دولت باید اقتصاد بازار آزاد را به رسمیت بشناسد

 لطفا در مورد تاریخچه و فعالیت شرکت توضیح دهید؟

شرکت صنایع استیل البرز (سهامی خاص) تولیدکننده و صادرکننده پیشگام سینک ظرفشویی Stainless Steel در خاورمیانه است که فعالیت خود را از ۵۰ سال قبل آغاز کرد و حوزه فعالیت اصلی آن در تولید صنایع فلزی است. در این هلدینگ، مجموعه‌های زیادی وجود دارد و یکی از مجوعه‌ها‌ی بسیار مشهور آن، شرکت استیل البرز است که فعالیت خود را از ۳۰ سال قبل شروع کرده و در زمینه تولید لوازم خانگی فعالیت می‌کند. در این شرکت سینک، هود، فر آشپزخانه، اجاق گاز، ماکروفر و شیرآلات آشپزخانه تولید می‌شود. شرکت استیل البرز طی چندین سال فعالیت خود، چند سال پی‌در‌پی صادرکننده نمونه کشور و واحد نمونه صنعتی کشور بوده و هر سال، چندین نمونه تولیدی و کیفیتی را در دنیا به ثبت می‌رساند.

محصولات تولیدی شرکت دارای چه میزان از سطح از استانداردهای بین‌المللی است؟

بیشتر محصولات شرکت استیل البرز شامل استاندارد اجباری می‌شود، بنابراین تولیدات ما دارای استاندارد ملی ایران است. محصولاتی دیگر مانند اجاق گاز و هود دارای استاندارد CE اروپاست و محصولات پر خطر مانند اجاق گاز و هود باید این استاندارد را کسب کنند. آزمایشگاه شرکت نیز دارای این استاندارد از اروپا بوده و به همین دلیل برای تولید محصول و صادرات آن دیگر لزومی به ارسال مجدد محصول تولید شده به اروپا برای بررسی و کسب تاییدیه مجوز وجود ندارد زیرا محصولات در آزمایشگاه طبق استانداردهای CE تولید می‌شوند. محصولات شرکت به حوزه‌های CIS، GCC و چند کشور اروپایی صادر می‌شود.

 آیا محصولاتی که صادر می‌شود به مقدار کافی در کشور وجود دارد و ما با مشکل کمبود لوازم خانگی در ایران مواجه نیستیم؟

ما هیچ کمبودی برای تولید در داخل کشور نداریم و در تولید لوازم خانگی با مازاد تولید روبه‌رو هستیم و در زمینه لوازم خانگی مانند یخچال، اجاق گاز، سینک و هود دو برابر نیاز داخلی تولید می‌شود، در نتیجه مشکلی نیز در زمینه تامین محصول برای داخل وجود ندارد و مازاد تولید را صادر می‌کنیم.

 نظر شما در مورد توسعه صادرات در حوزه لوازم خانگی چیست؟

زمانی که یک تولیدکننده قصد ورود به حوزه صادرات را دارد با چند پیش نیاز اصلی روبه‌رو می‌شود که عبارتند از ویزا، تبادل مالی و تبادل کالایی. اولین اصل صادرات، مجوز رفتن به کشور مقصد به منظور انجام مذاکرات لازم است، اما در کشور ما صادرکننده برای دریافت ویزا دچار مشکل بوده و در بیشتر موارد دریافت ویزا تا چند ماه زمان می‌برد. در نتیجه زمان از دست می‌رود و نیاز کالایی آن کشور در ظرف این چند ماه توسط کشور دیگر جبران می‌شود. مشکل بعدی نبود خطوط ایرلاین‌های متعدد و مستقیم برای سفر به کشورها از جمله نروژ است؛ این دو عامل کار صادرات را بسیار سخت می‌کند. عامل مهم دیگر در امر صادرات انتقال وجه است که در اینجا نیاز به سیستم تبادل مالی کاملا مشهود است، اما سیستم‌های تبادل مالی کشورمان با دنیا از طریق تحریم‌های داخلی و خارجی بسته است و امکان دریافت پول وجود ندارد. مساله مهم بعدی، ارسال کالا برای کشور مقصد است، اما خطوط کشتیرانی ما امکان ارسال کالا به بیشتر نقاط دنیا را ندارد. مهم‌ترین دلیل ضعف در سیستم حمل و نقل کشتیرانی کشور، حضور نداشتن شرکت‌های خصوصی در این حوزه است. در سطح کلان کشور، باور امکان انتقال و حمل و نقل کالا، ایجاد خطوط هواپیمایی و سیستم تبادل مالی برای صادرات وجود ندارد.

