مقاوم‌سازی و روزآمدی شبکه‌های توزیع
در همین خصوص مجید تکیان، مدیرعامل شرکت‌هامون نایزه، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» از ساخت انواع پایه‌های چدنی و مخروطی شبکه‌های توزیع و نقش آنها در کاهش آسیب‌های ناشی از خورندگی خاک، وقوع حوادث طبیعی و نیز افزایش عمر و کارآیی این شبکه سخن گفته است.
شرکت‌هامون نایزه چگونه و با چه هدفی به صنعت برق ورود کرد و روند فعالیت‌های خود را در این صنعت چگونه در پیش گرفت؟
شرکت‌هامون نایزه از حدود پنج سال پیش با تولید پایه‌های چدنی برای شبکه‌های توزیع، به صنعت برق ورود کرد. در حقیقت ما تلاش کردیم با تولید این نوع از پایه‌ها، یکی از مشکلات زیرساختی شبکه‌های توزیع را به ویژه در خصوص نقصان‌های پایه‌های سیمانی رفع کنیم. همان‌طور که می‌دانید پایه‌های سیمانی به ویژه در مناطقی با خاک خورنده، عمر مفید بسیار کوتاهی دارند و این مساله پیمانکاران و شرکت‌های توزیع را با مشکلات جدی مواجه می‌کند. همین مشکل سبب شد که کمیته‌ای با عنوان مقاوم‌سازی در شرکت توزیع برق استان کرمان نسبت به تدوین پیش راهکارهایی برای حل این موضوع اقدام کند. ما پایه‌های تولیدی شرکت‌هامون نایزه را به این کمیته معرفی کردیم و مشخص شد که شاخص‌های اصلی این پایه‌ها با راهکارهای پیش‌بینی شده در این کمیته سنخیت قابل توجهی دارد. به این ترتیب جایگزینی پایه‌های چدنی به عنوان یک برنامه بلندمدت برای مقاوم‌سازی شبکه‌های توزیع مد نظر قرار گرفت. به این ترتیب خط تولید پایه‌های چدنی خطوط توزیع راه‌اندازی و در سال ۹۷ به بهره‌برداری رسید.
اصلی‌ترین مشخصات این پایه‌های چدنی چیست و برای تثبیت جایگاه این محصول در صنعت توزیع برق با چه مشکلاتی مواجه هستید؟
در مرحله بعد ما بازاریابی و معرفی گسترده محصولاتمان را در دستور کار قرار دادیم. پایه‌های چدنی، نسبت به نوع سیمانی این پایه‌ها، از مقاومت بیشتری برخوردارند، بیش از ۵۰ سال دوام و کارآیی داشته و بر طول عمر شبکه می‌افزایند. قابلیت حمل و نقل ساده به ویژه در مناطق صعب‌العبور، کوچه‌های باریک و مناطق کوهستانی هم یکی دیگر از امتیازات این نوع از پایه‌ها هستند که بهره‌برداری از آنها را نسبت به پایه‌های سیمانی که بسیار سنگین هستند و پایه‌های چوبی که مسائل زیست‌محیطی زیادی دارند، ساده‌تر می‌کند.
با همکاری شرکت برق شمال کرمان و کمیته مقاوم‌سازی و همراهی شرکت توانیر، دستورالعمل‌های مربوطه تهیه، تصویب و ابلاغ شد. مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که متاسفانه شرکت‌های دولتی معمولا در مقابل خرید و به کارگیری محصولات جدیدی که قرار است جایگزین تجهیزات سنتی شود، مقاومت می‌کنند. به علاوه بحث قیمت هم فارغ از کارآیی و کیفیت و طول عمر کالا برای آنها بسیار اهمیت دارد.
ما هم این مساله را می‌پذیریم که در مناطقی که ارتفاع چندانی از سطح دریا ندارند و با مشکل خورندگی خاک مواجه نیستند، استفاده از پایه‌های سیمانی کارآمد و مقرون به صرفه است، اما نکته اینجاست که در برخی مناطق کوهستانی، صعب‌العبور یا مناطق با خاک خورنده، استفاده از پایه‌های سیمانی به دلیل عمر کوتاه یا دشواری حمل‌ونقل و نصب مشمول هزینه‌های سربار زیادی است که قطعا از طریق بهره‌گیری از پایه‌های چدنی قابل حذف خواهند بود. جالب است بدانید نیاز به این نوع پایه‌های چدنی در کشور به دلیل موقعیت و گستردگی جغرافیایی بسیار زیاد است و کل تولیدات شرکت‌هامون نایزه تنها ۶ درصد از نیاز عملیاتی شده مناطق خاص را در سال ۹۸پوشش می‌دهد.
