انتظار تعمیق رکود و افت قیمت واقعی
در رابطه با سوال دوم باید گفت که تداوم تحریمهای اقتصادی مهمترین عامل تاثیرگذار در بازار مسکن است؛ البته به تبع تداوم تحریمها میتوان گفت تغییرات در بازار ارز و همچنین نابسامانی اقتصاد خانوار و ضعف در تقاضای موثر هم میتواند به عنوان عامل دیگر و سایر عوامل مهم مطرح باشد.
همه این عوامل باعث شده با وجود اینکه بازار خرید و فروش و معاملات مسکن در سال گذشته از رکود خارج شد و نرخ افزایش قیمت مسکن نسبت به سال ۹۹ کاهش پیدا کرد، ولی در بخش اجاره این اتفاق صورت نگرفته است (نرخ رشد اجارهبها در سال ۱۴۰۰ شدید و بسیار بیشتر از تغییرات قیمت مسکن بود).
اکنون در صورت به نتیجه رسیدن توافق «برجام» انتظار میرود بخشهایtradable یا «قابل مبادله» رشد بیشتری پیدا کنند و منابع مالی از بخش مسکن به تدریج به سمت آن بخشها برود. بنابراین میتوان برای سال ۱۴۰۱ انتظار تعمیق رکود داشت؛ البته اگر طرح دولت اجرایی بشود ساختوساز دولتی تا حدی این رکود را جبران میکند.
در بخش معاملات هم روند نزولی قیمت که از سال گذشته آغاز شده در صورت رسیدن به توافق به نظر میرسد ادامه پیدا کند ولی اگر به توافق نرسد هم روند افت قیمت واقعی ادامه پیدا میکند و این روند البته میتواند با نوساناتی که در بازار ارز یا بازار داراییهای جایگزین انجام میشود جبران شود. بهنظر میرسد سال جاری بازار سرمایه نسبتا پررونق باشد؛ بازار مسکن هم در ساختوساز و هم در معاملات حالت رکودی داشته باشد؛ احتمال دارد افزایش قیمت مسکن در سال جاری داشته باشیم البته کمتر از نرخ تورم که به معنای کاهش قیمت واقعی مسکن است.