 آیا تا به حال راهکاری برای این مشکلات ارائه نشده است؟

در حقیقت مجموعه ساختار اقتصادی کشور ما دولتی است و خط مشی بسیاری از روزنامه‌ها نیز دولتی بوده و این موضوع، امکان انتقاد از اقتصاد را از مطبوعات می‌گیرد. باید توجه داشت که در زمینه لوازم خانگی مشکل کیفیت، قیمت و.. را نداریم، بلکه مشکلات پایه‌ای در زمینه صادرات لوازم خانگی یعنی مشکل ویزا، تبادل مالی و تبادل کالایی وجود دارد. این سه مشکل، صادرات را قفل کرده و متاسفانه مطبوعات ما در این زمینه ساکت است و انتقادات تند انجام نمی‌شود. برای مثال موضوع پیمان‌گذاری ارزی دولت به هیچ وجه قابلیت اجرایی ندارد، زیرا امکان تبادل ارزی وجود ندارد که ارز منتقل شود.

 واردات محصولات لوازم خانگی چه تاثیری بر بازار داخلی گذاشته است؟ چه راهکاری برای برون‌رفت از این چالش در نظر دارید؟

واردات، حق مصرف‌کننده است و هرگونه محدود و ممنوع کردن و توقف واردات در علم اقتصاد غلط است. تنها راه ایجاد یک بازار مناسب، ایجاد شرایط برابر است به‌طور مثال باید برای واردکننده و تولیدکننده ایجاد شرایط یکسان در زمینه‌های استاندارد و خدمات پس از فروش در نظر بگیرند. در علم اقتصاد و دنیای واقعیت بازار هر نوع ممنوعیتی، فساد به وجود می‌آورد و در نهایت به ضرر کل چرخه عرضه و تقاضاست، زیرا ممنوعیت قانونی واردات در کشور قاچاق، عدم تعهد خدمات پس از فروش و جفای به مصرف‌کننده را به‌دنبال دارد و همچنین، در این شرایط بعضی تولیدکننده‌ها کالای ‌کپی از برند اصلی را تولید و به بازار عرضه می‌کنند. در حال حاضر، بسیاری از کالاهایی که به عنوان کالای خارجی در بازار موجود است جعلی بوده و در ایران تولید می‌شود. بنابراین، واردات شفاف به نفع مصرف‌کننده، تولیدکننده و عرضه‌کننده است.

 به نظر شما چطور می‌توان با معضل قاچاق لوازم خانگی مبارزه کرد؟

برای مبارزه با قاچاق باید به واردات مجوز قانونی داده شود. واردات قانونی موجب ایجاد استاندارد مناسب، کیفیت و خدمات پس از فروش می‌شود و در این صورت مصرف‌کننده در شرایط برابر، کیفیت بهتر را انتخاب می‌کند.

 در مورد گمرک چه نظری دارید؟ چراکه زمزمه این وجود دارد بسیاری از مشکلات توسط گمرک ایجاد شده است؟

در ابتدا یک سوال مطرح می‌شود، چرا در گمرک ریسک واردات کالا با نام دیگری وجود دارد؟ چون آن برند اصلی امکان ورود نداشته یا مالیات در زمینه واردات به‌قدری بالاست که قاچاق به وجود می‌آید. افزایش تعرفه از یک منظر به علت کسب سود بیشتر به نفع دولت است، اما از طرفی با افزایش تعرفه، علاقه به قاچاق کالا افزایش می‌یابد. در حال حاضر، برای یک کالا تا تعرفه ۲۰۰ درصد هم مشاهده می‌شود که این تعرفه در علم اقتصاد غلط بوده و تعرفه بالای ۳۰ یا ۴۰ درصد اشتباه است. این مکانیزم اشتباه موجب آسیب به دولت، تولیدکننده و مصرف‌کننده می‌شود.

 چه مشکلات دیگری در صنعت تولید لوازم خانگی وجود دارد؟ چه راهکاری برای حل این معضلات پیشنهاد می‌کنید؟

معضل واقعی ما در این شرایط، عدم اطمینان ملی است. مصرف‌کننده دیگر به کالای داخلی اعتماد ندارد و این موضوع، مشکلات زیادی برای شبکه عرضه و تولید به وجود می‌آورد. در صورت بازگشت اعتماد از دست رفته به جامعه، شبکه تولید و توزیع و همچنین ایجاد ساختار نظارتی برای استمرار این اعتماد، در صنعت لوازم خانگی مشکل بزرگی نخواهیم داشت. مشکل دیگر، امکان صادرات است که دولت باید شرایط را برای صادرات فراهم کند.

 برای حل این مشکلات چه انتظاری از دولت دارید؟

دولت باید اقتصاد بازار آزاد را به رسمیت شناخته و اصول اقتصاد بازار آزاد را رعایت کند. همچنین، اقتصاد دولتی را رها کرده و به این باور برسد که اقتصاد آزاد تنها راه کمک به منفعت عمومی است.