حکایت زندگی بانوی رشید تئاتر

فاطمه بزرگمهری‌راد به دلیل نگرانی ناشی از عصبیت‌های جامعه پیشامدرن ایران در آن سال‌ها نام مستعار توران مهرزاد را برای خود برگزید و فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۲۳در عرصه تئاتر زیر نظر عبدالحسین نوشین آغاز کرد و از بازیگران اصلی گروه نوشین در تئاتر فردوسی و تئاتر سعدی بوده‌است. خودش گفته: «در دوران کودکی ما، فضای مذهبی خانواده‌ها اجازه نمی‌داد که دخترها به رشته‌های هنری روی بیاورند، در نتیجه بسیاری از خانم‌های هنرپیشه بدون اجازه خانواده و با نام مستعار به سینما و تئاتر می‌آمدند. خانواده متدین من هم با حضورم در این رشته مخالفت می‌کرد، در نتیجه آقای نوشین نام توران مهرزاد را برایم برگزید تا به نام خانوادگی‌ام خدشه‌ای وارد نشود.

از آنجایی که متولد مهرماه هستم، مهرزاد را برایم برگزیدند و توران هم نزدیک به نام خواهرم، ایران، بود.» او که هم‌اکنون ۹۳ سال دارد، پریشب با حضور چهره‌های شاخص تئاتر امروز ایران تقدیر و تمجید شد. آیین گرامی‌داشت استاد توران مهرزاد با عنوان «بانوی مهر» به پاس هشت دهه فعالیت هنری این چهره پیشکسوت به همت گروه تولیدی مهرام، فرهنگسرای ارسباران و موسسه فرهنگی و هنری فرهیزش، عصر یکشنبه در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

ایرج راد، بازیگر و کارگردان تئاتر، در این مراسم همکاری با توران مهرزاد در عرصه نمایش را یکی از افتخارات دوران حرفه‌ای خود دانست و گفت: دو ساعت و ۱۰ دقیقه مصاحبه تصویری با ایشان در خانه تئاتر داشتیم و سعی‌مان بر این بود که حتی ثانیه‌ای از صحبت‌هایشان حذف نشود، چرا که سخنان ایشان نکات مهمی درباره تاریخ تئاتر ایران در بر داشت. در ادامه بهزاد فراهانی، بازیگر و کارگردان، نیز ضمن تشکر از برگزارکنندگان مراسم بیان کرد: مکتب‌خانه میدان ارک بزرگانی همچون پرویز بهرام، ژاله علو و... را پرورش داده و افرادی در رادیو حضور داشتند که از تک‌تکشان می‌توان آموخت اما همیشه یک اَبَربانو به نام توران مهرزاد در زمینه صدا حرف اول را می‌زد.

آموزشی که ایشان نزد عبدالحسین نوشین دیده‌اند، باعث این پختگی در صدایشان است. فراهانی بیان کرد: توران مهرزاد بانوی رشید تئاتر ایران است و از هفت‌سالگی روی صحنه تئاتر خوش درخشیده و توانسته گوی سبقت را از رقبای قَدَر برباید. بسیاری از بازیگران زن تلاش کردند به این جایگاه دست پیدا کنند اما بازی‌های قدرتمند ایشان در سطح متفاوتی بود. در بخش دیگری از این آیین نکوداشت، نمایشی رادیویی با بازی میکائیل شهرستانی و شهین نجف‌زاده به قلم گووان مهر اسماعیل‌پور اجرا شد. استاد توران مهرزاد از ۱۲سالگی به درخواست عبدالحسین نوشین به کلاس‌های آموزشی وی راه یافت و در دهه ۲۰ جزو شاگردان برگزیده و ممتاز این استاد نمایش بوده است.

مهرزاد سال‌ها زیر نظر بنیان‌گذار تئاتر نوین ایران و بانو لرتا در تئاتر فردوسی، سعدی و... با ستایش فراوان علاقه‌مندان هنر به اجرای نمایش‌هایی همچون ولپن، محتکر، مستنطق، سرگذشت و ده‌ها اثر دیگر پرداخت. همچنین سال ۱۳۳۸ فعالیت خود در بخش دوبله را آغاز کرد. زمان ورود وی به عرصه بازیگری در سینما به سال ۱۳۴۷ بازمی‌گردد و سال ۱۳۵۲ قاب تلویزیون را برای نقش‌آفرینی انتخاب کرد. وی در طول سال‌ها فعالیت هنری خود در سینما و تلویزیون با کارگردان‌هایی همچون جلال مقدم، علی حاتمی، داریوش مهرجویی، مسعود کیمیایی، اسماعیل خلج، ابراهیم حاتمی‌کیا، داوود میرباقری و... همکاری داشته است.