برین سایت ای آی: انقلابی در تشخیص دقیق اختلالات روانی- مغزی
در هندوستان، عامل اصلی سالهای از دست رفته عمر به دلیل ناتوانی (DALY)، مشکلات مغزیای مثل سکته، سردردهای اختلالی، صرع و فلج مغزی هستند. یکسان دانستن اختلالات مغزی و روانی صحیح نیست؛ اما پیشرفتهای علم عصبشناسی نشان داده است که برای درمان این اختلالات، درمان جنبههای مغزی و روانی با هم میتواند به تشخیص سریعتر و پیشآگاهی بهتر منجر شود.
طی یک دهه اخیر، شاهد تغییر در گفتوگوها در این رابطه بودهایم، آن هم به دلایل قانعکننده. از سال ۱۹۹۰، اختلالات روانی حدود ۴۸درصد افزایش یافته و حالا از هر ۸ نفر روی کره زمین، یک نفر به آنها مبتلاست.
اما مشکل اینجاست که برخلاف اکثر بیماریها، تشخیص بیماریهای روانی و اختلالات عصبی آسان نیست؛ چون علائم زمانی بروز میکنند که بیماری به مرحله پیشرفته رسیده است و اغلب، با علائم جسمی همراه نیست. به علاوه، درمان این بیماریها پیچیده است؛ چون شرایط افراد با هم فرق دارد و کنترل تاثیر درمان بر مغز بیمار نیز دشوار است.
دکتر «ریمجیم آگراوال» میگوید: «برخلاف بیماریهایی مثل دیابت که برای تشخیصشان، آزمایش خون میدهید و اعداد و ارقام را بر اساس یک معیار، میسنجید، هیچ شاخص جسمیای برای اختلافات روانپزشکی وجود ندارد.»
همین به او انگیزه داد که در سال ۲۰۱۹، همراه با «لاینا امانوئل»، استارتآپ «برینسایت ایآی:Brain Sight ai» را راهاندازی کنند. این شرکت، هوش مصنوعی و علم عصبشناسی را با هم تلفیق میکند تا دقت تحقیقات عصبی و روانپزشکی را افزایش دهد. این استارتآپ تکنولوژی درمانی، راهحلی مبتنی بر هوش مصنوعی به نام «واکسلباکس» ارائه میکند که به پزشکان بالینی، امکان دسترسی به موتور پردازش fMRI و مدلهای یادگیری ماشین را میدهد تا با استفاده از آن، گزارشهایی تهیه کنند که میتواند در تصمیمگیری به آنها کمک کند.
آگراوال ۷هفت سال سابقه فعالیت در زمینه عصبشناسی را دارد و تا به حال دهها مقاله درباره موضوعاتی مثل روانپزشکی محاسباتی، الگوریتمهای یادگیری ماشین و...، منتشر کرده است. او در طرح « آنتراپرنور فرست» که یک شتابدهنده استارتآپ مستقر در لندن است با امانوئل که متخصص کامپیوتر است آشنا شد. مهارتهای مکمل و انگیزههای مشابهشان باعث شد تصمیم به همکاری بگیرند و سفرشان را با هم آغاز کنند.
برینسایت، موضوع تز دکترای آگراوال نیز بود: «چطور هوش مصنوعی میتواند حوزه روانپزشکی و عصبشناسی را ارتقا دهد؟» یکی دیگر از نقاط تمرکز او، شاخصهای مبتنی بر مغز برای تشخیص اختلالات روانی بود.
امانوئل و آگراوال متوجه شدند که برای تفسیر اسکنهای عملکردی مغز، تخصصی وجود ندارد و بیمارستانها به تکنولوژیای دسترسی ندارند که به آنها در تهیه تصاویر مغزی شخصیسازی شده و دقت تشخیص اختلالات کمک کند. استارتآپ آنها به کمک پزشکان آمده است تا این چالش را رفع کنند.
او در ادامه میگوید: « دامنه کاربرد و در نتیجه، بازاری که ما به آن میپردازیم، بسیار عظیم است و برای هر برنامهای، مشکلات بالینی مرتبطی وجود دارد. مثلا در مورد تومورهای مغزی، ما میتوانیم پروسه جراحی را بهبود دهیم. ما قادریم بسیاری از مشکلات بالینی را با نقشه ترافیک مغز، حل کنیم.»
گرچه بیش از ۱۰ سال است که تحقیقاتی در این زمینه انجام میشود، اما مشکل اصلی، بهکارگیری آن در بستر پزشکی است. او میگوید: « ما یکی از معدود شرکتها در سراسر جهان هستیم که در تلاشیم شکاف میان تحقیقات و استفاده از آن را در بستر پزشکی رفع کنیم.»
تیم آنها در حال حاضر در حال همکاری با جراحان مغز و اعصاب و رادیولوژیستهاست. رادیولوژیستها ام.آر.ای را در پلتفرم آپلود میکنند و پلتفرم، نقشههای مغزی منحصر به شخص بیمار را در عرض یک ساعت تهیه میکند.
جراح مغز و اعصاب، یکی از افراد کلیدی است که ام.آر.آی را بهعنوان آزمایش مورد نیاز بیمار، فهرست میکند. دریافت سریع اطلاعات درباره مغز بیمار، یکی از عوامل مهمی است که به جراح در تشخیص مشکل و برنامهریزی جراحی و حتی نتیجه بهتر جراحی کمک میکند.
این تیم امیدوار است که در آینده، با همکاری عصبشناسان و روانپزشکان، محصول خود را توسعه دهند و بیماریهای روانی و اختلالات عصبی بیشتری را به پلتفرم خود اضافه کنند.
سفر آنها در ابتدا هیجانانگیز بود اما آسان نبود. آنها باید همزمان با تعیین چارچوب علمی و تکنولوژی و قانونی، از مقررات یک مطالعه بالینی نیز پیروی میکردند. ایجاد هماهنگی میان این دو سخت بود. به علاوه، در کشورهای توسعهیافته، وقتی یک پلتفرم یا تجهیزات پزشکی جدید به بازار میآید، پزشکان انگیزه و مشوقهای فراوانی برای استفاده از آن دارند. اما در هند اینطور نیست. از آنجا که در این کشور، به ازای هر ۸۳۴ بیمار، فقط یک پزشک وجود دارد، تجهیزات پزشکی جدید برای پزشک، یک بار اضافی است. آنها اما امیدوارند به زودی این مشکل را حل کنند. هدف نهایی این استارتآپ این است که تا ۷سال آینده، پزشکی و روانپزشکی شخصیسازی، ممکن شود.