سـرمقـاله

فناوری پرورش مدیران

امیر شاهرخی بارها به مدیرانی که از شرایط پیچیده محیطی گله دارند، از ناتوانی پیمانکاران گرفته تا تغییرات متعدد در تصمیمات دولت و رقابت به قول خودشان ناجوانمردانه رقبای خارجی، یادآوری کرده‌ام که کار مدیر حل مسائل در همین شرایط است وگرنه دیگر به مدیر نیازی نبود.

واقعیت این است که مدیریت، امروزه موضوع بسیار پیچیده‌ای است و کسی نمی‌تواند بدون درک و توان اداره این پیچیدگی‌ها سکاندار کل یا بخشی از سازمان‌های جدید باشد. مدیر علاوه بر آشنایی با شاخه‌های دانش مدیریت مانند مالی و منابع انسانی، به چیز بیشتری نیاز دارد: جوهره مدیریت، مسائلی مانند قدرت یادگیری، توانایی ذهنی، اخلاق‌مداری، کنترل عواطف و قدرت برقراری ارتباط صحیح از جمله شایستگی‌های حیاتی دیگری هستند که درکنار دانش مدیریت به کار رهبران سازمانی می‌آیند که توسعه آنها چندان هم ساده نیست. یک فرد برای اینکه مدیر برجسته‌ای شود، باید مسیری بسیار طولانی را طی کند و انواع و اقسام آموزش‌ها، تجربه‌ها و مهارت‌های نرم و سخت (منطقی و رفتاری) را بیاموزد. برخی از مجرای آموزش و مطالعه به دست می‌آید و بخشی به مدد یادگیری هدفمند فردی و بخشی هم با تجربه که همه این موارد یعنی سرمایه‌گذاری لازم برای پرورش یک مدیر بسیار بالا است.

با این حساب موضوع دیگری که ذهن سیاست‌گذاران را به خود مشغول کرده، این است که چگونه بفهمیم چه کسی نهایتاً برای مدیریت آماده خواهد شد تا روی او سرمایه‌گذاری کنیم؟ آیا اصلا راهی برای سنجش استعداد افراد در این موارد وجود دارد؟ خوشبختانه پاسخ مثبت است. سال‌ها است که سازمان‌های پیشرو جهانی به راهکارهایی دست یافته‌اند که امروزه از آن به «فناوری‌های شناسایی و توسعه مدیران» یاد می‌شود. فناوری‌هایی نظیر کانون ارزیابی که مدیران در آن با شبیه‌سازی رفتاری ارزیابی شد و برترین کاندیداهای مدیریت آینده شناسایی می‌شوند.

همچنین با استفاده از روش‌هایی مثل مربیگری هدفمند به رهبران آینده کمک می‌کنند تا مسیر یادگیری شخصی خود را بپیمایند. گرچه برای پرورش مدیران برجسته زمان زیادی را از دست داده‌ایم‌، خوشبختانه چندسالی است توجه سازمان‌های ایرانی به این فناوری‌ها برانگیخته شده است. البته چون به این فناوری‌ها بیشتر به چشم یک دانش –و نه فناوری- نگاه شده، به کارگیری آنها نارسایی‌های در اجرا داشته است. اکنون که اهمیت این فناوری‌ها در کشور درک شده، لازم است همانند هر فناوری دیگری زنجیره تامین آن شامل ارزیابان و مربیان حرفه‌ای، طراحی کانون‌های استاندارد، سیستم‌های مدیریت اطلاعات صحیح، تهیه تمرین‌ها و آزمون‌های استاندارد و الخ... کامل شود تا از همه مزایای آن بهره‌مند شویم. ویژه‌نامه این هفته «دنیای اقتصاد» تلاش می‌کند اهمیت موضوع و برخی از ابعاد این فناوری‌ها را بشناساند و با حمایت از «همایش ملی شناسایی و پرورش مدیران آینده» که ۲۹ آذر در محل سالن همایش‌های کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود به آگاهی جامعه از وجود چنین فناوری‌های و نحوه به‌کارگیری صحیح آن بیشتر کمک کند.