مرهمی بر زخم زلزله‌زدگان
درنگی بر نقش ستایشبرانگیز علوم پزشکی در حادثه زلزله کرمانشاه
نه‌تنها برای من که زاده و بالیده آن مناطق هستم که این اتفاق جانکاه برای هر ایرانی، سخت و دردآور بود و نشان این اشتراک احساس، شراکت همه هم‌میهنان در سراسر کشور عزیزمان در تامین نیازمندی‌های مردم مصیبت‌دیده بود، از خورد و خوراک تا اثاث زندگی و سرپناه و... که به‌راستی در کنار تاریخ زلزله، خود تاریخ‌ساز شد.
دو سال گذشته برای همکاران من در گستره پرمسوولیت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه پر از بیم و امید، سرشار از انگیزه و اشتیاق و همراه با اضطراب و التهاب گذشت. ما سوگند‌خورده کمک به بیماران بودیم و از همان «ساعت ۲۱ تلخ» در جان همکارانمان شور نجات‌گری زبانه کشید، با تمام توان و وجود در کنار مردم، برای کمک به حادثه‌دیدگان شتافتیم. این آغاز راه سخت دوساله ما بود که از امداد و نجات به مداوا و مراقبت، جراحی و ترمیم، بستری و پرستاری رسید و پس از آن بود که دریافتیم نمی‌توان پس از ترخیص از بیمارستان، بیماران را رها کرد، پس برای آنان اقامت‌سراهایی کارسازی کردیم تا دوران نقاهت را در میان آوار و تنگنای چادر نگذرانند.
حال باید برای بازتوانی‌شان برنامه‌ریزی می‌کردیم و برای حمایت روانی، پشتیبانشان می‌شدیم. همزمان باید مراکز بهداشتی و درمانی را فعال می‌کردیم تا خدمت مهم این حوزه متوقف نشود. باید مایحتاج بیمارستان‌های صحرایی برپاشده را تامین می‌کردیم و به بیماران روزافزون جدید رسیدگی می‌کردیم. همزمان که بخشی از همکاران من در این مقوله‌ها می‌کوشیدند، برخی دیگر در اندیشه و عمل پیشگیری، شب و روز را به هم می‌دوختند. می‌دانستیم که اپیدمی می‌توانست در صورت بروز، به مراتب چندین برابر جان‌باختگان زلزله، مردم عزیز را از دست ما بگیرد. پس این مهم را با بهره از دانش و تجربه به پیش بردیم و همزمان با این دغدغه جدی باید داروها، تجهیزات و ملزومات پزشکی مورد نیاز را نیز تهیه می‌کردیم و اندکی که گذشت، دست به کار ساختن شدیم. ما خانه‌های بهداشت‌مان را ویران و مراکز سلامت‌مان را تخریب‌شده یافتیم و دو بیمارستان آسیب‌دیده روی دستمان مانده بود. اینجا بود که خیرین به یاری‌مان آمدند و دوشادوش ما برای عمران، همت کردند. در تمام این مراحل، مسوولان کشور از وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونان تا استاندار و مسوولان استانی و منتخبان مردمی، همه سیاستگذاران و مدیران مربوطه، متولیان سلامت را یاوری کردند و خود در بطن این «جهاد سلامت» تلاش کردند.
ما خانواده ۱۵ هزارنفری دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و جمع بزرگ وزارت بهداشت در کشور در این خدمت دوساله، یکدل بودیم و هیچ اکسیری چون آن نبود تا خدمات ما را نزد شما مقبول کند. آثار زلزله را شاید گذر ایام بروبد، اما بزرگی ملت شریف ایران همواره می‌ماند و امیدوارم چون گذشته، ما و همکارانمان را لایق افتخار خدمت به خود برای ارتقای سلامت‌تان بدانید و گاه به لبخندی، خستگی یک‌ساله را از تن و جان عزیزشان دور کنید که رضایت شما که بی‌شک رضایت پروردگار را در پی دارد، ما را بس است.
