دانش و هماهنگی، نجاتبخش تهران از بلایای طبیعی
از میان بلایای طبیعی موجود در کشور از جمله تهران، سیل دارای بیشترین مخاطره طبیعی و زلزله، کشندهترین آن است به گونهای که بر پایه گزارشهای شرکت بیمه اتکایی سوئیس، تهران بهعنوان یک کلانشهر پرجمعیت و البته متراکم، دهمین شهر دنیا از نظر آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی و بر پایه شاخص جمعیت بالقوه تحتتاثیر زلزله، ششمین شهر آسیبپذیر جهان به شمار میرود اما با تمام تلاشها و اقدامهای صورت گرفته تنها ۸/ ۱۸ درصد آمادگی برای مقابله با زلزله در تهران وجود دارد.
تلاش سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در طول سالهای گذشته در حوزه پیشگیری بر پایه افزایش آگاهی عمومی و دانش گروههای عملیاتی پیش از وقوع بحران بوده است اما تجربه تهران در بلایای طبیعی نشان داده هماهنگی دستگاههای دخیل هنگام مدیریت بحران باید بیش از پیش تقویت شود و این امری است که تنها با حضور و تلاش سازمان مدیریت بحران شهر تهران میسر نیست بلکه از بهروزرسانی نقشههای شهر تهران توسط وزارت کشور تا هماهنگی تمام دستگاههای دخیل را میطلبد. این در حالی است که قانون جدید مدیریت بحران کشور که در شهریور سال ۹۸ در مجلس شورای اسلامی تصویب و در مهر ماه همان سال از سوی رئیسجمهور ابلاغ شد، بلاتکلیفیهایی را در امر هماهنگی ایجاد کرده است.
از سوی دیگر با وجود آنکه تهران در طول سالهای گذشته تغییرات زیادی را تجربه کرده اما این تغییرات در قانون جدید نه برای تهران و نه برای سایر کلانشهرها لحاظ نشده است.
گسلهای متعدد در شهر تهران امکان زلزله تا ۳/ ۷ ریشتر را در این شهر هشدار میدهد؛ این در حالی است که قابلیت کنترل و مدیریت زلزله تا ۵/ ۵ ریشتر برای ما میسر است و در صورتی که زلزله بیش از ۶ ریشتر رخ دهد باید آن را یک فاجعه ملی بدانیم؛ فاجعهای که تنها علاج آن افزایش آگاهی عمومی و دانش، و بیش از هر چیز برنامهریزی و هماهنگی است.
این امر جز با وجود شورای هماهنگی مدیریت بحران میسر نیست به همین دلیل در قانون قبلی مدیریت بحران ۱۴ کارگروه در شورای هماهنگی مدیریت بحران با وظایف مشخص، اقدامات موثری را انجام میدادند و مهمتر اینکه نسبت به اصل پاسخگویی به سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران بر اساس وظایف ذاتی این سازمان پایبند بودند، اما با تصویب قانون جدید ضمن آنکه آییننامههای اجرایی آن همچنان بلاتکلیف است، شورای هماهنگی مدیریت بحران و کارگروهها حذف و هماهنگکننده نهایی هنگام وقوع بحران مشخص نیست. پیش از آن هر سه ماه یکمرتبه ۷۰ سازمان تخصصی و عملیاتی، دانش و اقدامات خود را در کارگروه با یکدیگر به اشتراک گذاشته و ضمن ارتباط و تعامل سازنده با سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران هماهنگ بودند. اکنون بیش از یک سال است که هماهنگی بین سازمانهای دخیل در امر مدیریت بحران صورت نگرفته و با در نظر گرفتن شرایط خطرپذیری تهران و بافت فرسوده در این شهر میتوان گفت هماهنگی دستگاههای دخیل و تصویب هر چه سریعتر آییننامههای اجرایی قانون جدید امری ضروری و حیاتی است.
در پایان ضمن گرامیداشت روز جهانی کاهش بلایای طبیعی، امید داریم تهران بهعنوان پایتخت کشورمان با دانش و هماهنگی تمام دستگاههای دخیل به برنامهریزی و آمادگی کامل هنگام وقوع بلایای طبیعی از جمله زلزله دست یابد که این مهم، پیش از وقوع بحران باید میسر شود؛ پیش از آنکه دیر شده و تهران با تمام انارها و چنارهایش در زیر غرش گسلهای زلزله دفن شود.