رشد ناملموس

مجید حیدری
عضو گروه بانک و بیمه

بر اساس آخرین آمارهای بانک مرکزی رشد 6 ماهه نخست سال جاری به 4/ 7 درصد رسیده که سهم قابل توجهی از این رشد، به‌دلیل افزایش صادرات نفتی است. رشد اقتصادی، به تعبیر ساده عبارت است از: «افزایش تولید یک کشور در یک سال خاص در مقایسه با مقدار آن در سال گذشته». این تولید شامل تمام بخش‌هایی است که در اقتصاد ارزش افزوده ایجاد می‌کند. کشورهایی که طی سال‌های گذشته از یک رشد اقتصادی بالا و متوالی برخوردار بودند توانسته‌اند سطح رفاه مردم را افزایش دهند، اما سوال مهمی که در اقتصاد کشور مطرح می‌شود این است که چرا با وجود افزایش رشد اقتصادی، این رقم در رفاه عمومی اثری نگذاشته است؟ نکته اول این است که اثر رشد اقتصادی بر رفاه به‌طور آنی انعکاس نمی‌یابد و برای افزایش سطح رفاه؛ نیاز است که رشد اقتصادی به شکل پایدار و بدون وقفه افزایش یابد. نمونه این مثال کشور کره‌جنوبی است که مسیر توسعه را در سال‌های کوتاه با رشد اقتصادی پایدار طی کرده است. حال آنکه روند رشد اقتصادی ما، دچار نوسان است. نکته دوم اینکه حتی با وجود رشد 5 درصدی در پایان سال جاری، سطح تولید ناخالص داخلی، کمتر از سال 90 خواهد بود و این احتمال وجود دارد که با تداوم رشد اقتصادی مثبت، سطح تولید در سال 97 به هفت سال قبل بازگردد. نکته آخر نیز این است که جنس رشد اقتصادی بر رفاه تاثیر دارد؛ در این خصوص اقتصاددانان از عنوان رشد فراگیر (Inclusive Growth) استفاده می‌کنند، رشدی که تمام نهادها و بنگاه‌های کشور در آن نقش ایفا می‌کنند، نه اینکه به واسطه فروش یک کالای استراتژیک مانند نفت ایجاد شود. در واقع رشد فراگیر، رفاه ساز است

اخبار مرتبط