بسیج منابع، گسترش قرض‌الحسنه

بانک قرض‌الحسنه مهر ایران هم در سال ۸۶ با هدف گسترش معارف و مبانی شرع اسلام و فرهنگ قرض‌الحسنه و تعمیق هر چه بیشتر این سنت حسنه در جامعه، به‌ویژه احیای مطلوب مبانی اقتصادی اسلامی در نظام بانکی کشور تاسیس شد. این بانک در سال ۸۶ در راستای سیاست‌های دولت و با سرمایه ۱۵ هزار میلیارد ریال با آورده سهامداران بزرگی همچون بانک‌های ملی، ملت، صادرات، کشاورزی، تجارت، سپه، مسکن، رفاه، توسعه صادرات و صنعت و معدن تشکیل شد. در بدو تاسیس این بانک با دو هزار واحد بانکی متشکل از ۳۰۰ شعبه واگذاری از بانک‌های سهامدار و ۱۷۰۰ واحد بانکی (باجه) مستقر در شعب بانک‌های سهامدار شروع به کار کرد که پس از تشکیل ساختار و سازمان این بانک به دلیل توسعه کیفیت شعب بانکی تمامی شعب آن بانک به صورت مستقل شروع به کار کرد که هم‌اکنون بیش از ۵۳۰ شعبه فعال به صورت آنلاین در حال فعالیت هستند. امروز بانک قرض‌الحسنه مهر ایران با داشتن ۵۳۰ شعبه و نزدیک به سه هزار نیروی متخصص رسالت اصلی خود را که توسعه فرهنگ قرض‌الحسنه و ارائه خدمات و تسهیلات بانکی به قشر ضعیف جامعه است، انجام می‌دهد و می‌توان گفت در راستای این هدف و ماموریت خود موفق بوده است.

ماموریت بانک

بهبود شاخص‌های عملکردی مالی کشور در زمینه عقد قرض‌الحسنه و فرهنگ‌سازی برای توسعه سنت پسندیده قرض‌الحسنه دو هدف عمده و اصلی است که در شرح وظایف بانک به آن اشاره شده است. در نتیجه می‌توان گفت اگرچه این بانک توانسته است مانند دیگر بانک‌های سراسر کشور خدمات بانکی خود را تنوع بخشد و بانکداری الکترونیکی را به نحو مطلوب پیاده کند و جدیدترین خدمات بانکی را به مشتریان خود ارائه دهد، اما این همه در جهت ترویج هرچه بیشتر سنت قرض‌الحسنه است. چراکه مهم‌ترین رسالت این بانک رفع نیاز آحاد مردم و خصوصاً پرداخت تسهیلات به قشر ضعیف جامعه است. آنچه در اساسنامه و شرح وظایف و مسوولیت اجتماعی این بانک تعریف شده، حول همین محور است و امروز می‌توانیم بگوییم یکی از موفق‌ترین بانک‌هایی هستیم که در این مسیر گام برداشته‌ایم و هم توانسته‌ایم تعداد مشتریان خود را افزایش دهیم و هم منابعی را که در بانک وجود دارد. این بانک توانسته در یک دهه گذشته در ۵۲۷ شعبه فعال در ۳۰۸ شهرستان خود بالغ بر چهار میلیون و ۳۰۰ هزار حساب قرض‌الحسنه برای متقاضیان ایجاد کند و به زودی به بانک صد هزارمیلیاردی تبدیل خواهد شد.

تسهیلاتی که در این بانک پرداخت می‌شود در قالب عقد اسلامی و قرض‌الحسنه و با کارمزد چهار درصد است. به عبارتی عمده کار بانک قرض‌الحسنه مهر ایران جذب منابع به‌صورت قرض‌الحسنه و پرداخت وام به متقاضیان به‌صورت قرض‌الحسنه است. بر اساس ماموریت ما و آنچه در اساسنامه بانک آمده، ما تنها در راستای توسعه سنت قرض‌الحسنه فعالیت می‌کنیم و نمی‌توانیم به منابعی که مردم در اختیار بانک قرار داده‌اند سودی پرداخت کنیم یا کارمزدی بالاتر از چهار درصد از مردم دریافت کنیم. در این میان می‌توان گفت بانک قرض‌الحسنه مهر ایران تنها بانکی است که وارد حوزه بنگاهداری و شرکت‌داری نشده و در یک دهه گذشته تمام منابع خود را در راستای ارائه خدمات بانکی ارزان‌قیمت به صورت اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه به مشتریان بسیج کرده است.

