تهران در میان شهرهای پراسترس جهان - ۶ مهر ۹۶
چند روز پیش در مطالعه‌ای که از سوی سازمان «زیپجت» منتشر شد، رده‌بندی پراسترس و کم‌استرس‌ترین شهرهای جهان در سال ۲۰۱۷ اعلام شد. بر اساس این رده‌بندی تهران شش رده به آخر قرار گرفت و آلمان توانست با داشتن ۴ شهر در میان کم‌فشارترین شهرها برترین کشور از این نظر باشد. در رده‌بندی ۱۰ شهر برتر، اشتوتگارت آلمان در رده نخست قرار گرفت و شهرهای لوکزامبورگ از کشور لوکزامبورگ، هانوفر از آلمان، برن از سوئیس، مونیخ از آلمان، بردو از فرانسه، ادینبورو از بریتانیا، سیدنی از استرالیا، هامبورگ از آلمان و گراتس از اتریش در رده‌های بعدی قرار گرفتند.
چند روز پیش در مطالعه‌ای که از سوی سازمان «زیپجت» منتشر شد، رده‌بندی پراسترس و کم‌استرس‌ترین شهرهای جهان در سال ۲۰۱۷ اعلام شد. بر اساس این رده‌بندی تهران شش رده به آخر قرار گرفت و آلمان توانست با داشتن ۴ شهر در میان کم‌فشارترین شهرها برترین کشور از این نظر باشد. در رده‌بندی ۱۰ شهر برتر، اشتوتگارت آلمان در رده نخست قرار گرفت و شهرهای لوکزامبورگ از کشور لوکزامبورگ، هانوفر از آلمان، برن از سوئیس، مونیخ از آلمان، بردو از فرانسه، ادینبورو از بریتانیا، سیدنی از استرالیا، هامبورگ از آلمان و گراتس از اتریش در رده‌های بعدی قرار گرفتند. قرار گرفتن ۴ شهر از آلمان و ۹ شهر از ۱۰ شهر برتر جهان در قاره اروپا جالب توجه است، درحالی‌که سهم قاره آسیا و آمریکا در این میان صفر است. نگاهی به ۱۰ شهر پرفشار نیز قابل توجه است: شهر بغداد، پایتخت عراق در رتبه ۱۵۰ و آخر قرار گرفته است و پس از آن نیز به ترتیب کابل، لاگوس پایتخت نیجریه، داکار پایتخت سنگال، قاهره پایتخت مصر و تهران قرار دارند! پس از آنها نیز داکا پایتخت بنگلادش، کراچی پاکستان، دهلی‌نو هند و مانیل فیلیپین جای گرفته‌اند. در واقع تهران که تنها شهر ایران در این فهرست است، در فاصله ۶ شهر تا انتهای پرفشارترین شهرهای جهان واقع شده است. از ۱۰ شهری که در انتهای جدول قرار گرفته‌اند، ۷ شهر آسیایی و ۳ شهر آفریقایی هستند. به‌رغم تمام سوگیری‌ها و خطاهایی که ممکن است در این مطالعه وجود داشته باشد، داشتن دورنما و مقایسه‌ای از وضعیت شهری پایتخت می‌تواند در درک بهتر مسائل پیش‌رو و شرایطی که شهر با آن روبه‌رو است، مفید باشد و در جهت رفع آنها کمک قابل توجهی کند. در ادامه به بررسی متغیرهای زیرمجموعه این تحقیق می‌پردازیم.
