جهان جذاب آقای ماسک
تبلیغات شیکی که در آن خودروها از جادههای ساحلی و کوه و دشت عبور میکنند و میخواهند به مخاطب القا کنند که زندگی چیزی جز این نیست و شما هم همین خودرو را میخواهید. گاهی وقتها هم در صنعت خودرو تبلیغات خلاقانهای میبینیم که در جشنوارهها جایزه خودرو میگیرند. گاهی هم غولهای خودروسازی درگیر رقابتهای تبلیغاتی جذاب میشوند.
اما تسلا هیچکدام از اینها نیست. شما تسلا را روی تابلوهای تبلیغاتی یا تیزرهای تلویزیونی نمیبینید. اما چرا تسلا تا این اندازه بدون هیچ تبلیغاتی شناختهشده است؟ ارزشهای تسلا با ارزشهای مدرن رایج همسو است و این شناخت وسیع از تسلا تنها از شبکههای اجتماعی میآید.
بهطور مثال در فوریه ۲۰۱۸ ایلان ماسک با موفقیت، خودرو تسلا رودستر محبوب خود را با فالکونهوی به فضا منتقل کرد. ماسک گفته بود که هدف نهایی اسپیسایکس، سفر انسان به فضا و زندگی در کره مریخ است.
هدف مشخص بود: «پرتاب موشک با موفقیت» اما اضافهکردن تسلا رودستر به موشک انگار یک سرگرمی برای ماسک بود. هیچکس انتظار نداشت ماسک با موشک، ماشین تسلا رودستر محبوب خود را از زمین دور کند اما ماسک هوشمندانه با این کار توجه همه را علاوه بر پرتاب موشک با موفقیت به سمت تسلا نیز جلب کرد که این میتواند امکانی جدید در یک سفر فضایی باشد. در این پروژه ماسک بیشترین بهرهبرداری را از ظرفیت روابط عمومی کرد.
درحالیکه حسابی درباره این رویداد سر و صدا شده بود و دربارهاش صحبت میکردند ماسک تازهترین اطلاعات را از طریق حساب کاربری خود در توییتر به فالوورهایش میداد. بعد از پرتاب موفقیتآمیز موشک ماسک در توییتر خود نوشت: «از قرار یک ماشین در مدار زمین است.» بعد از این اسپیسایکس بهشدت جلبتوجه کرد و تسلا هم اعلام کرد سریعترین اتومبیل را در کهکشان دارد. همین اخبار کافی بود تا توجهها از اخبار منفی درباره تولید جدیدترین خودرو تسلا از بین برود و این چیزی جز موفقیت روابطعمومی نبود.
شخصیت ایلان ماسک و حضور هوشمندانه و فعالانه او در توییتر باعث شده تا حضور برند تسلا در رسانههای رسمی و سنتی را تضمین کند. بهعبارتی دیگر هر توییت ایلان ماسک یک خبر به حساب میآید. از سوی دیگر باید به این نکته توجه کرد که اتومبیلها همیشه نمادین بودهاند. آنها موقعیت اجتماعی، اقتصادی و ارزشهای مدنظر مالک خود را نشان میدهند. وقتی صحبت از تسلا میشود چیزهایی بیشتر از ثروت فرد یا عشق به سرعت تداعی میشود، ارزشهایی چون دوراندیشی و آیندهنگری، توجه به نوآوری، حمایت از محیطزیست و ارزشهایی از این دست و همه اینها ارزشهای نسل Z بهشمار میرود.
بازاریابی خودرو برای نسل Z بسیار دشوار است. این نسل بهجای خرید خودرو از Uber استفاده میکند یا از سرویس اجاره خودرو و از سوی دیگر هنوز در بازار خودرو حضور فعالی ندارند. اما تسلا با ارزشهایش و ایلان ماسک بهخوبی میتوانند بر این چالش غلبه کنند و این گروه از مخاطبان را بهسوی خود جلب کنند.
درحالیکه برندها درصدد هستند تا با اینفلوئنسرها در شبکههای اجتماعی همکاری کنند اما برای تسلا این موضوع کاملا غیرضروری است.
ایلان ماسک یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین کاربران توییتر بهشمار میرود که بیش از ۵۶ میلیون فالوور دارد. ماسک به تمام معنا یک شخصیت کاریزماتیک است که یک برند شخصی متمایز و چشمگیر برای خود ساخته است. شاید او را بتوان با برخی شخصیتهای سیاسی بلندپایه در دنیا مقایسه کرد و حتی میتوان گفت خیلی از سیاستمداران میتوانند از او یاد بگیرند.
ماسک خارج از چارچوبهای رایج روابطعمومی در توییتر حضور دارد. او چیزهایی رابه اشتراک میگذارد که بحثبرانگیز هستند و در بیشتر مواقع حتی ممکن است به اعتبار وی آسیب بزنند. او درباره زندگی شخصی خود در توییتر مینویسد، از دیدگاه سیاسیاش میگوید و درباره فعالیتهای تسلا و اسپیسایکس مینویسد.
به سوالات کاربران عادی توییتر پاسخ میدهد و توییتهای کاربران درباره تسلا را هم ریتوییت یا بازنشر میکند و به سوالات دارندگان تسلا پاسخ میدهد. چند مدیرعامل مانند ماسک را میشناسید که اینچنین در توییتر فعالیت کنند؟ مارک زاکربرگ از فیسبوک؟ جف بزوس از آمازون؟ یا مدیرعامل توییتر، گوگل یا... مدیرانعامل برندها یا در توییتر فعالیت نمیکنند یا با دقت فعالیت میکنند. حتی میان مدیرانعامل غولهای خودروسازی در دنیا، برای مثال نمیتوان چنین مواردی را درباره مدیرعامل BMW یا آئودی دید یا شنید.
آنلاین بودن ماسک باعث شده تا با کاربران شبکههای اجتماعی ارتباط برقرار کند و به سوالات کاربران درباره تسلا پاسخ دهد؛ این موضوع علاوه بر اینکه سرگرمکننده است به مخاطب حس اعتماد و در دسترس بودن را میدهد. ماسک در توییتر فقط تبلیغ تسلا یا اسپیسایکس را نمیکند.
او درباره تولید، شکستها و مشکلاتی که با آنها روبهروست مینویسد یا از کاربران عذرخواهی میکند و توضیح میدهد و بحث میکند. این رفتار جامعهای از مخاطبان را در اطراف تسلا پدید میآورد که احساس میکنند با این شرکت رشد کرده، از چالشها عبور کرده و پیروز شدهاند. به مسوولیت اجتماعی توجه زیادی دارد و برای حل مشکلات واقعی تلاش میکند. حالا امروز تسلا با همه فعالیتهای منحصربهفرد (خوب یا بد) ایلان ماسک باارزشترین کمپانی خودروسازی در دنیاست و ارزش آن بیشتر از تویوتا و دیزنی است. اینکه این موفقیت چقدر ادامه پیدا میکند را هیچکس نمیداند اما میتوان گفت هر توییتی که ماسک منتشر کرد در موفقیتهای تسلا موثر بودند.
او جهانی را خلق میکند که تماشای آن لذتبخش است و مخاطبان هم میخواهند بخشی از قصه جهان او باشند و آنها میتوانند با خرید خودرو تسلا این کار را انجام دهند.