به نظر می‌رسد پایه‌های چدنی توزیع برق تکنولوژی جدیدی در دنیا هستند. درست است؟
بله؛ کاملا درست است. ما در خاومیانه اولین تولیدکننده و در دنیا سومین تولیدکننده پایه‌های چدنی خطوط توزیع هستیم. این تکنولوژی جدید است و هنوز به شکل فراگیری مورد استفاده قرار نگرفته است. ما هنوز برای جا‌انداختن این محصول در بازار سنتی پایه‌های خطوط توزیع، راه بسیار طولانی در پیش داریم. البته طی قراردادی با پژوهشگاه نیرو، مشغول طی مراحل تایپ تست، اخذ تاییدیه و گواهینامه هستیم و امیدواریم که ظرف ماه‌های ابتدایی سال آینده موفق به اخذ این گواهینامه شویم.
این گواهینامه می‌تواند زمینه را برای حضور گسترده‌تر ما در بازار صنعت برق فراهم کند، چرا که به هر حال این پایه‌ها، کالایی هستند که استفاده از آنها در برخی مناطق کشور نه تنها به حفظ منابع ملی و جلوگیری از هدررفت سرمایه کمک می‌کند، بلکه بستری برای به‌روزرسانی و بهینه‌سازی شبکه‌های توزیع برق کشور نیز هست. به علاوه می‌تواند از تخریب شبکه و قطع برق در زمان وقوع حوادث طبیعی مانند وزش باد شدید یا جاری شدن سیلاب‌ها، جلوگیری کند.
برنامه‌های آتی شما برای سال ۱۴۰۰ به ویژه در حوزه صنعت برق چیست؟
یکی از محصولات جدیدی که بر روی آن کار می‌کنیم، ساخت پایه‌های مخروطی است که عمدتا به دلیل سبک بودن به شدت در مقابل حوادثی مانند زلزله مقاوم هستند و از مدار خارج نمی‌شوند. همین ویژگی از افتادن پایه‌ها و قطع برق در هنگام حوادث طبیعی جلوگیری کرده و به پایداری شبکه کمک می‌کند. در حال حاضر ما تولید پایه‌ای مخروطی سایز ۴۰۰ و ۶۰۰ را آغاز کرده‌ایم که بیشترین استفاده را در شبکه‌های توزیع دارند. یکی از برنامه‌های اصلی ما برای سال ۱۴۰۰ ساخت پایه‌های مخروطی در رنج ۲۰۰ و ۸۰۰ و اضافه کردن آن به سبد محصولاتمان است. نکته دیگر اینکه در حال حاضر پایه‌های رایج در شبکه‌های توزیع حداکثر ۱۲ متر ارتفاع دارند. ما در نظر داریم پایه‌های مخروطی رنج ۶۰۰ و ۸۰۰ را با ارتفاع ۱۸ متر بسازیم تا بتواند بخشی از شبکه انتقال را هم پوشش دهد.
الزامات توسعه تکنولوژی‌های جدید در صنعت برق از نگاه شما چیست؟
اصلی‌ترین و مهم‌ترین الزامی که باید از سوی همه فعالان صنعت برق به ویژه شرکت‌های کارفرمایی مدنظر قرار گیرد، لزوم حمایت از سرمایه‌گذاری‌های بخش‌خصوصی به ویژه در حوزه محصولات و کالاهای نوین است. در شرایطی که یک کالا می‌تواند به حفظ پایداری شبکه در شرایط دشوار یا حوادث طبیعی و غیرمترقبه کمک کند و میزان کارآیی و عمر مفید شبکه را افزایش دهد، چرا نباید به درستی و به شکل بهینه از آن بهره‌برداری کرد.
به طور قطع ما نیز مساله کمبود نقدینگی و مشکلات مالی صنعت برق را درک می‌کنیم و معتقدیم این مشکلات از طریق مشارکت دوسویه قابل حل خواهد بود. مساله‌ای که در این میان از اهمیت بسزایی برخوردار است، لزوم بهره‌مندی از کالاهایی است که می‌تواند از هدررفت بلندمدت منابع جلوگیری کند.
