انقلابی که بنیان‌گذارش را بلعید
اخراج چهره اول جنبش هوش مصنوعي در دنیا
سم آلتمن، مديرعامل سابق شرکت اوپن‌اي‌آي/ عکس: AP
تغییرات ناگهانی در مالک چت جی‌پی‌تی
شرکت اوپنایآی، سازنده ChatGPT، روز جمعه اعلام کرد که سم آلتمن را به‌دلیل قابل‌اعتماد نبودن، از سمت مدیرعاملی کنار گذاشته است و میرا موراتی، مدیرعامل موقت این شرکت خواهد شد. OpenAI در اقدامی ناگهانی تصمیم به اخراج سم آلتمن از سمت مدیرعاملی این شرکت گرفت. در پی اخراج آلتمن، گرگ بروکمن، هم‌بنیان‌گذار و رئیس هیات‌مدیره OpenAI، نیز خبر جدایی‌اش از این شرکت را اعلام کرد. او در این باره با انتشار پستی در ایکس نوشت: «او و آلتمن در یک جلسه فوری آنلاین و به‌طور غیرمنتظره از شرکت اخراج شده‌اند و دلیل آن را نمی‌دانند.»
به گزارش ورج، این شرکت در پست وبلاگی خود نوشته است: «اخراج آلتمن به‌دنبال یک فرآیند مشورتی و بررسی توسط هیات‌مدیره صورت گرفته است. در این فرآیند به این نتیجه رسیده‌ایم که او در ارتباطات خود با هیات‌مدیره همیشه صادق نبوده است و چنین موضوعی مانع از انجام مسوولیت‌هایش می‌شود. هیات‌مدیره دیگر به توانایی او برای ادامه رهبری OpenAI اعتماد ندارد.»
در ادامه اعضای هیات‌مدیره تصمیم گرفته‌اند تا انتخاب مدیرعامل جدید، میرا موراتی، مدیر ارشد فناوری OpenAI، به‌طور موقت مدیرعامل این شرکت شود. موراتی که از این پس به عنوان مدیرعامل موقت فعالیت می‌کند، در سال ۲۰۱۸ به اوپنایآی پیوست و سال گذشته به عنوان مدیر ارشد تکنولوژی منصوب شد. OpenAI در بیانیه خود درباره مدیرعامل جدید اعلام کرده است: «با توجه به دوره طولانی تصدی و تعامل نزدیک موراتی با تمام جنبه‌های شرکت، از جمله تجربه او در حاکمیت و خط مشی هوش مصنوعی، هیات‌مدیره معتقد است که او به‌طور خاص برای این نقش واجد شرایط است و همزمان با جست‌وجوی رسمی برای یافتن مدیرعامل دائمی، پیش‌بینی یک انتقال بی‌نقص را می‌کند.»
طبق اعلام منابع متعدد، کارمندان OpenAI پس از اعلام عمومی متوجه جدایی سم آلتمن شده‌اند. با این همه هیات‌مدیره اوپنایآی در حالی تصمیم به اخراج سم آلتمن گرفته است که او هفته گذشته نخستین کنفرانس توسعه‌دهندگان OpenAI را برگزار کرد؛ کنفرانسی که محفل رونمایی سرویس‌هایی هیجان‌انگیز از جمله ابزاری برای ساخت نسخه‌های اختصاصی ChatGPT بود. او در این کنفرانس به‌دنبال جذب سرمایه برای ادامه کار OpenAI بود و در نظر داشت تا با سرمایه‌گذاری مایکروسافت، هوش مصنوعی جامع (AGI) را توسعه بدهد. آلتمن همچنین پنج‌شنبه هفته گذشته در اجلاس سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا-پاسیفیک (APEC) سخنرانی کرد. مدیرعامل سابق اوپنایآی در شبکه اجتماعی ایکس با انتشار پستی به جدایی‌اش از OpenAI واکنش نشان داده و گفته است که درباره برنامه‌های آینده‌اش حرف خواهد زد. او در این پست آورده است: «عاشق زمانی بودم که در OpenAI سپری کردم. برای من متحول‌کننده بود و امیدوارم این حس کمی هم برای دنیا وجود داشته باشد. بیشتر از همه، کار با افراد مستعد در این شرکت را دوست داشتم. بعدا درباره آینده صحبت خواهم کرد.»
