بده‌بستان

تحریم، کرونا و سیاستگذاری سه اسم رمز کاهش صادرات غیرنفتی کشور هستند. در حالی که تحریم، صدور کالا به بازارهای جهانی را با مسدود کردن کانال‌های نقل و انتقال پول بسته است، کرونا نیز گمرکات و گلوگاه‌های مبادله کالا در مرزها را به تعطیلی کشاند تا در ایجاد محدودیت برای صادرات همراه و همگام تحریم شود. اما فارغ از این دو عامل که اختیاری در حذف آنها نداریم، سیاستگذاری نیز در محدودیت و ممنوعیت اگر بیش از تحریم و کرونا اثرگذار نباشد، کمتر از آنها موجب تحدید صادرات نشده است. در حالی که انتظار این است که سیاستگذاری جاده صاف‌کن صادرات باشد، خود به ماشین مانع‌گذار این مسیر تبدیل شده است.