۶ مهارت مالی که هر مدیری باید داشته باشد
۱- در خود، ذهنیت مالی ایجاد کنید
ابتدا باید بدانیم که چه چیزی حسابداری را از امور مالی متمایز میکند. «میهیر دسای»، استاد مدرسه کسب و کار هاروارد میگوید: «حسابداری تصویری لحظهای از وضعیت امروز سازمان ارائه میکند، در حالی که امور مالی بر این باور است که ارزش به طور کامل از آینده حاصل میشود. در واقع، امور مالی با در نظر گرفتن همه جریانهای نقدی آتی درباره ارزشهای امروز قضاوت میکند. به عبارت دیگر، امور مالی ذاتا پیشنگر بوده و تمایلی به پرداختن به گذشته ندارد. تجهیز شدن به ذهنیت مالی به عنوان یک مدیر به شما کمک میکند که به مهارتهای تیمتان و محصولی که شرکت ارائه میکند، به عنوان داراییهای بالقوه نگاه کنید. حسابداری و امور مالی هر دو برای کار شرکت ضروریاند، اما ذهنیت امور مالی پیشنگر به شما در هدایت تیمتان کمک شایانی میکند.
۲- مفاهیم و واژههای رایج امور مالی را یاد بگیرید
حتی اگر مدیر مالی هم نباشید خوب است قادر به شرکت در بحثهای امور مالی باشید و بتوانید صورتهای مالی شرکتتان را خوانده و از آن سر دربیاورید. اما برای انجام این کار لازم است با واژههای عمومی و رایج امور مالی آشنا شوید. مثلا باید بدانید که واژه «دارایی» به مواردی اطلاق میشود که شرکت شما مالک آن است و در آینده ایجاد منفعت میکنند و به دو دسته دارایی جاری (ایجادکننده منفعت در عرض یک سال) و دارایی ثابت (ایجادکننده منفعت در بلندمدت) تقسیم میشوند. یا مثلا تعاریف بدهی، درآمد، هزینه، حقوق صاحبان سهام و... را نیز باید بیاموزید. همچنین لازم است با استانداردهای حسابداری ملی و حتی بینالمللی که شرکتها موظف به انطباق امور حسابداری و مالی خود با آنها هستند آشنا شوید. درک واژهها و استانداردهای مالی به شما دیدگاه روشنی میدهد که به مدد آن درمییابید هر اقدام شما و تیمتان روی صورتهای مالی شرکت و سلامت مالی آن چه اثری میگذارد.
۳- با «ترازنامه» آشنا شوید
ترازنامه سندی است که در آن به داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام پرداخته شده است و سادهترین شکل ترازنامه بر اساس معادله حسابداری (دارایی= بدهیها + حقوق صاحبان سهام) تنظیم میشود. نکته مهم در درک ترازنامه آن است که این سند همانگونه که از نامش پیداست باید همواره تراز باشد، در غیراینصورت احتمالا خطایی در دادهها وجود دارد.
۴- خواندن «صورت سود و زیان» را بیاموزید
صورت سود و زیان سندی است که درآمد و هزینههای کسب و کار شرکت را برای یک دوره زمانی معلوم نشان میدهد. هزینههای صرف شده برای ارائه کالا و خدمات و نیز درآمد حاصل از فروش کالا یا خدمات در این صورت مالی نشان داده شده و با مطالعه آن به میزان سودآور بودن شرکت در طی دوره زمانی مربوطه پی میبرید. سپس میتوانید از طریق صحبت با اعضای تیمتان و نیز هماهنگی سایر دپارتمانها برای بهبود سودآوری شرکت چارهجویی کنید.
۵- مدیریت بودجه انجام دهید
«جان وونگ»، معاون ارشد برنامهریزی مالی یک شرکت است و عقیده دارد بودجهبندی مانند ورزش تیمی است. مانند یک تیم ورزشی، در بودجهبندی نیز هر عضو سازمان باید در پست خود نقش ویژهای ایفا کند. برای شما به عنوان یک مدیر، مهمترین چیز آن است که در ترجمه بودجه شرکت به اهداف سازمانی مهارت پیدا کنید و تیم خود را برای رسیدن به اهداف به طور موثر توجیه کنید. باید نگاهی به بودجه کل شرکت بیندازید و ببینید اعداد و ارقام بودجه چگونه به سمت اهداف ردیابی میشوند. سپس به همان نسبت بودجه را در دپارتمان خود در تناسب با فعالیتها آرایش دهید. به این ترتیب، اولویت فعالیتها برای اعضای تیمتان وضوح مییابد و انگیزه آنها را برای رسیدن به اهداف بیشتر میکند.
۶- انحرافات (واریانس) را تجزیه و تحلیل کنید
به محض آشنایی با صورتهای مالی و بودجه شرکت، ممکن است دریابید که اعداد و ارقام واقعی با آنچه در بودجه آمده است نمیخواند. یا مثلا گاهی ترازنامه تراز نیست، یا نتایج مذکور در صورت سود و زیان با روند سودآوری که مدنظر شرکت است سازگار نیست. میزان عدمانطباقهایی از این دست را با واریانس بیان میکنند. مهارت کلیدی موردنیاز در اینجا توانایی تجزیه و تحلیل واریانسهاست. پی بردن به ریشه بروز واریانسها اجازه میدهد که با همکاری تیم خود و سایر دپارتمانها برای مشکلات راهحل بیابید؛ مشکلاتی که اگر دیر به حل آنها بپردازید میتواند برای سازمان پیامدهای پرهزینهای داشته باشد.
منبع: HBS