ثبات در قوانین پیش‌نیاز صادرات پایدار

در تمام کشورهای توسعه‌یافته، صادرات، مهم‌ترین نقش را در ثبات اقتصادی دارد و موجب افزایش تراز تجاری و تولید و نیز ایجاد اشتغال می‌شود که از مهم‌ترین پارامترهای توسعه‌یافتگی کشورهاست. با توجه به این موارد و اهمیت صادرات باید زیرساخت‌های آن برای ایجاد امنیت کشور فراهم شود. اکنون در شرایطی به‌سر می‌بریم که صادرات کالا و خدمات در صنایع مختلف از جمله صنعت غذا با چالش‌های زیادی مواجه شده است که می‌توان به شرایط سخت تحریم و به‌دنبال آن چالش‌های فراوان در تامین مواد اولیه و تراکنش‌های ارزی و بین‌المللی اشاره کرد. همچنین، عدم ثبات رویه در قوانین، مقررات و تصمیمات ناگهانی و بخشنامه‌های روزانه از موانع داخلی بوده که دامنگیر حوزه صادرات کشور شده است. باید توجه داشت که ثبات در قوانین و رویه‌های اقتصادی و به‌کارگیری افراد و تیم‌های متخصص در زمینه صادرات از پیش‌نیازهای صادرات پایدار و در نتیجه توسعه پایدار است. در همین راستا و به‌منظور بررسی وضعیت صادرات در صنعت غذا و دغدغه‌های فعالان این صنعت، با قاضی عسگر مدیرعامل شرکت بیسکویت اصفهان فرخنده به گفت‌وگو پرداختیم.

در شرایط فعلی اقتصاد ایران یکی از راهکارهای خروج از بحران صادرات‌محوری است اما به‌رغم تلاش‌هایی که در این زمینه در سالیان اخیر انجام شده اقتصاد ایران نتوانسته در این زمینه موفق شود. اکنون‌ بازگشت تحریم سد جدی در این حوزه است با توجه به این مساله صادرات‌محوری چه اثری بر بهبود شرایط اقتصادی کشور دارد؟

صادرات، مهم‌ترین نقش را در ثبات اقتصادی کشورها دارد و با نگاهی به موقعیت ژئوپولتیک کشورمان درمی‌یابیم حدود ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت اطراف ایران ساکن هستند که می‌توانند جزو حوزه نفوذ و ارتباطی کشور ما محسوب شوند و این موضوع، امکان توسعه صادراتمان به این کشورها را به‌وجود می‌آورد. همچنین، در صورت صادرات محصولات بیشتر به کشورهای اطراف با به خطر افتادن امنیت کشور ما، امنیت غذایی و تامین کالای صادراتی سرزمین‌های اطرافمان نیز دچار تهدید می‌شود و این امر نوعی وابستگی کشورها را به ایران به همراه دارد. بنابراین، همه کشورهای مقصد به‌طور ناخودآگاه تلاش می‌کنند تا امنیت ایران حفظ شود و این موضوع ثبات اقتصادی، امنیتی و تجاری را به ارمغان می‌آورد. همچنین، صادرات موجب افزایش تراز تجاری و تولید و نیز ایجاد اشتغال می‌شود که از مهم‌ترین پارامترهای توسعه‌یافتگی کشورهاست.

  با این اوصاف مهم‌ترین چالش‌ها در صادرات تولیدات داخلی و به‌خصوص صنعت غذا چیست؟

مهم‌ترین چالش در صادرات تولیدات داخلی و به‌خصوص صنعت غذا، عدم ثبات رویه در قوانین، مقررات و شرایطی است که حاکمیت و دولت تعریف می‌کند و شرایط صادرات با تصمیمات ناگهانی و بخشنامه‌های روزانه بسیار سخت شده است. باید توجه داشت که ثبات در قوانین، شرایط اقتصادی و اجتماعی پیش‌نیاز صادرات پایدار و توسعه پایدار است.

  با توجه به شرایط تحریم که در آن قرار داریم، برای صادرات محصولات شرکت با چه مشکلاتی مواجه هستید و برای رفع آن چه تمهیداتی اندیشیده‌اید؟

شرایط سخت تحریم و مشکلاتی که ایجاد کرده بر کسی پوشیده نیست. در این شرایط، برای تامین مواد اولیه و استفاده از منابع بین‌المللی بانکی برای خریدهای خارجی دچار مشکلاتی شده‌ایم. همچنین، وصول مطالبات از مشتریان صادراتی بسیار سخت و پیچیده شده است. مشکلات تحریم و وضعیت نابسامان اقتصادی در داخل، دست به دست هم داده و موجب شده تا نتوان بهره مناسب از پتانسیل‌های مجموعه خودمان و کشور در زمینه صادرات ببریم و در صورت رفع این مشکلات، شرایط بهتری برای وضعیت صادرات کشور به‌وجود می‌آید.