مرهم علوم پزشکی بر زخم‌های زلزله‌زدگان
ساخت‌وساز مراکز بهداشتی و درمانی در مناطق زلزله‌زده
مقاوم‌سازی، نوسازی و بازسازی بیمارستان شهدای سرپل ذهاب نوسازی بیمارستان ابوالفضل‌العباس قصر شیرین انجام تعمیرات و هتلینگ بیمارستان قدیمی اسلام‌آباد غرب تعمیر بستر درمان شهرستان ثلاث باباجانی راه‌اندازی کامل بیمارستان قدیمی شهرستان اسلام‌آباد غرب راه‌اندازی بیمارستان موقت بانگر (جایگزین بیمارستان آسیب‌دیده سرپل ذهاب) راه‌اندازی بیمارستان صحرایی ثلاث باباجانی احداث ۹ مرکز جامع سلامت احداث ۱۱ باب پانسیون پزشکان احداث ۱۲ پایگاه سلامت بازسازی ۱۱۷ واحد بهداشتی عملیات اجرایی دو بیمارستان خیرین در اسلام‌آباد غرب و سرپل ذهاب توسط خیرین احداث ۴۴ خانه بهداشت با کمک خیرین و هشت خانه بهداشت در حال اجرا توسط خیرین اجرای عملیات ساخت ۹ مرکز جامع سلامت شهری و روستایی، یک باب کلینیک دندانپزشکی، سه مرکز فوریت‌های پزشکی، یک باب پایگاه بهداشتی توسط خیرین.
فعالیت‌های انجام‌شده در حوزه سلامت بلافاصله پس از زلزله
اعزام ۱۲۵ دستگاه آمبولانس پیش‌بیمارستانی (۹۰ دستگاه از سایر استان‌ها و ۳۵ دستگاه از استان کرمانشاه)، ۱۸ دستگاه اتوبوس آمبولانس از کل کشور، یک بالگرد اورژانس ۱۱۵ و دو خودرو فرماندهی به مناطق زلزله‌زده شهرستان‌های سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی، قصر شیرین، اسلام‌آباد و دالاهو انتقال ۵۳ بیمار با ۱۳ پرواز بالگرد اورژانس به بیمارستان‌های کرمانشاه
انتقال ۲۳۰ بیمار با هفت سورتی پرواز با هواپیماهای C۱۳۰ ارتش، آنتونوف و شیائومی سپاه از کرمانشاه به تهران
اعزام و پذیرش ۱۳۴ بیمار در همدان، ۲۲۷ بیمار در تهران و ۶۶ بیمار در استان البرز تعداد دستگاه آمبولانس مستقر در سرپل ذهاب در حال حاضر: روزانه پنج دستگاه برپایی هشت بیمارستان صحرایی در منطقه (شامل بیمارستان صحرایی قزوین در شهرستان ثلاث باباجانی، بیمارستان صحرایی کردستان در محل بانگر بیمارستان سرپل ذهاب، بیمارستان‌های صحرایی سپاه، ارتش و هلال احمر و بیمارستان اصفهان در محوطه بیمارستان سرپل ذهاب، بیمارستان صحرایی دوم سپاه و بیمارستان صحرایی آذربایجان شرقی در اسلام‌آباد غرب) انجام ۳۰۰ عمل جراحی تا ظهر روز اول پس از وقوع زلزله انجام ۱۵۵۰ مورد عمل جراحی در ۴۸ ساعت اول وقوع زلزله
انجام ۱۸۰۰ مورد عمل جراحی طی شش روز اول پس از وقوع زلزله
