تحول اساسی نیروگاه شهید رجایی -قزوین

در این میان تعمیرات و نگهداری واحدهای نیروگاهی به عنوان اصلی‌ترین فعالیت صنعت برق، جایگاهی مهم در پایداری این صنعت دارد و رعایت الگوی صحیح بهره‌برداری و انجام تعمیرات به موقع و بر اساس استانداردهای تعریف‌شده، به عنوان بخش مهمی از سیاست‌های راهبردی مدیریت نیروگاه‌ها محسوب می‌شود. بر همین اساس، با تاکیدات مدیریت شرکت برای استفاده صحیح و موثر از انرژی به منظور دستیابی به بیشترین بهره و افزایش راندمان، دو گروه فنی و تخصصی «مدیریت انرژی» و «نگهداری و تعمیرات مبتنی بر وضعیت» به چارت سازمانی شرکت اضافه شد تا بدین طریق، مسیر تولید پایدار و مطمئن برق، با تکیه بر روش‌های نوین مراقبتی، هموارتر شود.

30 (1)

اقدامات اصلاحی در گروه EM

از اواخر سال 1390 و به دنبال تشکیل گروه مدیریت انرژی (EM) در نیروگاه شهید رجایی، این گروه با ارائه پیشنهادات اصلاحی و مشارکت فعال در طراحی مدل‌ها و روش‌های مبتنی بر کاهش مصرف انرژی، کمک شایانی به مدیریت مصرف کرده است.

یونس علی دشتدار، رئیس گروه نظارت بر بهره‌برداری و مدیریت انرژی نیروگاه شهید رجایی، درباره فعالیت‌های این نیروگاه می‌گوید: در نتیجه ارائه ایده‌های بهبود و با تکیه بر تحلیل‌ها و بررسی‌های تخصصی ایده‌های برگرفته از خرد جمعی و پیگیری عملیاتی شدن اقدامات بهبود با مکانیسم اصولی، شاهد کاهش مصرف آب مقطر، تا بیش از 23 درصد و بهبود راندمان تا بیش از 15/ 0 درصد هستیم.

بر این اساس میزان مصرف آب در واحدهای نیروگاه از 130 لیتر به ازای هر مگاوات ساعت تولید برق در سال‌های گذشته به حدود ۱۰۳ لیتر به ازای هر مگاوات ساعت در دو سال اخیر رسیده است که این میزان کاهش، حاصل تلاش تمامی کارکنان شرکت و همراهی و همفکری گروه EM است.

رئیس گروه EM با ارائه وضعیت آماری میزان مصرف آب در چند سال اخیر، ارزش ریالی حاصل از این صرفه‌جویی را قابل توجه می‌داند و با در نظر گرفتن قیمت حدود ۵۰ ریال برای هر لیتر آب مقطر، ارزش اقتصادی حاصل از پیاده‌سازی الگوهای اصلاحی در چرخه مصرف آب را با این قیمت، مبلغ قابل توجهی می‌داند (حدود ۱۵ میلیارد ریال) که با توجه به هزینه اجرای طرح‌های اصلاحی، ارزش نهایی اقدامات انجام‌شده در این حوزه، آشکار می‌شود.

در ادامه این مسیر با هدف مدیریت صحیح مصرف سوخت واحدها و حاصل آن، افزایش راندمان تا حدود ۱۵/ ۰ درصد، حدود هشت میلیارد ریال در سال ۱۳۹۵ برای بهبود مصرف سوخت، هزینه شده است که با احتساب قیمت هر لیتر سوخت مازوت یارانه‌ای ۲۰۰۰ ریال و هر مترمکعب سوخت گاز یارانه‌ای ۸۰۰ ریال، حدود دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال و با نرخ فوب خلیج‌فارس بیش از ۴۰ میلیارد ریال صرفه‌جویی سالانه می‌شود.

