مجری خط ۶ متروی تهران: پایین‌شهر به کل شبکه ریلی دسترسی پیدا می‌کند
سوغات خط ۶ برای جنوب پایتخت
خط شش مترو تنها خطی است که هنوز هیچ قطعه‌ای از آن افتتاح نشده و برای نخستین بار قرار است در چند روز آتی ۹ کیلومتر از آن بهره‌برداری شود. این خط تازه متولد شده چه طول و چه تعداد ایستگاه دارد و چه مسیری را طی می‌کند؟
خط ۶ متروی تهران با ۳۸ کیلومتر طول، ۲۷ ایستگاه و ۲۵ هواکش میان‌تونلی طراحی شد. افزون بر این خط شش شامل دو پارکینگ دپوی قطارها در ابتدا و انتهاست که برای تامین و نگهداری قطارها در زمان بهره‌برداری به کار می‌رود. البته این خط ابتدا به طول ۳۲ کیلومتر طراحی شد اما چندی پیش ۶ کیلومتر توسعه جنوبی خط از دولت‌آباد تا ضلع شرقی حرم حضرت عبدالعظیم (ع) به آن اضافه شده است که به این ترتیب طول آن به ۳۸ کیلومتر افزایش یافت. همچنین تعداد ایستگاه‌ها به این ترتیب به ۳۱ ایستگاه رسید.
در حال حاضر این خط رتبه بلندترین خط درون‌شهری در خاورمیانه را دارد؛ ۳۲ کیلومتر از آن کاملا حفاری و ریل‌گذاری شده و ۹ کیلومتر آماده بهره‌برداری است. این قطعه از دولت‌آباد آغاز می‌شود و مسیرش را از زیر بزرگراه آزادگان، بزرگراه بعثت، خیابان ۱۷ شهریور ادامه داده و در میدان شهدا با خط ۴ تقاطع دارد. با افتتاح این خط اهالی جنوب تهران به ویژه دولت‌آباد، ری و کیان‌شهر می‌توانند به خط چهار متصل شده و از آنجا به کل شبکه ریلی پایتخت دسترسی پیدا کنند. بنابراین افتتاح این خط ارزش افزوده زیادی برای مردمی که در آن منطقه زندگی می‌کنند، ایجاد می‌کند.
خط شش در واقع آخرین خط مترو است که به فاز بهره‌برداری می‌رسد. این خط چه ویژگی‌هایی دارد که آن را از سایر خطوط متمایز می‌کند؟
اولین ویژگی خط شش این است که طولانی‌ترین خط مترو تهران است و همین الان ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی در بخش عملیات ساختمانی دارد. وقتی پروژه‌ای به این میزان پیشرفت فیزیکی می‌رسد، یعنی اینکه باید تمام المان‌های پروژه علاوه بر هسته مرکزی و ورودی ایستگاه که برای شهروندان قابل مشاهده است، ساخته شده باشد؛ از جمله سازه‌های پست برق، سازه‌های مربوط به هواکش‌ها و هواسازها و تهویه و پله‌های فرار و خروجی‌های اضطراری. در کنار اینها یکسری سازه‌های جانبی دیگر نظیر یکسوکننده‌های برق که برای تسهیل جریان برق است و نیز تونل‌های ارتباطی با خطوط دیگر وجود دارد که باید تکمیل شود.
بد نیست بدانید اگرچه ساخت خط شش در سال ۸۹ شروع شد، اما این خط تا سال ۹۴ زیر ۱۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و طی سه سال اخیر به ۹۲ درصد پیشرفت فیزیکی رسید. این خط از مهم‌ترین میادین شهر عبور می‌کند و در صورت تکمیل مسیر و تامین ناوگان روزانه یک میلیون سفر را پوشش خواهد داد که از این نظر می‌توان آن را در زمره پرترافیک‌ترین خطوط متروی دنیا نیز دسته‌بندی کرد. البته در برخی از شهرها مثلا در کشور چین، شکل استثنایی ترافیک خطوط مترو وجود دارد که باید از آنها بگذریم.
به لحاظ امکانات و تجهیزات ایمنی این خط در چه شرایطی افتتاح می‌شود؟
از منظر ایمنی و استاندارد، سختگیرانهترین استاندارد ایمنی مسافران تحت عنوان «NFPA ۱۳۰» در این خطر رعایت شده، در حالی که حتی برخی شهرهای اروپایی آن را رعایت نکرده‌اند. طبق این استاندارد فاصله هر دو خروجی اضطراری از یکدیگر نباید بیش از ۷۶۲ متر باشد؛ به این ترتیب اگر فاصله دو ایستگاه بیشتر از ۷۶۲ متر است، حتما بین این دو یک خروجی اضطراری دیگر نیاز است. در این ۹ کیلومتر از خط شش با توجه به اینکه تمام ایستگاه‌ها به جز ایستگاه میدان خراسان و قیام بیشتر از ۷۶۲ متر فاصله دارند، خروجی‌های اضطراری ساخته شده که البته امیدوارم هیچ وقت استفاده نشود. رعایت چنین استانداردی در حال حاضر در کشور بی‌نظیر است.