تعداد کلی مصدومان تحت درمان قرار گرفته از ابتدای وقوع زلزله تا پایان شهریور ۹۷: ۱۳۶۹۸ مورد (بستری: ۲۰۱۰ مورد- سرپایی: ۱۱۶۸۸ مورد) ارائه خدمات بهداشتی درمانی و تامین دارو به صورت کاملاً رایگان در مناطق زلزله‌زده تا پایان آذرماه ۹۶ استقرار مجدد نظام شبکه PHC از خانه‌های بهداشت تا مراکز خدمات جامع سلامت، یک هفته پس از حادثه از طریق استقرار ۱۴۷ کانکس در شهرستان‌های ثلاث باباجانی، سرپل ذهاب، دالاهو و گیلانغرب و تجهیز و جایگزینی تجهیزات و وسایل مورد نیاز تشکیل ۳۵ تیم پزشکی (متشکل از پزشک، کارشناس بهداشت محیط و بیماریها، ماما) و اعزام به مناطق روستایی شهرستان‌های زلزله‌زده، همراه با ویزیت و داروی رایگان و پوشش صددرصدی مناطق آسیب‌دیده راه‌اندازی آزمایشگاه تشخیصی بالینی در ۲۴ ساعت اول و دوم بعد از وقوع زلزله در چادر و استمرار خدمات از ۷۲ ساعت بعد از وقوع زلزله در کانکس راه‌اندازی و استقرار سامانه سیب در دو هفته اول در تمام مراکز بهداشتی شهرستان‌های زلزله‌زده اعزام و استقرار چهار دستگاه موبایل کلینیک دندانپزشکی در شهرستان‌های سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی و دالاهو کنترل و بازرسی منابع آب آشامیدنی: ۵۷۸۷۲ مورد سالم‌سازی آب شرب (کلرزنی): ۱۵۹۲۷ مترمکعب شناسایی و مراقبت مادران باردار: ۲۸۱۹۰ مورد شناسایی و مراقبت کودکان زیر پنج سال: ۳۲۶۲۵ مورد شناسایی و مراقبت میانسالان: ۳۱۴۰۷ مورد شناسایی و مراقبت سالمندان: ۱۰۷۳۰ مورد پیشگیری و کنترل بیماریها (شامل شبه آنفلوآنزا، اسهال حاد آبکی، حیوان‌گزیدگی، موارد مشکوک به سالک و اسهال خونی): ۹۹۳۳ مورد انجام خدمات بیماریابی (پدیکولوز، مسمومیت، سرفه شدید، بیماری شدید تنفسی): ۳۳۹۰ مورد تامین واکسن و تجهیز مراکز زنجیره سرد در شهرستان‌های زلزله‌زده غربالگری پدیکولوز در گروه‌های هدف با تاکید بر تمام دانش‌آموزان شهرهای زلزله‌زده و ارسال دارو به شهرستان‌های آسیب‌دیده
انجام دو مرحله سم‌پاشی در اماکن انسانی و حیوانی در ۵۵ کانون روستایی و سه کانون شهری که در این عملیات حدود پنج هزار منزل مسکونی به متراژ ۱۶۷۸۹۹۱۸ مترمربع تحت سم‌پاشی ابقایی قرار گرفتند. انجام دو مرحله مه‌پاشی در شهریورماه روی نخاله‌های ساختمانی ۵۵ کانون روستایی و سه کانون شهری به متراژ بیش از ۱۱ میلیون مترمربع.
رکوردهای زلزله آبان‌ماه ۹۶ ازگله-سرپل ذهاب
مصدومان اعزامی در ۲۴ ساعت اول: ۷۳۵۰ نفر تعداد ماموریت‌های پروازی: ۲۰۶ مورد مصدومان منتقل‌شده از راه هوایی: ۲۱۶۵ نفر اعزام تیم‌های واکنش سریع: ۱۰۰ تیم سه‌نفره برپایی بیمارستان صحرایی: شش بیمارستان مراجعان به مراکز درمانی: ۱۴۶۸۱ نفر مراجعان به بیمارستان‌های صحرایی: ۶۱۵۰۰ نفر جراحی‌های انجام‌شده: ۱۹۳۰.