  آیا طبقه‌بندی فعالان اقتصادی در اتاق بازرگانی انجام شده است؟ این امر چه کمکی به توسعه صادرات کشور می‌کند؟

طرح رتبه‌بندی شرکت‌ها و فعالان اقتصادی در اتاق بازرگانی ایران مطرح شد که طبق این طرح، همه اعضای عضو اتاق بازرگانی بر اساس پارامترها و شاخص‌های تعریف‌شده توسط این اتاق، رتبه‌بندی می‌شوند و کار بسیار سنگین و وزینی انجام گرفت اما از مزایا و منافع آن به‌طور کامل نتوانسته‌ایم استفاده کنیم. با این حال، اگر تعریف درستی از مزایا و شرایط این طرح در اختیار فعالان اقتصادی قرار بگیرد و این امر بهتر اجرایی شود، قطعاً کمک شایانی به دست‌اندرکاران این حوزه و اقتصاد کشور خواهد کرد.

  در سال‌های اخیر شرکت فرخنده با چه فراز و نشیب‌هایی مواجه شده است؟

ابتدا باید بگویم شرکت بیسکویت اصفهان فرخنده در سال ۱۳۴۰ با نام تجاری «آستارا» توسط مرحوم حاج عبدالله واعظ شوشتری تاسیس و راه‌اندازی شد و با توجه به استقبال فراوان مردم از محصولات این شرکت، در سال ۱۳۷۰ به شهرک صنعتی «جی» منتقل شد و برند «فرخنده» را برای خود انتخاب کرد. این مجموعه در سال‌های اولیه با یک خط تولید و قالب‌هایی با اشکال گوناگون وارد بازار شد و در سبد محصول مصرف‌کنندگان قرار گرفت و افتخار اولین تولیدکننده بیسکویت دارای مهر استاندارد در استان اصفهان را به خود اختصاص داد.

در همین راستا، در سال ۱۳۷۸ بنابر طرح‌های توسعه‌ای شرکت، خط تولیدی با تکنولوژی روز تهیه شد، تولیدات خود را افزایش داد و صادرات محصولات خود را آغاز کرد. در ادامه مسیر و با پیشرفت‌های روزافزون، در سال ۱۳۸۴ فاز دوم شرکت با محصولات جدید و نام تجاری«بوک»کار خود را آغاز کرد و با دو خط تولیدی با تکنولوژی آلمان توانست به عنوان اولین شرکت تولیدکننده بیسکویت نوع سخت در اصفهان معرفی شود. در حال حاضر این شرکت با به کارگیری خطوط تولیدی مدرن و اشتغال بیش از ۳۴۰ نفر نیروی انسانی، تولید انواع محصولات در اشکال مختلف و طعم‌های متنوع و مورد پسند ذائقه‌های مشتریان با بهترین کیفیت، توانسته است سهم مناسبی از بازار تولید و عرضه صنعت بیسکویت را به خود اختصاص دهد.

  در سطح زمینه توسعه صادرات تاکنون چه دستاوردهایی داشته‌اید؟

در حال حاضر، شرکت بیسکویت فرخنده محصولات خود را به پنج قاره صادر می‌کند که دربرگیرنده ۳۰ کشور در جهان می‌شود. صادرات شرکت، حوزه بسیار گسترده‌ای از غرب و شرق آفریقا، آمریکای شمالی، اروپای شرقی و غربی، استرالیا، چین، کشورهای حاشیه خلیج فارس و آسیای میانه و کشورهای همسایه را شامل می‌شود. نتیجه این فعالیت‌های صادراتی، کسب مقام صادرکننده نمونه استانی طی ۱۱ سال متوالی در استان اصفهان بود که جزو افتخارات و موفقیت‌های شرکت بیسکویت فرخنده است.

  محصولات شرکت شما، دارای چه میزان از سطح استانداردهای بین‌المللی است؟

محصولات شرکت دارنده استانداردهای مورد نیاز صنایع غذایی است از جمله FDA آمریکا و ایزوهای کیفیت، آموزش، بهداشت و ایمنیISO ۹۰۰۱:۲۰۱۵, ISO ۱۴۰۰۱:۲۰۱۵, ISO ۱۸۰۰۱:۲۰۰۷, ISO ۲۲۰۰۰:۲۰۰۵, ISO۱۰۰۲:۲۰۱۴, HACCP ANCI را از شرکت «TUV NORD» آلمان دریافت کرده است که شرکت مذکور برای صدور این استانداردها، ممیزی‌های بسیار سرسختانه‌ای را برای تایید شرکت در نظر می‌گیرد. بنابراین، شرکت همواره تحت نظارت ممیزی‌های خارجی است و باید توجه داشت که اخذ این استانداردها و گواهینامه‌ها پیش‌نیاز صادرات محصولات شرکت فرخنده به آمریکا، کانادا، استرالیا و اروپا بوده و نیز سبب استمرار و ثبات ما در امر صادرات به این کشورها بوده است.