متغیرهای شهری
در بخش متغیرهای شهری، نخستین عامل تراکم است. شهر کویت، پایتخت کویت از نظر تراکم کم، در رتبه نخست جهان قرار دارد و پس از آن نیز لوکزامبورگ و سان‌سالوادور قرار گرفته‌اند. بیشترین تراکم نیز متعلق به داکای بنگلادش است و پس از آن مومبایی (بمبئی) و کلکته هند قرار دارند. تهران از این نظر در جایگاه 129 شهرهای مورد بررسی قرار گرفته است و امتیاز آن 67/ 8 است (بدترین نمره 10 و بهترین نمره 1 است). در زمینه فضای سبز، اشتوتگارت آلمان رتبه برتر را دارد و پس از آن نیز ادینبورو و برن قرار دارند. بدترین وضعیت نیز در این حوزه به‌طور مشترک متعلق به شهرهای کازابلانکا، مکزیکوسیتی، ریاض و جده، امان پایتخت اردن و شهر کویت است. شهر تهران از نظر این متغیر با امتیاز 21/ 9 در رده 135 است. از نظر حمل و نقل عمومی شرق آسیا کارنامه قابل قبولی دارد، به طوری که سنگاپور در رده نخست جای گرفته و پس از آن نیز تایپه پایتخت تایوان و زوریخ سوئیس جای دارند. بدترین وضعیت نیز متعلق به آنتاناناریو ماداگاسکار، آلماتی قزاقستان و بغداد عراق است. تهران در این مورد توانسته با امتیاز 62/ 6 رتبه 93 را اخذ کند. از نظر ترافیک، لایپزیگ آلمان، مون‌پلیه فرانسه و ساوتهمپتون بریتانیا برترین شهرها و دوحه قطر، کابل و کراچی بدترین شهرها بوده‌اند. تهران در این میان رتبه 126 را با امتیاز 55/ 8 داشته است. از نظر احساس امنیت، ابوظبی، اوزاکا و بوردو بهترین جایگاه و کاراکاس ونزوئلا، سان‌سالوادور و کابل بدترین شهرها بوده‌اند. در این رتبه‌بندی، تهران در رده 140 قرار داده شده است. از نظر میانگین روشنایی نیز دمشق، امان و ابوظبی برترین و منچستر، گلاسکو و هانوی بدترین شهرها بوده‌اند. ضمن اینکه تهران در رده 47 قرار دارد.
متغیرهای آلودگی
در بررسی آلودگی هوا، شهرهای میامی و سیاتل از آمریکا و ونکوور از کانادا بهترین وضعیت و ریاض، کراچی و لاگوس بدترین وضعیت را داشته‌اند. رتبه تهران از این نظر 121 است و نکته جالب این است که در این 150 شهر، تا رتبه 72 اثری از شهرهای آسیایی حتی از کشورهای پیشرفته شرق آسیا دیده نمی‌شود! از نظر آلودگی صوتی، ابیجان پایتخت ساحل‌عاج، موناکو و بوردو بهترین وضعیت و لایپزیگ آلمان، ریکیاویک ایسلند و برن سوئیس بدترین وضعیت را دارند. تهران از این نظر رتبه 54 را دارد. در آلودگی نوری بهترین شهر آنتاناناریو پایتخت ماداگاسکار، ریکیاویک و جاکارتا و بدترین شهرها سنگاپور، منامه و دوحه هستند. تهران از این نظر رتبه 100 را دارد.
وضعیت مالی
در متغیرهای مالی، بررسی بیکاری نشان می‌دهد که پنوم‌پنه کامبوج، دوحه و بانکوک در صدر و داکار سنگال و ژوهانسبورگ و کیپ‌تاون از آفریقای جنوبی در قعر این متغیر جای دارند. تهران از نظر میزان بیکاری در این تحقیق در رده 126 قرار گرفته است. از نظر بدهی سرانه بندر سری‌بگاوان، نومآ و سئول در صدر قرار داشته و کاراکاس، آتن و بیروت در ته جدول جای دارند و جایگاه تهران نیز 107 است. از نظر امنیت اجتماعی شهرهای آتن و گواتمالا بهترین شرایط را دارند و شهرهای ابیجان و یائونده در ساحل‌عاج و کامرون بدترین شرایط را متحمل می‌شوند. در این میان، در این متغیر، تهران با امتیاز 3/ 1 و کسب رتبه ششم جهانی، بهترین شهر آسیایی این رده‌بندی و یکی از بهترین شهرهای دنیا بوده است. از نظر قدرت خرید خانوار، مونیخ، لوکزامبورگ و سیدنی بهترین وضعیت را داشته و یائونده، داکا و کابل بدترین وضعیت را دارند. تهران در این میان با کسب امتیاز 77/ 7 در جایگاه 113 جهانی قرار داشته است.