در بحث سیگنالینگ (کنترل اتومات قطارها) نیز خط شش را اصطلاحا با ATP روشن تحویل بهره‌بردار می‌دهیم و این یعنی خط مذکور با سیگنالینگ روشن مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و حتی ماشین‌سوزن‌های مترو از مرکز فرمان کنترل می‌شود، یعنی انتقال قطار از یک خط به خط دیگر نیز به شکل غیردستی و سیستمی مدیریت می‌شود و کامل از مرکز فرمان کنترل می‌شود. فاصله قطارها و سرعت قطارها همه از مرکز فرمان قابلیت کنترل دارد و این هم به نوبه‌ی خودش نمی‌خواهم بگویم که کم‌نظیر و بی‌نظیر است اما یک اتفاق روبه‌جلویی است که یک خط ۹ کیلومتری به این شکل دارد افتتاح می‌شود.
افزون بر این از اولین روزی که مسافران و شهروندان ما از این خط استفاده می‌کنند، تهویه در ایستگاه شامل فن‌های ۲ متری روشن است؛ علاوه بر آن یک اتفاق جدیدتر هم در خط شش رخ داده و آن نصب سیستم جمع‌آوری دود در سالن بلیت‌فروشی مترو است. به این ترتیب در سالن‌های بلیت‌فروشی قابلیت جمع‌آوری دود آتش‌سوزی یک مگاواتی در ایستگاه‌های خط شش وجود دارد.
در موضوع کنترل ارتعاش این خط چه اقدامی انجام شده است؟
یکی از مسائل زیست‌محیطی مترو در تمام دنیا بحث «ارتعاش» است. ما در خط شش مطالعات ارتعاش خط را انجام داده و تمهیدات مختلفی اندیشیدیم تا میزان ارتعاش به سطح استاندارد برسد. برای این موضوع یکی از سختگیرانهترین استانداردها یعنی استاندارد «FDA» آمریکا استفاده کردیم. طبق این استاندارد مقدار ارتعاش در روز نباید از ۷۲ دسی‌بل بیشتر باشد و این در حالی است که ۶۵ دسی‌بل سطح آستانه حس انسانی است؛ یعنی ارتعاش زیر ۶۵ دسی‌بل توسط انسان حس نمی‌شود. به این ترتیب یکی از افتخارات مهندسی کشور در این زمینه رخ داد و توانستیم با تعبیه فرش‌های جاذب ارتعاش زیر ریل‌ها در این خط، از میزان ارتعاش مترو ۱۵ دسبی‌بل بکاهیم و به استاندارد ۷۲ دسی‌بل برسیم. نکته قابل توجه اهمیت دقت مطالعات در این خصوص است، چون اگر اشتباهی رخ دهد حتی ممکن است اثر عکس بگذارد. از طرفی خط شش در فاز بعدی افتتاح از زیر بیمارستان قلب تهران نیز عبور می‌کند که در آنجا میکروسکوپ‌های حساسی در مرکز پزشکی هسته‌ای مستقر است که به ۶۰ دسی‌بل ارتعاش نیز حساس است. برای این موضوع مجبور شدیم از جدیدترین تکنولوژی «پابند فوق ارتجاعی» که در دنیا وجود دارد در قطعه‌ای به طول ۳۰۰ متر استفاده کنیم که سطح ارتعاش را زیر ۶۰ دسی‌بل برساند.
افتتاح ایستگاه‌ها در بهار سال آینده، همراه با تامین کلیه تجهیزات همچون پله‌برقی و... همراه است؟
در سه ایستگاه خط شش که هم‌اکنون آماده بهره‌برداری است، ورودی‌هایی که پله برقی هم برای ورود و هم برای خروج برای آنها تامین شده در حال افتتاح است. البته بیش از تامین پله‌برقی یکی از مسائل اولویت‌دار در افتتاح و بهره‌برداری ایستگاه‌های مترو، تامین امنیت و رعایت استانداردهای بین‌المللی است.
در چشم‌انداز آتی برای توسعه و افتتاح سایر ایستگاه‌های خط شش، چه برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده است؟
میزان پیشرفت فیزیکی سایر ایستگاه‌ها که در مرحله بعدی افتتاح قرار دارند تفاوت چندانی با ایستگاه‌های در حال افتتاح ندارند و در صورت تامین پله‌برقی‌های موردنیاز به زودی مورد بهره‌برداری قرار خواهند گرفت. دلیل آنکه ایستگاه‌ها بدون تامین پله برقی افتتاح نمی‌شوند این است که به خوبی درک کرده‌ایم که عدم تامین و راه‌اندازی پله برقی در ایستگاه‌های مترو به قدری برای شهروندان آزاردهنده است که بهتر است یا ایستگاه‌ها افتتاح نشوند یا اگر شدند با پله‌برقی افتتاح شوند. نکته مهم در تامین پله‌برقی خطوط مترو نیز آن است که این نوع پله‌برقی‌های مورد استفاده در مترو با انواع دیگر پله‌برقی‌های قابل استفاده در سایر مکان‌ها همچون مراکز تجاری به دلیل حجم و تعداد دفعات استفاده متفاوت است. مشاهده می‌کنید که در هر ایستگاه مترو هر چند دقیقه یکبار در زمان تخلیه قطارها، حجم زیادی از شهروندان به‌صورت متراکم روی پله‌ها قرار می‌گیرند بنابراین اگر اتفاقی برای پله‌برقی‌ها رخ دهد ممکن است خسارات جبران‌ناپذیری رخ دهد. از این‌رو تمام تلاش ما این است که تامین تجهیزات از جمله پله‌برقی‌ها با بالاترین سطح استاندارد انجام شود.
ارسال نظر