بازار منتظر کسی نمی‌‌‌‌ماند

دنیای اقتصاد- محمد نعمت‌زاده : بازار سرمایه پس از مشخص‌شدن نتیجه انتخابات ایالات‌متحده، به‌رغم پیش‌بینی بسیاری از فعالان و سرمایه‌گذاران، به سمت صعودی‌شدن حرکت کرد و نرخ ارز، سکه و طلای‌جهانی کاهشی شد. البته علل کاهش سکه در کشور، تخلیه حباب آن و عرضه سکه در بازار بیان شده‌است و قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی به دلیل رویکرد جمهوری‌خواهان در تقویت ارزش دلار، کاهش پیدا کرد. شاخص‌کل بورس از ابتدای آبان‌‌‌‌ماه ۹.۲‌درصد و از کف یک‌میلیون و ۹۷۰‌هزار واحد، ۱۱.۲‌درصد رشد را به‌ثبت رسانده‌است که این میزان تحرک چشمگیر و قابل‌توجه است. بورس پس از عبور از تنش‌های برون‌‌‌‌مرزی و پس از مشخص‌شدن انتخابات ایالات‌متحده، به‌رغم تمام پیش‌بینی‌‌‌‌ها و تصورات رشد خود را آغاز کرد، نرخ بهره بالا و جنگ باعث شد بسیاری از فعالان و سرمایه‌گذاران یا معامله‌گران به تغییرات بنیادی در اقتصاد و تصمیمات کلانی که در حال اخذ‌شدن بود، توجه نکنند، اما بازار سرمایه مسیر خود را طی کرد و نشان‌داد که بازار منتظر کسی نخواهد ماند.

چه چیزهایی به بورس پالس مثبت دادند؟

ایمان رئیسی، کارشناس بازار سرمایه به علل رشد بازار اشاره کرد و گفت: در دوران پسا التهاب و پس از روی‌کارآمدن ترامپ بازار سبز و امیدوارکننده شده بود. در این مدت بورس، با ریسک‌ها و تنش‌های سیاسی، تصمیمات کلان اقتصادی از جمله: بودجه، نرخ بهره و... مواجه بوده‌است و در ۱۰روز گذشته نشانه‌هایی از آرامش را در بازار مشاهده کردیم.

 مهم‌ترین قسمت بازار که باید مورد‌توجه باشد، این است که در صورتی‌که صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به جمع خریداران اضافه شوند بازار جان تازه‌ای خواهد گرفت. به دلیل اینکه تاکنون بازار با خریداران حقیقی، به‌جایی نرسیده‌است، زین پس بازار برای رشد، نیازمند نیروی تازه‌‌‌‌ای است تا به‌جای اوراق در سهام سرمایه‌گذاری کند. وی افزود: پس از مشخص‌شدن نتیجه انتخابات ایالات‌متحده، بازارهای مالی هیجانات متفاوتی را تجربه کرد، طلا سقوط و بیت‌کوین پرواز کرد. در صورت صحت پیش‌بینی‌‌‌‌ها در مورد اقدامات بانک‌مرکزی ایالات‌متحده آمریکا، تورم افزایشی خواهد شد و با افزایش تنش‌های اقتصادی چین و آمریکا، بازار کامودیتی‌‌‌‌ها به رکود خواهد رفت، اما آنچه که در بازار سرمایه ایران در اولویت قرار دارد، نرخ بهره و قیمت ارز نیمایی است که مورد‌توجه دولت جدید قرارگرفته‌است و راه را برای رشد بازار فراهم می‌کند.

رئیسی در ادامه گفت: دماسنج اقتصادی‌ شاخص‌کل بورس در سال‌های گذشته به‌درستی منفی بوده و ریزش داشته‌است. در بازارهای مالی، معروف است که هرچه در قیمت اثرگذار باشد و درنظر گرفته شود، در آینده رویت خواهدشد، مانند ناترازی برق که از گذشته همراه صنایع بوده‌است. این ناترازی فقر و عقب‌‌‌‌ماندگی در صنایع کشور را به‌همراه خواهدداشت و شاخص‌کل بازار سرمایه این مشکلات را با قرمز‌شدن‌ منعکس می‌کرد.

نمی‌توان انتظار رشد بازار و تداوم آن را بدون حل مشکلات کلان اقتصادی داشت. به‌نظر می‌رسد با اقدامات دولت و مجلس شورای‌اسلامی در راستای افزایش نرخ ارز نیمایی، کاهش نرخ بهره، عرضه خودرو در بورس‌کالا و... حمایت بهتری از بازار سرمایه شود و تاثیر این اقدامات عملی دولت در بازار سرمایه قابل‌مشاهده است.

