گردشگری پلی به سوی توسعه پایدار

زهرا مجتهد

قرار گیری ایران در مسیر جاده ابریشم، موقعیت ویژه‌ای را برای فعالان اقتصادی کشور فراهم کرده است. این امتیاز تنها برای صنایع خاص نیست و با پیوستگی میان صنایعی نظیر ریلی، هوایی، بانکی، دریایی و ... می‌تواند زمینه ساز پیدایش رشد و توسعه در صنعتی نظیر گردشگری باشد. امتیازی که امروز اکثر فعالان گردشگری از آن بهره می‌برند جذب سرمایه گذارانی است که از سایر نقاط دنیا به ایران سفر می‌کنند و در نتیجه آنها نه تنها با فضای اقتصادی ایران آشنا، بلکه خود تبلیغی برای مقصد گردشگری ایران می‌شوند. شاید این بخش از ورود سرمایه گذاران چندان گسترده و بزرگ نباشد اما ازاین جنبه می‌تواند حایز اهمیت قرار گیرد که ورود این افراد به کشوربه بهانه فعالیت اقتصادی گامی موثر در شکل گیری استاندارد‌های لازم در حوزه گردشگری ما باشد. ما امروز از این استانداردها که برای توسعه ضروری هستند، فاصله داریم. بدیهی است که کشور ما اغلب مولفه‌های مورد نیاز گردشگری را از حیث بناهای تاریخی، مکان‌های تفریحی نظیر پیست اسکی و دریا،جنگل، کویر و فضای مناسب برای طبیعت گردی دارد و در لحظه گردشگر می‌تواند چهارفصل را تجربه کند اما تا چه میزان از این فرصت‌های خدادادی برای ایجاد درآمد و اشتغال بیشتر بهره گرفته‌ایم؟

گردشگری نیز همانند منابع زیرزمینی ما در معادن و نفت قادر است پول ساز باشد و چه بسا ارقامی بالاتر از این دو صنعت، اما هنوز به دلیل نداشتن استانداردها و عقب ماندگی نسبت به فضای بین‌المللی نتوانسته است به فرصت تبدیل شود . این منابع می‌توانند سرچشمه‌ای برای توسعه خود گردشگری باشند یعنی با مدیریت بهینه و استراتژی صحیح در کنار برند سازی می‌توان در چهار گوشه کشور همراه با قرار گیری درمراحل استانداردسازی از همان ابتدا، درآمد را به خود پروژه‌ها تزریق دوباره کرد. این حوزه خود می‌تواند مولد منابع مالی خود باشد اگر به استانداردها نزدیک شویم. درگام بعدی مدیریت بهینه منابع کارسازاست. بدین ترتیب کم کم گردشگری به صنعتی بدل خواهد شد که چهره ایران را در تمامی ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به سایر مردم دنیا نشان می‌دهد. برای به ثبت رساندن خاطره در اولین حضور، اگر گردشگر احساس راحتی، آرامش و امنیت نداشته باشد، نه تنها برنده این فرصت نخواهیم بود بلکه به مرور زمان چهره‌ای را که ملت ایران همیشه به نیکی در جوامع بین‌الملل از خود به ثبت رسانده مخدوش خواهیم کرد. در تجربه اخیری که ایرانی‌های سرگردان در فرودگاه‌های آمریکا داشتند، همین چهره مطلوب، سبب شده بود تا مردم آمریکا در مقابل تصمیم ترامپ اعتراض کنند. بنابراین چگونگی آنچه در ذهن‌ها نقش می‌بندد از اولویت‌ها در این حوزه تلقی می‌شود.