به عبارتی ما در یک دهه گذشته، هیچ‌گاه منابعی را که مشتریان و خیرین در اختیار بانک قرار داده‌اند صرف سرمایه‌گذاری نکرده‌ایم و این منابع را تنها در راستای ماموریتی که بر عهده ما بوده قرار داده‌ایم؛ ماموریت پرداخت تسهیلات فردی ۲۰ میلیون‌تومانی با کارمزد چهار درصد به متقاضیان و صاحبان منابع در این بانک. نکته قابل تامل در خصوص این بانک این است که نسبت مطالبات به کل تسهیلات اعطایی آن تنها یک درصد است که در حقیقت بهترین عملکرد در شبکه بانکی کشور و یکی از مهم‌ترین مزیت‌های ماست. از یک‌سو نسبت کفایت سرمایه این بانک ۴۰ درصد است که در حقیقت این هم یکی از بهترین عملکردهای ممکن در شبکه بانکی کشور است. از سوی دیگر ما تلاش کرده‌ایم ارائه این خدماتی که بر عهده ما نهاده شده، در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با کمترین تلاش از سوی صاحبان سپرده انجام شود. هدف ما این است که تسهیلات خود را به سادگی در اختیار متقاضیان قرار دهیم و به این منظور سفته از جریان پرداخت تسهیلات ما حذف شده است. این بانک روند کاغذبازی پرداخت وام را به حداقل ممکن رسانده و سعی می‌کنیم در کمترین زمان ممکن تسهیلات را پرداخت کنیم. این موضوعی است که به کلیه شعب ما اعلام شده که در گرفتن ضامن نهایت همکاری را با مشتریان داشته باشند. مزیت بانک ما در مقایسه با دیگر بانک‌ها اقبال خوب مردم به این بانک و درصد بسیار اندک مطالبات معوق در بانک قرض‌الحسنه است. این نشان می‌دهد مردم قشر متوسط و ضعیف در پرداخت دیون خود اعتماد بیشتری دارند و با اقبال بیشتری به بانک ما نگاه کرده‌اند.

تکالیف بانک

ما پرداخت تسهیلات ارزان را مهم‌ترین تکلیف خود می‌دانیم. اما در کنار آن مسوولیت‌ها و تکالیف دیگری هم داریم. برای نمونه در پرداخت طرح ضربتی در شهریورماه سال جاری ۱۷ هزار فقره وام ازدواج را ظرف کمتر از دو ماه پرداخت کرده‌ایم و در پرداخت تسهیلات ازدواج هم یکی از بانک‌های موفق بوده‌ایم. ما رسالت اجتماعی داریم؛ پرداخت قرض‌الحسنه ازدواج هم یکی از این رسالت‌هاست. چه دولت چنین تعهدی را به ما تکلیف کند، چه نه ما این خدمات را ارائه می‌کنیم. چون اگر منابع ما منجمد شود کارمزدی حاصل نمی‌شود که حقوق کارمندان خود را بپرداریم. در نتیجه ما جزو بانک‌هایی هستیم که منابع خود را به محض جمع‌آوری، پرداخت می‌کنیم.

همچنین ما تکالیفی در قبال کمیته امداد و بهزیستی داریم. دولت سالانه سهمیه‌ای با عنوان میزان کمک به افراد تحت پوشش این نهادها در نظر می‌گیرد و ما مکلف به پرداخت این تسهیلات هستیم. بر اساس آمارهای بانک، ما تاکنون توانسته‌ایم صد درصد تعهدات و تکالیفی را که دولت بر عهده ما گذاشته پرداخت کنیم. حتی اگر دولت هم تکلیف و الزام نکند رسالت اجتماعی ما ارائه خدمات به این قشر است. بر اساس آمارها بیش از ۳۰ درصد تسهیلات پرداختی این بانک، به افرادی پرداخت شده که نزد بانک ما حساب ندارند. این افراد می‌توانند افراد تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی باشند یا افرادی که نزد ما سپرده‌ای ندارند اما بانک بر اساس تکلیف خود، تسهیلاتی متناسب با نیازهای آنها پرداخت می‌کند. همچنین این بانک امسال در راستای رسالت خود بیش از ۵/ ۱ میلیارد تومان کالاهای مود نیاز دانش‌آموزان مناطق محروم را با همکاری وزارت آموزش و پرورش تهیه کرده و با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش در اختیار آنها گذاشته است. یا در زلزله اخیر کرمانشاه ما در راستای مسوولیت اجتماعی‌مان قرار است سه مرکز آموزشی و بهداشتی در این استان ایجاد کنیم که به سرعت اقدامات تاسیس آنها در دستور کار بانک قرار گرفته است.

عمده تفاوت بانک قرض‌الحسنه با دیگر بانک‌ها این است که تسهیلات ارزان‌قیمت خود را در اختیار قشر محروم و ضعیف جامعه قرار دهد و واسطه‌ای باشد میان افرادی که به منابع ارزان نیاز دارند و آن عده از خیرینی که به انجام کار خیر مایل‌اند. این ماموریت و تکلیف ماست و به نظر می‌رسد در این مسیر موفق بوده‌ایم. چون در جذب منابع موفق بوده‌ایم و امسال توانسته‌ایم بیش از ۵۰ درصد منابع خود را افزایش دهیم و هدف ما افزایش ۷۰‌درصدی منابع تا پایان سال است.