موتور رشد بازار ‌گرم شد

جواد مرادیان، فعال بازار سرمایه درخصوص علت رشد بازار سرمایه گفت: شاخص‌کل بورس از ابتدای آبان‌‌‌‌ماه 9.2‌درصد و از کف یک‌میلیون 970‌هزار واحد 11.2‌درصد رشد کرده‌است. شروع رشد بورس پس از مشخص‌شدن نتیجه انتخاب دونالد ترامپ با پمپاژ اخبار مثبت آغاز شد، این اخبار شامل حمایت و پیگیری‌های مداوم تیم جدید سازمان بورس و اوراق‌بهادار، خبر احتمال کاهش نرخ بهره گواهی‌سپرده‌های خاص به 25‌درصد، افزایش نرخ ارز نیمایی و وارد‌شدن آن به کانال 50‌هزار‌تومانی، خوش‌بینی اهالی بازار به عرضه خودرو در بورس‌کالا به‌عنوان یک تصمیم سودساز برای صنعت رهبر در بازار سرمایه بود. به‌نظر می‌رسد بازار سرمایه با این اخبار و پس از کاهش تنش‌های برون‌‌‌‌مرزی بخشی از جاماندگی خود را برخلاف بسیاری از پیش‌بینی‌‌‌‌ها پر کرد و عملکرد قابل‌توجهی را به ثبت رساند.

وی در مورد امکان‌پذیری کاهش نرخ بهره به 25‌درصد گفت: سیاستگذار پولی مدت‌هاست یک سیاست انقباضی پولی را در دستور کار خود قرارداده و تاکنون ادامه پیدا کرده‌است. در بهمن‌‌‌‌ماه 1402 نرخ گواهی‌سپرده‌های خاص به‌رغم مخالفت تمامی ارکان پولی مانند بانک‌ها به 30‌درصد افزایش پیدا کرد.

البته که مخالفت بانک‌ها نمادین بود و در برخی از این نهادها شاهد سپرده‌هایی با نرخ‌های بالاتر از 30‌درصد هم بودیم. به‌نظر می‌رسد که هنوز سیاست بانک‌مرکزی انقباضی است، البته خبرهایی از بانک‌مرکزی به گوش می‌رسد که بهمن سال‌جاری این نرخ به 25‌درصد بازخواهد گشت، اما نرخ تامین مالی 40 تا 42‌درصد و نرخ طرح‌های تامین مالی جمعی بالای 50‌درصد است و به‌نظر نمی‌رسد که توان سیاستگذار به میزانی باشد که بتواند این نرخ را کاهش دهد، چون در حال‌حاضر طرح‌ها، صندوق‌ها و سپرده‌‌‌‌ها این نرخ‌های بالای 30‌درصد را تثبیت کرده‌اند، مگر اتفاق تازه‌‌‌‌ای بتواند باعث کاهش این نرخ‌ها شود. دولت چهاردهم و ارکان آن تاکید به کاهش نرخ بهره و حمایت از بازار سرمایه دارند که این مساله می‌تواند به رشد در بازار سرمایه تحرک ببخشد. تا زمانی‌که نرخ‌‌‌‌ اوراق‌بهادار با درآمد ثابت و کم‌ریسک بالا باشد، به‌طور طبیعی سرمایه‌گذار ریسک زیادی را نخواهد پذیرفت.

وی افزود: به‌نظر می‌رسد دولت باید در جهت متقاعد‌کردن مجمع تشخیص مصلحت‌نظام، درخصوص پذیرفتن FATF و معاهده پالرمو تلاش کند و درصورت پیوستن کشور به این معاهدات و پذیرفتن آنها وضعیت اقتصادی کشور و بازار سرمایه به سمت بهبودی حرکت کند. فعال بازارهای مالی، درخصوص مصوبه افزایش نرخ برق توسط وزیر نیرو گفت: ناترازی 20‌هزار‌مگاواتی برق کنونی نتیجه سال‌ها نبود سرمایه‌گذاری خارجی، تحریم اقتصادی و عدم‌توجه به این صنعت بوده که باعث کشیده‌شدن قطعی به مناطق مسکونی هم شده‌است.

 کاهش تولید گاز در کنار ناترازی برق باعث‌شده در زمستان قطعی گاز و در تابستان قطعی برق را به‌همراه داشته باشیم. با تغییر سیاست کلی درخصوص FATF و ورود سرمایه‌گذار خارجی می‌توان به ترمیم و بهبود این صنعت امیدوار بود. افزایش نرخ برق صرفا به‌صورت جزئی این صنعت را ترمیم خواهد کرد و نمی‌توان تنها با اتکا به افزایش نرخ برق، چشم‌‌‌‌انداز روشنی در صنعت نیروگاهی کشور ببینیم.