اخراج سم آلتمن همچنین شوک بزرگی به طرفداران OpenAI و دنبال‌کنندگان صنعت هوش مصنوعی وارد کرده است؛ چرا که او از زمان محبوبیت جهانی ChatGPT، به چهره مشهور انقلاب هوش مصنوعی، شرکت OpenAI و یکی از مدیران سرشناس در حوزه هوش مصنوعی تبدیل شده است. در واقع شروع رقابت در دنیای هوش مصنوعی با معرفی ChatGPT توسط آلتمن کلید خورد. آلتمن این شرکت را در حالی ترک می‌کند که طی یک‌سال گذشته ارزش آن به ۹۰ میلیارد دلار رسیده است. وال‌استریت ژورنال هم در گزارشی اعلام کرده است که آلتمن از تصمیم هیات‌مدیره شوکه و خشمگین شده و معتقد است که اخراج او ناشی از زورآزمایی با اعضای هیات‌مدیره است.
در اطلاعیه شرکت OpenAI همچنین آمده است که گرگ بروکمن، هم‌بنیان‌گذار و رئیس هیات‌مدیره اوپنایآی نیز از ریاست هیات‌مدیره کناره‌گیری خواهد کرد، اما در شرکت باقی خواهد ماند. ساعاتی پس از انتشار این خبر، بروکمن خبر داد که استعفا داده است. او مشخصا تغییرات اخیر در OpenAI را دلیل خروج خود از این شرکت عنوان کرده است. او در متن پیام استعفای خود آورده است که همچنان به ماموریتی که دارد، یعنی توسعه هوش مصنوعی به‌شکل عمومی و ایمن برای تمام بشریت، ادامه خواهد داد. بروکمن با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس نیز گفت که او و آلتمن روز جمعه توسط یکی از بنیان‌گذاران این شرکت، یعنی ایلیا سوتسکور -که او نیز یکی از اعضای هیات‌مدیره است- از برکناری خود از هیات‌مدیره این شرکت مطلع شده‌اند. بروکمن در ادامه پست خود نوشته است: «من و سم از کاری که هیات‌مدیره امروز انجام داد، شوکه و غمگین هستیم.»
البته خبرگزاری اینفورمیشن اعلام کرده است که جیکوب پاچوکی، رئیس بخش تحقیقات، الکساندر مادری، رئیس تیم ارزیابی خطرهای هوش مصنوعی و سیزمون سیدور، یکی از پژوهشگران با سابقه این شرکت نیز پس از اخراج آلتمن از سمت خود کناره‌گیری کرده‌اند. کناره‌گیری این سه محقق به مخالفت احتمالی آنها به رای هیات‌مدیره اشاره دارد.
سقوط سهام مایکروسافت
با وجود جدایی آلتمن، مایکروسافت به عنوان سرمایهگذار اصلی OpenAI، به ادامه همکاری با این شرکت خبر داده و اعلام کرده است که به میرا و تیمش متعهد باقی می‌ماند. البته موضوعی که حالا بسیار مورد توجه قرار گرفته آن است که ارزش سهام شرکت مایکروسافت که در ماه ژانویه با امضای یک قرارداد چند میلیارد دلاری همکاری خود را با OpenAI تمدید کرده بود، بعد از ظهر جمعه در معاملات بازار سهام کاهش پیدا کرد. سخنگوی این شرکت در واکنش به این خبر گفت: «با وجود کاهش قیمت سهام، مایکروسافت به همکاری فعلی خود با OpenAI ادامه خواهد داد. ما یک همکاری طولانی مدت با OpenAI داریم و مایکروسافت همچنان به میرا موراتی و تیم آنها متعهد است، زیرا ما این عصر جدید هوش مصنوعی را برای مشتریان خود به ارمغان می‌آوریم.» خبرهای منتشر شده در این زمینه حاکی از آن است که قیمت سهام مایکروسافت به‌دنبال انتشار این خبر نزدیک به ۲ درصد سقوط کرده.
به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، طبق گزارش‌ها، مایکروسافت تاکنون ۲۳ میلیارد دلار روی OpenAI سرمایه‌گذاری کرده است و تا زمان بازگشت این سرمایه، بخش بزرگی از سود اوپنایآی (چیزی در حدود ۷۵ درصد) را دریافت می‌کند؛ مبلغی که پس از بازگشت سرمایه مایکروسافت، به ۴۹ درصد کاهش پیدا می‌کند. خبر جدایی سم آلتمن که به عنوان خالق چت‌جی‌پی‌تی در دنیای هوش مصنوعی شناخته می‌شود، صنعت تکنولوژی را شوک زده کرد. شرکت اوپنایآی برای آلتمن مانند فرزندی بود که حالا از او گرفته شده است. با این حال باید منتظر ماند و دید که برنامه‌های بعدی سم آلتمن چه خواهد بود. البته باید به این موضوع توجه داشت که آلتمن، بزرگ‌ترین سهامدار Humane محسوب می‌شود؛ شرکتی که چند وقت پیش از ابزار هوش مصنوعی Humane AI Pin رونمایی کرد و می‌خواهد آن را جایگزین گوشی‌های هوشمند کند.
