بسیار فعال است. کوثر در حوزه طیور صاحب برندهای مهمی مثل اجداد زربال و مرغک است که نزد مردم و جامعه برندهای شناخته‌شده و معتبر و مورد اعتمادی هستند. البته حوزه طیور تنها حوزه فعالیت‌های مهم و اثرگذار ما نیست بلکه در حوزه‌های دیگر مثل پرورش دام سبک و سنگین نیز حرف برای گفتن داریم.
در حوزه پرورش دام چه فعالیت‌های دیگری دارید؟
هلدینگ کوثر در حوزه دام اعم از سبک و سنگین فعالیت‌های مهم و جدی دارد. ما در حوزه دام سنگین سه شرکت کشت صنعت شریف‌آباد، کشت و صنعت اشراق و شرکت جدید ماندگار کشت و صنعت کوثر را داریم که فعال هستند. همچنین طرح‌های توسعه‌ای جدید و خوبی در دست اجرا داریم و در این مسیر گام‌های مناسبی برداشته شده است. از جمله این طرح‌ها می‌توانم به واحد سعدآباد اشراق واقع در شهرستان قرچک منطقه ورامین اشاره کنم که ظرفیت سه هزار رأس گوساله نر پرواری دارد. این واحد با هدف تولید سالانه حدود ۷۲۰ تن گوشت قرمز خالص دام سنگین حاصل از گوساله‌های نر تولیدی از گله‌های اشراق و شریف‌آباد در زمینی به مساحت ۱۳ هکتار و با سالن‌ها و جایگاه نگهداری به مساحت حدود ۳۰ هزار مترمربع (مسقف و غیرمسقف) در دست اجراست که تحول بزرگی در تولید گوشت قرمز در کشور خواهد بود. همچنین در نظر داریم که با راه‌اندازی و تکمیل ظرفیت این واحد علاوه بر اهداف تولیدی مورد اشاره به عنوان یک واحد نمونه در راستای برنامه‌های آموزشی و الگوسازی در سطح منطقه و کشور برای توسعه واحدهای صنعتی مشابه با نگرش افزایش بهره‌وری از منابع در اختیار هم به‌کارگیری شود. طرح دوم دیگری هم در راستای طرح ملی کمک به کاهش وابستگی و خودکفایی در تولید گوشت قرمز و کره حیوانی در دست اجرا داریم که در تامین امنیت غذایی کشور بسیار حائز اهمیت است. همان‌طور که می‌دانید بخشی از تامین نیاز کشور به مقدار حدود ۳۵ هزار تن کره حیوانی و ۱۵۰ هزار تن گوشت قرمز در سال و با صرف بیش از یک میلیارد دلار از خارج وارد می‌شود که به‌طور طبیعی باعث خروج ارز و سرمایه از کشور می‌شود. سازمان اقتصادی کوثر در راستای کمک به اهداف مدنظر با انجام بررسی‌ها و مطالعات فنی و اقتصادی لازم، برای اجرای طرح‌های مشترک از طریق هم‌افزایی با دیگر نهادهای فعال در این حوزه و همچنین با همکاری نزدیک با مرکز اصلاح نژاد دام کشور و معاونت تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی در نظر دارد با توسعه برنامه‌ها و اهداف اصلاح نژادی گاوهای آمیخته (دورگ) موجود در کشور این نیازها را برطرف کند. در حال حاضر حدود ۲/ ۴ میلیون رأس کل جمعیت فعلی این دام‌ها در کشور است که با هدف ارتقای پتانسیل دومنظوره‌سازی این دام‌ها شامل افزایش راندمان وزن و تولید گوشت از گوساله‌های نر حاصله و همزمان با افزایش چربی شیر این دام‌ها، در نهایت طی حداکثر چهار تا پنج نسل، امکان تامین کل کسری نیاز کشور به گوشت قرمز و کره حیوانی از طریق یادشده مقدور و ممکن شده و متعاقب آن از خروج سالانه بالغ بر یک میلیارد دلار ارز از کشور جلوگیری خواهد شد. در همین راستا و به‌عنوان ایجاد یکی از بزرگ‌ترین مراکز ذخایر ژنتیکی دام‌های اصیل دومنظوره شیری-گوشتی با محوریت نژاد سیمنتال، قصد داریم از طریق طرح‌های دانش‌بنیان با همکاری مراکز علمی از جمله جهاد دانشگاهی کشور، برای تولید و تکثیر جنین نژاد سیمنتال در سال جاری و سایر نژادهای مورد نیاز از جمله جرزی با هدف افزایش تولید چربی شیر دام‌ها برای تولید کره حیوانی، و نژادهای گوشتی در آینده اقدام کنیم. به همین منظور واحد تقی‌آباد ورامین (شرکت اشراق) به عنوان یک مجموعه تازه‌تاسیس و مدرن با ظرفیت یک هزار رأس دام مولد شیری و دو هزار رأس جمعیت گله به این امر مهم اختصاص داده شده و در حال حاضر فعال شده و در نظر است که از ظرفیت‌ها و پتانسیل ژنتیکی گله یادشده در راستای تحقق اهداف مدنظر برای توسعه نژاد اصیل سیمنتال اصلاح و ارتقای نژادهای آمیخته (دورگ کشور) با تامین دام زنده مواد نر و ماده و محصولات ژنی (اسپرم و جنین) اقدام شود. ضمناً از دیگر اقدامات هلدینگ کوثر در حوزه دام سنگین طرح‌های متنوعی در دست اقدام و پیگیری هستند که من به‌طور کلی می‌توانم به چند طرح اشاره کنم برای مثال طرح تکمیل ظرفیت واحد گاو شیری شریف‌آباد تا ۴۵۰۰ رأس دوشا که منجر به افزایش تولید سالانه تا ۱۸ هزار تن شیر و ۵۵۰ رأس گوساله نر و ۵۵۰ رأس تلیسه آبستن مازاد بر نیاز شده است. همچنین می‌توانم از طرح ایجاد واحد صنعتی و مدرن پرورش گاومیش شیری با ظرفیت دو هزار رأس مولد و چهار هزار رأس جمعیت گله توسط شرکت ماندگار کشت و صنعت کوثر در استان خوزستان یاد کنم که هدف آن تولید سالانه تا ۱۰ هزار تن شیر گاومیش و محصولات لبنی مربوطه و یک هزار رأس گوساله و ۷۵۰ رأس تلیسه مازاد بر نیاز و ۳۰۰ رأس گاومیش حذفی (جهت تولید گوشت) است. این طرح‌ها می‌تواند بخش زیادی از نیازهای اساسی کشور را پاسخ دهد و خودتان می‌توانید حساب کنید که چه اندازه در تامین امنیت غذایی اثرگذار است.
طرح‌های بزرگی را در حوزه دام و طیور در دست اجرا دارید یا فعال کرده‌اید. آیا در حوزه آبزیان هم هلدینگ کوثر فعالیتی دارد؟
بله، شرکت آبزی اکسیر کوثر تنها مجموعه سازمان است که در حوزه آبزی‌پروری فعالیت می‌کند. این شرکت دارای دو مزرعه تکثیر و پرورش ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در لرستان است که جزو بزرگ‌ترین مزارع تکثیر و پرورش ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در کشور است. با توجه به سیاست کاهش وابستگی به واردات تا قطع نهایی آن در عرصه تامین امنیت غذایی مردم کشور در فعالیت تولید آبزی‌پروری، شرکت آبزی اکسیر کوثر برحسب ماموریت محوله، تامین بخشی از این رسالت را بر دوش گرفته و متعهد شده است. این شرکت ظرفیت مزارع بزرگ خود در ماهیچال و احرار در استان لرستان را به این امر اختصاص داده و با تولید بیش از صد و پنجاه میلیون عدد تخم چشم‌زده طی یک سال و نیم آتی، یعنی ۵۵ میلیون عدد تا پایان سال جاری و ۹۵ میلیون عدد طی سال آینده، می‌تواند با دارا بودن ویژگی‌های قابل رقابت با مشابه نمونه‌های وارداتی، نقش موثر خود را در تحقق این سیاست ایفا کند.
با توجه به تعدد فعالیت‌های در دست اجرا، به نظر سال ۹۹ با وجود تمام مشکلات مانند تحریم‌های جدی، برای هلدینگ کوثر سال پرکاری بوده است؟
درست است. در واقع برای بنگاه‌های تولیدی باید هم این‌گونه باشد در غیر این صورت چرخ اقتصاد نمی‌چرخد یا کُند می‌چرخد و برای مردم مشکل ایجاد می‌کند. اگر فضای کسب‌وکار و تولید تسهیل شود و رونق وجود داشته باشد، برای مجموعه‌های تولیدی مساله‌ای با عنوان سختی کار وجود ندارد. ما همچنان در فکر توسعه هستیم و در راستای سیاست تنوع‌بخشی به فعالیت‌های خود و عرضه محصولات متنوع پروتئینی به بازار، تصمیم به راه‌اندازی واحدهای پرورش بوقلمون، شترمرغ، بلدرچین و کبک با مشارکت مردم گرفته‌ایم. برنامه‌ریزی در این امور به گونه‌ای صورت گرفته تا به یاری خدا طی پنج سال آتی ۱۰ درصد سهم بازار کشور به این مجموعه تعلق بگیرد.
از گفته‌های شما این‌طور برداشت می‌شود که هلدینگ کوثر به مناطق کمترتوسعه‌یافته نگاه ویژه‌ای دارد چون اغلب پروژه‌هایی که نام بردید در نقاط کمتربرخوردار قرار گرفته است؟
به هر حال ما علاوه بر تولید، باید در راستای سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی نیز گام برداریم که یکی از این سیاست‌ها محرومیت‌زدایی و ایجاد اشتغال است و ما بر حسب وظیفه در این حوزه هم پروژه‌های مهمی داشته‌ایم از جمله بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین مزرعه مرغ مادر گوشتی کشور در منطقه چگنی لرستان، گلخانه‌های کرمانشاه و ایلام و امیدواریم بتوانیم همچنان به تولید و توسعه آن ادامه دهیم و امنیت غذایی مردم را تامین کنیم و از خروج سرمایه و ارز جلوگیری کنیم.
