جایگزینی سه انرژی پاک به جای سوخت فسیلی برای امنیت غذایی جهان آینده
مزارع را آتش نزنید
انرژی برای پخت و پز، گرمایش، روشنایی و حمل‌ونقل در بسیاری از نقاط جهان استفاده می‌شود، اما آیا می‌دانید، این انرژی نقش اصلی در قرار دادن غذا روی بشقاب شما نیز دارد؟
در سطح جهان، زنجیره ارزش غذایی، ۳۰ درصد از انرژی موجود جهان را مصرف می‌کند. به عبارتی در تولید محصولات زراعی، ماهی، دامی و جنگلی، ذخیره‌سازی و فرآوری مواد غذایی، حمل‌ونقل و توزیع مواد غذایی و البته در تهیه غذا، انرژی لازم است. اگر چه به دلیل در دسترس بودن سوخت‌های فسیلی این نوع سوخت سهم قابل توجهی در تغذیه جهان داشته است، اما این منابع انرژی اولا محدود است و تمام خواهد شد، ثانیا از نظر زیست‌محیطی مشکل‌ساز است که باید برای آن راهکاری نو اندیشید.
راه‌حل مناسب برای کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی در سیستم‌های تولید غذا، تغییر به سمت منابع انرژی تجدیدپذیر پایدار است که با استفاده از این انرژی به میزان بهره‌وری دلخواه در تولید محصول هم خواهیم رسید.
انرژی‌های تجدیدپذیر شامل خورشیدی، بادی، آبی و زیستی هستند که با گسترش دسترسی به این انرژی پاک، بازیگران در طول زنجیره ارزش مواد غذایی می‌توانند مواد غذایی با کیفیت بیشتر و بهتری تولید کنند که این موضوع کاهش تلفات غذایی، بهبود درآمد و معیشت را نیز به همراه خواهد داشت. به طور خلاصه، انرژی‌های تجدیدپذیر در امنیت غذایی و تحول پایدار و سازگار با آب و هوا در سیستم‌های غذایی کلیدی محسوب می‌شوند.
با توجه به اهمیت این موضوع، در اینجا به برخی از راه‌حل‌های انرژی پاک و اینکه چگونه فائو به گسترش دسترسی آنها در سطح جهان کمک می‌کند، می‌پردازیم.
آبیاری با انرژی خورشیدی در روآندا
رولیندو روآندا یک منطقه کشاورزی است که به دلیل پرورش بسیاری از محصولات مانند کاساوا، ذرت و لوبیا در جهان شناخته شده است. آب پرورش این محصولات بیشتر از رودخانه یانزه تامین می‌شود. کشاورزان به طور سنتی با استفاده از پمپ‌های دستی، با زحمت زیاد، محصولات را آبیاری می‌کنند که حداقل به سه نفر نیاز دارد. از طریق پروژه «نو وات»، فائو سیستم‌های آبیاری با انرژی خورشیدی را برای افزایش بهره‌وری آبیاری و حمایت از معیشت کشاورزان منطقه راه‌اندازی کرد. این پروژه سه پمپ خورشیدی قابل حمل و لوازم جانبی را به کشاورزان شرکت تعاونی تولید سبزیجات Yanze Horticulture تحویل داد که برای نخستین بار سیستم‌های آبیاری با انرژی خورشیدی در منطقه رولیندو معرفی شده‌اند.
برخلاف تجهیزات آبیاری با پمپ‌های موتوری، کشاورزان برای کار با آنها نیازی به خرید سوخت گران‌قیمت ندارند. هر سیستم آبیاری با انرژی خورشیدی می‌تواند ۴۰ لیتر آب در دقیقه تامین کند و صفحه خورشیدی حداکثر ۵۰۰ وات انرژی در روز جمع می‌کند. این سیستم همچنین می‌تواند مزارع بیش از ۴ کیلومتری را آبیاری کند. سیستم آبیاری با انرژی خورشیدی با کاهش برخی از کارهای دستی که بسیار وقت‌گیر هم هستند به کشاورزان این امکان را می‌دهد تا از زمان خود به طور موثرتری استفاده کنند و بهره‌وری خود را افزایش دهند.
