پاندمی چه تاثیری بر جشنوارههای فیلم گذاشته است؟
دگردیسی فستیوالها در دوران کرونا
در این تحقیق که به سفارش جشنواره تسالونیکی یونان و با همکاری دانشگاه کارلوس مادرید و جشنواره برلین انجام گرفته، بر تغییر صحنه جشنوارههای اروپایی به دلیل توجه به مراقبتهای بهداشتی کرونا، کار با سیستمهای عامل آنلاین و آینده رویدادها به صورت ترکیبی از فیزیکی و مجازی تاکید شده است. این تحقیق توضیح میدهد که جشنوارههای سینمایی اروپایی، چگونه بر چالشهای به وجود آمده برای برگزاری رویدادهای فیزیکی و گردهماییهای حضوری در دوران کرونا پاسخ دادهاند؛ چالشهایی که ممنوعیت خروج از خانه و سایر محدودیتها موجب شده ظرفیت بسیاری از جشنوارهها برای همکاری با تماشای فیلم به صورت فیزیکی و امکان تجربه دستهجمعی تماشای فیلم کاهش یابد. چنین تحولاتی بحثهایی را درباره ماهیت متناقض جشنوارههای سینمایی فیزیکی، ترکیبی و آنلاین و اینکه این جشنوارهها میتوانند هماهنگی با هم را حفظ کنند، مطرح کرده است. این تحقیق همچنین خطر تاثیر پاندمی بر شهرت این جشنوارهها به دلیل برپایی به صورت قالبهای ترکیبی و آنلاین را بررسی میکند. این مطالعه از ۱۲ مصاحبه با مدیران جشنوارهها، مدیران هنری و برنامهنویسان اصلی برخی از بزرگترین جشنوارههای فیلم اروپا از جمله برلین و ونیز بهره گرفته است که از این میان ۵ رویداد در قالب فیزیکی، ۳ رویداد در قالب ترکیبی و ۴ رویداد در قالب آنلاین برگزار شدند. هدف از مصاحبهها آگاهی از قالب جشنوارهها در آینده، برنامههایی که انتخاب شد، استراتژی جذب مخاطب و ارزش تداوم جشنوارههای سینمایی در آینده بود.
چالشها و فرصتهای رویدادهای آنلاین
عدماطمینانی که برای دسترسی به فیلمها وجود دارد و استراتژیهای اکران فیلمها در چرخه جشنواره از همه مسالهبرانگیزتر است. البته جشنوارهها در کشورهای مختلف و در تاریخهای متفاوتی از سال برگزار میشوند و به همین دلیل با برنامههای پیشگیرانه متفاوت سیاسی در ایجاد محدودیت برای مخاطبان مواجه میشوند. در این مدت برخی از جشنوارههای فیزیکی مجبور شدند لغو شوند یا برنامهشان را به تعویق بیندازند، در حالی که برخی دیگر به رویدادهای ترکیبی یا آنلاین روی آوردند. صاحبان حقوق فیلمها نقش مهمی در روند تعیین شمار فیلمهای جشنواره ایفا میکنند، اما حتی استراتژی آنها هم در طول موجهای مختلف همهگیری تغییر میکند. تجربه جشنواره فیزیکی به شکلی عمیق با فرهنگ جشنواره فیلم درآمیخته است، اما قالب ترکیبی و قالب آنلاین با تحولات جامعه امروزی مطابقت دارد و به شکلی فزاینده با افزایش پخش آنلاین و مشاهده آنلاین فیلمها هماهنگی پیدا میکند. یکی از مسائل مهم این است که چه فیلمهایی میتوانند ارزش خود را در جشنوارههای ترکیبی یا آنلاین حفظ کنند؟ یک مزیت این است که پلتفرمهای آنلاین فرصتهایی را برای جشنوارهها فراهم میکنند تا پایگاه مخاطبان خود را گسترش دهند. دسترسی آنلاین موجب میشود مخاطبان سراسر کشور امکان شرکت در جشنوارهها را به دست آورند. این روزها معمولا اقدامات محدودکننده جغرافیایی موجب میشود فیلمها در خارج از مرزهای ملی در دسترس نباشند. مزیت دیگر این است که پلتفرمهای آنلاین به مشارکت گروههای محروم در جامعه از جمله افراد دارای معلولیت کمک میکنند. از نظر اشکالات این شکل کار، ابتکارات آنلاین میتوانند مخاطبان جشنواره را دور هم جمع کنند و آنها را قادر به تماشای همزمان فیلم کنند، اما آنها در تکرار تجربه جشنواره فیزیکی محدودیت دارند. مورد مهم دیگر این است که دارندگان حقوق فیلمها برای نمایش آنها در پلتفرمهای آنلاین مردد هستند. آنها همچنان برای اکران در سینماها ارزش قائل هستند، بهویژه در مورد فیلمهای مطرح که جماعت زیادی در انتظار اکرانشان هستند.
آینده جشنوارهها
هماکنون برخی از جشنوارههای فیلم به معرفی و تبلیغ آثار به صورت نمایشهای فیزیکی ادامه میدهند و بهویژه بر این امتیاز تکیه میکنند که اولین جایگاهی باشند که فیلم را اکران میکنند. جشنوارههای دیگر در حال تطبیق با شرایط جدید هستند تا در دسترستر و فراگیرتر باشند. برای آنها، فرمت ترکیبی به وضوح برای جهانی که ما در آن زندگی میکنیم معنا دارد و پاسخی به تغییرات گستردهتر در فرهنگ فیلم است. حال سوال این است که آن دسته از جشنوارههای سینمایی که از جذابیت بینالمللی برخوردارند تا چه حد به نقش خود برای اولین اکران فیلمها اهمیت میدهند و میخواهند سکوی پرشی برای توزیع فیلمهای پرمخاطب در آینده و در طول سال فراهم کنند؟ این در حالی است که همکاریهای جدی بین جشنوارهها و پلتفرمهای پخش آنلاین قدرتمند برای توسعه استراتژیهای انتشار برای فیلمهای پرمخاطب وجود دارد. در همین حال این خطر وجود دارد که جشنوارهها مجبور شوند از نظر انتخاب فیلمها در سیطره سیاستهای سرویسهای آنلاین درآیند.