30 (2)

اقدامات گروه پایش وضعیت (Condition Monitoring)

«بهروز کشاورز»: تعمیرات مبتنی بر پایش وضعیت، از روش‌های نوین نگهداری و تعمیرات است که جایگزینی برای فعالیت‌های سنتی تعمیرات در صنایع، به ویژه نیروگاه‌هاست. در سال‌های اخیر، مدیریت نیروگاه، متاثر از این دیدگاه نوین، بر لزوم استفاده از این روش به جای تعریف سنتی تعمیرات، تاکید کرده است. تاکیدی که با تعریف گروه پایش وضعیت در چارت سازمانی شرکت مدیریت تولید برق شهید رجایی، آثار مثبت آن نمود یافته است.

 بهروز کشاورز، رئیس گروه CM شرکت مدیریت تولید برق شهید رجایی، از فعالیت‌های این نیروگاه می‌گوید و معتقد است: استراتژی نوین تعمیراتی بر این باور استوار است که بیشتر ایرادهای وارده در ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی، پس از رسیدن به یک مرحله مشخص، نشانه‌هایی از خود بروز می‌دهند که می‌توان این نشانه‌ها را (به صورت ارتعاشات، صدا، ذرات فرسایشی، دما و...) با تجهیزات نوین، به موقع تشخیص داده و وقوع خرابی را از قبل پیش‌بینی کرد.

این مسوول تاکید می‌کند که می‌توان پیش از رسیدن خرابی به مراحل بحرانی، با برنامه‌ریزی فعالیت تعمیراتی و اجرای آن، خرابی تجهیز را برطرف و از آسیب جدی به آن جلوگیری کرد. بنابراین با این نگرش تعمیراتی، بدون نیاز به توقف و باز شدن تجهیز، عیب تجهیز تشخیص داده شده و تنها همان عیب در مدت زمان کوتاه برطرف می‌شود که با این اقدام، شاهد کاهش زمان توقف تجهیز و کاهش استفاده از لوازم و قطعات یدکی در تعمیرات خواهیم بود.

گروه پایش وضعیت از سال 1391 با هدف کاهش و بهینه‌سازی فعالیت‌های تعمیراتی با تکیه بر روش‌های نوین بازرسی تجهیزات در نیروگاه شهید رجایی تشکیل شد. گروهی که با به‌کارگیری ابزارهای ویژه آنالیز ارتعاشات، ترموگرافی، آلتراسونیک و... و انجام به موقع آنالیز روغن و تست‌های آنلاین الکتروموتورها، موجب افزایش پایداری واحدها، کاهش مصرف قطعات یدکی، کاهش خرابی‌های ناگهانی تجهیزات نیروگاه، بالانس توربین‌های بخار و توربین‌های گازی، تغییر رویکرد از مصرف تولیدات خارجی به تولیدات داخلی و... می‌شود. این اقدامات همگام با فعالیت‌های دیگری که در جهت تولید برق پایدار در نیروگاه شهید رجایی انجام می‌شود، در تعریف این نیروگاه به عنوان نماد خودباوری صنعت برق کشور، نمایان شده است. نیروگاهی که به عنوان بخشی از صنعت تولید برق کشور، بیش از 25 سال فعالیت مداوم داشته و هم‌اکنون با ظرفیت بیش از 2000 مگاوات، برق حدود 5/ 4 درصد از نیاز مصرف شبکه سراسری برق کشور را تامین کرده است.

بررسی نتایج نشان می‌دهد، هنگامی‌که دانش فنی کارکنان نیروگاه در چارچوب خاصی مانند پایش وضعیت تجهیزات (CM) و مدیریت انرژی (EM) ارتقا می‌یابد، شاهد تغییرات تدریجی در نحوه بهره‌برداری و تعمیرات خواهیم بود که موجب کاهش هزینه، پایداری تولید و کاهش حجم کارهای تکراری می‌شود. بنابراین، این تغییرات تدریجی منجر به تحول اساسی می‌شود که دو مولفه مهم این تحول، «رضایتمندی کارکنان در محیط کار» و «افزایش عمر مفید تجهیزات و نیروگاه» خواهد بود.