درسهایی از انقلاب تغییر مهارت‌‌‌ها در خاورمیانه
در این میان، بسیاری از کشورهای حوزه خلیج فارس، به متنوع‌‌‌سازی اقتصادهای خود روی آورده‌‌‌اند و از وابستگی به نفت، به سمت بخش‌‌‌های دانش‌‌‌محور حرکت می‌کنند. این تحول نیاز به ارتقا و تغییر مهارت‌‌‌ها را اضطراری کرده و دانشگاه‌‌‌ها هم به آن پاسخ داده‌‌‌اند. در سال ۲۰۲۳، دانشگاه ابوظبی رشته‌‌‌های جدیدی در مقطع کارشناسی در حوزه‌‌‌های تکنولوژی، مدیریت داده، پایداری، تفکر انتقادی، حل مساله، هوش هیجانی و کارآفرینی معرفی کرد. این اقدام، در جهت ارتقای مهارت‌‌‌های نرم و تکنولوژیک موردنیاز برای پیشرفت در محیط کار آینده صورت گرفته است. سه درس از تلاش‌‌‌های تغییر مهارت‌‌‌ها در کشورهای این منطقه عبارتند از:
درس اول: از تکنولوژی استقبال کنید
حدود ۸۳ میلیون شغل در نتیجه تغییر سریع چشم‌‌‌انداز تکنولوژیک از بین خواهد رفت، اما هوش مصنوعی برای بازار کار می‌تواند هم یک چالش باشد و هم یک فرصت. دانشجویان باید یاد بگیرند که چنین ابزارهایی می‌توانند مکمل مهارت‌‌‌هایی مثل تفکر انتقادی و کار تیمی باشند، نه جایگزین آنها. تلاش‌‌‌های تغییر مهارت، فراتر از تمرکز بر هوش مصنوعی را دربرمی‌گیرد. در سال ۲۰۲۳ عربستان سعودی یک مشارکت جدید با هدف ارتقای مهارت‌‌‌های جوانان در حوزه‌‌‌های تکنولوژی عمیق، ایجاد کرد. این مشارکت همزمان با تقویت استعدادهای هوش مصنوعی، در حوزه‌‌‌های بلاک‌چین، اینترنت اشیا، واقعیت افزوده و واقعیت مجازی مهارت‌‌‌سازی می‌کند. همچنین «صندوق کار بحرین» برنامه «آموزش امنیت سایبری» را راه‌‌‌اندازی کرده تا از طریق مشارکت با موسسه معتبر جهانی SANS، امکان آموزش حرفه‌‌‌ای و ارتباط دانشجویان با کارفرماهای آینده را فراهم کند. امارات در بخشی از «استراتژی انقلاب صنعتی چهارم»، اقدامات مشابهی انجام داده تا توسعه استعدادها را در تکنولوژی پیشرفته تقویت کند.
درس دوم: همکاری دولتی- خصوصی را دنبال کنید
دانشگاه‌‌‌ها با ریسک قطع ارتباط از اتفاق‌‌‌های دنیای بیرون مواجهند و ممکن است در واکنش نشان دادن به تقاضاهای متغیر کارفرماها برای مهارت‌‌‌های جدید، کند عمل کنند.
به عنوان مثال، از میان کسب و کارهای بریتانیایی، تنها ۷درصد گفته‌‌‌اند فارغ‌‌‌التحصیلان دانشگاهی که به نیروی کار ملحق می‌‌‌شوند، به اندازه کافی آماده اثرات هوش مصنوعی هستند.
در نتیجه، مشارکت با کسب و کارهای پیشرو به دانشجویان کمک می‌کند با مهارت‌‌‌های موردنیاز برای محیط کار آینده آشنا شوند. صندوق کار بحرین، برنامه‌‌‌ای ملی به نام Skills Bahrain را راه‌‌‌اندازی کرده که مهارت‌‌‌های کارکنان را توسعه می‌دهد.
این برنامه در ارتباط مستقیم با کارفرماها، دانشجویان و ذی‌نفعان دولتی است تا اطلاعات و ابزارهای لازم برای شناخت مهارت‌‌‌هایی که لازم دارند را در اختیارشان قرار دهد.
درس سوم: رویکردی جدید نسبت به آموزش داشته باشید
رویکردهای منسوخ‌‌‌شده نسبت به آموزش باید مورد بازنگری قرار بگیرند. آموزش با روش از بر کردن مفاهیم یا این ایده که آموزش رسمی با پایان دوران دبیرستان یا دانشگاه پایان می‌‌‌‌‌‌یابد، مربوط به گذشته است. اگر بخواهیم از انقلاب تغییر مهارت‌‌‌ها استقبال کنیم، باید رویکرد جدیدی اتخاذ کنیم. این اتفاق در هر کشور و در هر موسسه آموزشی متفاوت خواهد بود.
ابتدا باید بپذیریم فارغ‌‌‌التحصیلی از دانشگاه، تازه آغاز مسیر یادگیری است. این رویکرد، افراد را تشویق می‌کند در دوره‌‌‌های آموزش حرفه‌‌‌ای و کارآموزی ثبت‌نام کنند. ادغام برنامه‌‌‌های توسعه حرفه‌‌‌ای با برنامه‌‌‌های آکادمیک که تجربه‌‌‌های عملی را هم به رسمیت بشناسند، شروع خوبی است. به عنوان مثال، مدارک تحصیلی را می‌توان به صورت منعطف صادر کرد و با گذراندن دوره‌‌‌های تکمیلی در آینده بر اعتبار آنها افزود.
در همین راستا، موسسه آموزشی «عبدالله الغریر» امارات، تلاش می‌کند ارتقای مهارت‌‌‌های صنعتی جوانان را از طریق دوره‌‌‌های آموزشی کوتاه و اعطای مدارک تحصیلی تکمیلی تضمین کند.
بحرین در سطح ملی، دو برنامه راه‌‌‌اندازی کرده تا آموزش افراد را در مرحله شغلی آنها گسترش دهد: برنامه‌‌‌های موسوم به «پلتفرم مهارت‌‌‌های اشتغال» برای شناسایی شکاف مهارتی در بازار کار و «امید به استعدادها» برای افزایش رقابت‌‌‌پذیری بین‌المللی و تسریع رشد استعدادهای محلی بحرین از طریق آموزش و ارتقای مهارت.
منبع: World Economic Forum
