چگونه سرمایه‌گذاران را جذب کنیم؟

حمیدرضا صالحی دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته مکانیزم سرمایه‌گذاری در صنعت برق و به‌ویژه بخش نیروگاهی موضوعی است که برخی تحلیلگران و صاحب‌نظران درخصوص سازوکار آن با یکدیگر اختلاف نظر دارند. سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر یکی از حوزه‌هایی است که در چند وقت اخیر در معرض توجه متولیان و قانون‌گذاران کشور قرار گرفته است. جذب سرمایه در انرژی‌های نو تا به امروز با روش بازگشت سرمایه‌ای که از خرید برق تضمینی از سوی دولت تعهد داده می‌شد، در قالب قراردادهای خرید تضمینی برق امیدواری بسیاری برای سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی ایجاد کرد.

اما بعد از اینکه در مجلس در مورد سازوکار منابعی که در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر باید جذب و تخصیص داده شود، اختلاف‌نظر پیش آمد، سیاست‌گذاران راه‌حل دیگری تعبیه کردند که براساس آن موضوع امکان مجوز به تولیدکنندگان برق و سرمایه‌گذاران خارجی در نیروگاه‌های انرژی‌های نو مطرح شد. براساس این طرح سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند ۵۰درصد از برق تولیدی‌شان را به خارج از کشور صادر کنند و ۵۰ درصد باقی‌مانده را هم به شبکه برق داخلی بفروشند. این تصمیم در وهله نخست امنیت اقتصادی در کشور را افزایش و تضمین می‌کند و این اطمینان را به‌وجود می‌آورد که سرمایه‌گذاران صنعت برق و صاحبان کسب‌وکار دیگر نگران بخشی از بازگشت سرمایه‌شان نباشند. زیرا با وصل شدن به بازارها و شبکه‌های صادراتی بین‌المللی، درآمدهای ارزی خواهند داشت. به اعتقاد من این روند، یک فرصت طلایی برای سرمایه‌گذاران خارجی و جذب سرمایه در بخش نیروگاهی کشور است. اما در کنار مزیت جذب سرمایه خارجی‌ها، باید سیاست‌گذار در اندیشه تقویت سرمایه‌گذار داخلی و مشوقی برای حضور او در بازارهای داخلی و خارجی شود. متولیان صنعت برق می‌توانند با اعمال برخی اصلاحات، سرمایه‌گذاران داخلی را نیز مشمول این مصوبه و طرح کنند تا سرمایه‌گذاران داخلی نیز از طریق اتصال به بازارهای صادراتی در فضای رقابتی بهتری، کسب‌وکارشان را توسعه بخشند. تلفیق حضور سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی در بازارهای صادراتی نه‌تنها رقابت در میان تولیدکنندگان برق را افزایش می‌دهد، بلکه زیربناهای صنعت برق را فراهم و استخوان‌بندی آن را مستحکم‌تر می‌کند.

درحال‌حاضر، مطابق با آمارهای منتشر شده در ایران و در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر چه انرژی بادی و چه خورشیدی، حدود ۶۰ هزار مگاوات ظرفیت شناخته‌شده وجود دارد. این موضوع به این معناست که می‌توان ۶۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌ برای این پتانسیل‌ها جذب و تولید برق در کشور را به رقم قابل‌توجهی رساند. البته به‌دلیل میزان بالای اشتغالی که با سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها و در مناطق محروم ایجاد می‌شود، می‌توان شاهد توسعه‌ای فراگیر و یکدست نیز در کشور بود. بنابراین اگر بتوانیم موضوع امنیت اقتصادی در کشور را حل کنیم، بخش زیادی از مسیر توسعه را طی کرده‌ایم. اگر سرمایه‌گذاران خارجی بتوانند از محل فروش برق آن هم از طریق صادرات اطمینان حاصل کنند، قطعا می‌توان شاهد تعریف پروژه‌های جدید دیگری بود که در آینده از همین مسیر اجرایی و عملیاتی می‌شوند. صادرات ۵۰ درصد از برق تولید شده، بسیار فرصت خوبی است که برای سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد شده است اما باید در اقدامی مشابه این مشوق‌ها به سرمایه‌گذاران داخلی هم داده شود تا آنان با علاقه و رغبت بیشتری برای سرمایه‌گذاری گام بردارند. باید این موضوع را در نظر داشت که در شرایط امروز اقتصاد کشور، بیش از هر زمان دیگر به حضور و همراهی سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی در بخش سرمایه‌گذاری صنعت برق نیاز است؛ این در حالی است که سیاست‌گذاران و متولیان باید نگاهی جامع و همه‌جانبه در بحث مشوق‌ها و حمایت‌ها داشته باشند.