متغیرهای مربوط به مردم
در آخرین بخش از متغیرهای مورد بررسی، وضعیت سلامت فیزیکی، روانی و برابری جنسیتی و نژادی در شهرهای مختلف به تصویر کشیده شده است. از نظر سلامت روانی، بهترین نمایندگان متعلق به قاره اروپا بوده‌اند و لوکزامبورگ، بوردو، گراتس و هانوفر از کشورهای لوکزامبورگ، فرانسه، اتریش و آلمان برترین شهرهای این متغیر را تشکیل داده‌اند. این در حالی است که نمایندگان آفریقا و آسیا در قعر رده‌بندی قرار گرفته‌اند و این امر گویای تاثیرگذاری شرایط اقتصادی و پیشرفت کشورها در شکل‌گیری آرامش روانی و کاهش استرس نیز هست. شهرهای ابیجان، لاگوس، کابل و دهلی‌نو بدترین شهرهای این فهرست را تشکیل می‌دهند و تهران نیز از نظر این متغیر در جایگاهی تقریبا متوسط، یعنی در رده 82 قرار گرفته است. از نظر سلامت فیزیکی نیز شهرهای اروپایی باز هم در صدر قرار دارند و ریکیاویک پایتخت ایسلند، موناکو و استکهلم سوئد، آمستردام و روتردام هلند، آنتورپ و بروکسل بلژیک و در نهایت سئول کره‌جنوبی، 10 شهر برتر در این حوزه هستند. بدترین شهرها از این نظر نیز لاگوس، داکا، آنتاناناریو، کراچی و داکار هستند. در این میان تهران رتبه 115 را از این نظر کسب کرده است. از نظر برابری جنسیتی، به جز دو شهر ولینگتون و اوکلند از نیوزیلند، تا رتبه 33 هیچ نشانی از شهرهای آسیایی، آفریقایی و حتی آمریکایی دیده نمی‌شود! برترین شهرها در این حوزه ریکیاویک، ولینگتون، زوریخ و اسلو هستند و بدترین شهرها نیز عبارت است از: بغداد، کابل، دمشق، کراچی و درنهایت تهران. از نظر برابری نژادی، سه شهر از ایالات متحده آمریکا در صدر این فهرست قرار گرفته‌اند: سیاتل، بوستون و سان‌فرانسیسکو. پس از این سه شهر نیز سه شهر سوئیسی ژنو، برن و زوریخ جای دارند. آمریکا با داشتن 6 نماینده از 10 شهر برتر در این خصوص عملکرد مناسبی در این مورد داشته است و بدترین وضعیت نیز در اختیار شهرهای آسیایی است: سئول بدترین شهر محسوب می‌شود و پس از آن نیز شهرهای کویت، مومبایی (بمبئی)، دهلی‌نو، بنگلور و کلکته از هند جای دارند. پس از این شهرها نام شهرهای پیشرفته‌ای چون توکیو و اوزاکا نیز در میان 10 شهر با بیشترین نابرابری نژادی دیده می‌شود! تهران از این نظر در رتبه 135 از 150 شهر مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین هیچ شهری از اروپای غربی و آمریکای شمالی در یک‌سوم انتهایی، یعنی 50 شهر آخر از این نظر وجود ندارد.
اساس این رتبه‌بندی چیست؟
این رده‌بندی بر اساس معیارهای گوناگونی انجام شده و با تجمیع امتیازات از هر یک از زیرشاخص‌ها، رتبه‌بندی پایانی ایجاد شده است. این معیارها شامل 4 گروه متغیرهای شهری، آلودگی، وضعیت مالی و مردم است. در بخش شهری عناصری مانند تراکم، فضای سبز، حمل و نقل عمومی، ترافیک، احساس امنیت و میانگین ساعات روشنایی در طول سال لحاظ شده‌اند و در بخش آلودگی نیز انواع آلودگی هوا، صوتی و نوری مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بخش وضعیت مالی شهرها شامل عناصری همچون بیکاری، بدهی سرانه، امنیت اجتماعی و قدرت خرید خانوار بوده و در بخش نهایی یعنی مردم نیز سلامت جسمی و روانی در کنار برابری جنسیتی و نژادی سنجیده شده است. در پایان با توجه به تمام متغیرهای یاد شده، نمره‌ای به هر شهر داده شده و رتبه‌بندی نهایی انجام گرفته است. بهترین وضعیت تهران در این تحقیق در زمینه امنیت اجتماعی بوده است و یکی از بدترین موارد متعلق به برابری جنسیتی است که باید مورد توجه خاصی قرار بگیرد. ضمن اینکه مواردی همچون ترافیک و آلودگی هوا نیز از مهم‌ترین نکات در این میان بوده است که باید مورد توجه مسوولان امر قرار گیرد.
ارسال نظر