هضم‌کننده‌های بیوگاز برای تازه نگه داشتن شیر در تانزانیا
بیوگاز سوخت تجدیدپذیری است که در اثر تجزیه مواد آلی مانند ضایعات موادغذایی و ضایعات حیوانات تولید می‌شود و می‌توان از آن به عنوان روش انرژی پاک به طرق مختلف استفاده کرد. از طریق سرمایه‌گذاری در فناوری‌های انرژی پایدار در بخش محصولات کشاورزی (INVESTA)، فائو با نهادهای دولتی، مالی و بخش‌خصوصی همکاری کرده است تا استفاده از سیستم‌های خنک‌کننده شیر را که از هضم‌کننده‌های بیوگاز تامین می‌شود، ارتقا دهد. هضم کننده‌های بیوگاز مخازن بزرگی هستند که در آنها بیوگاز از طریق تجزیه مواد آلی توسط فرآیندی به نام هضم بی‌هوازی تولید می‌شود که به آنها هضم‌کننده گفته می‌شود، زیرا باکتری‌ها برای تولید بیوگاز این ماده آلی را می‌خورند و هضم می‌کنند. از احتراق بیوگاز می‌توان برای تولید نیرو استفاده کرد.
این هضم‌کننده‌ها راه‌حل‌های خوبی برای خانوارهای با تعداد کمی گاو هستند. از آنجا که نزدیک به ۹۰درصد از خانوارهای روستایی در تانزانیا برق ندارند، بنابراین، وقتی دامداران نتوانند به موقع، شیر دامداری‌ها را به مراکز خرید تحویل دهند، شیر خام حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد از بین می‌رود. سیستم‌های خنک‌کننده شیر که از هضم‌کننده‌های بیوگاز تامین می‌شوند، زنجیره ارزش لبنی را کارآمدتر و پایدارتر می‌کنند، زیرا شیر می‌تواند برای مدت طولانی‌تری حفظ شود و باعث می‌شود مدت زمان بیشتری برای استفاده یا فروش در اختیار آنها باشد. فناوری بیوگاز می‌تواند دو قوطی شیر تا ۵ لیتر را خنک کند.
زباله‌های زراعی به عنوان انرژی زیستی در هند
هر سال، در اواخر سپتامبر و اکتبر کشاورزان در مناطق پنجاب هند و‌هاریانا، راجستان و اوتار پرادش معمولا پس از برداشت، ۳۵ میلیون تن زباله‌های زراعی را می‌سوزانند. این موضوع پیامدهای منفی زیادی دارد از جمله افزایش سطح آلودگی که می‌تواند منجر به دود غلیظ در هوای دهلی نو شود.
فائو در حال همکاری با دولت هند برای ارائه پشتیبانی فنی از طریق روش بیو انرژی و امنیت غذایی (BEFS) برای توسعه زنجیره تامین بقایای محصولات است، بنابراین کاه برنج دور ریخته شده می‌تواند جمع‌آوری، ذخیره و به محصولات دیگر تبدیل شود.
تیمی از کارشناسان انرژی پایدار فائو از ابزار BEFS برای شناسایی ماشین‌آلاتی استفاده می‌کنند که می‌تواند بقایای محصولات را برداشت، جمع‌آوری و ذخیره کند. سپس می‌توان آنها را به بسته‌های گلوله‌ای تبدیل کرد که تا حدی جایگزین زغال‌سنگ در نیروگاه‌های حرارتی می‌شود. از کاه برنج می‌توان برای تولید بیوگاز فشرده نیز استفاده کرد که می‌تواند جایگزین گاز طبیعی در سوخت حمل و نقل شود. ابزار BEFS توسط فائو برای حمایت از کشورها در استفاده از این فناوری طراحی شده تا سیاست‌ها و استراتژی‌های انرژی زیستی پایدار اجرا شود. اگر می‌خواهیم به اندازه کافی غذا برای تامین جمعیت رو به افزایش جهان تولید کنیم، تغییر تدریجی به سمت سیستم‌های غذایی با انرژی متفاوت از آنچه اکنون استفاده می‌کنیم بسیار مهم‌تر است. این به معنای پذیرش نوآوری، بهره‌گیری از فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر و ایجاد زنجیره‌های ارزش غذایی کارآمدتر برای تقویت توسعه پایدار در سطح جهانی است.
