آسیب‌شناسی موسیقی کودک به روایت آهنگساز خاطره‌ساز دهه ۶۰

بهرام دهقانیار که ساخت موسیقی برنامه‌هایی چون «خونه مادربزرگه»، «مدرسه موش‌ها» و آقای حکایتی را در دهه ۶۰ عهده‌دار بوده، معتقد است استفاده از ریتم موسیقی بزرگسال برای کودک، بزرگترین ضربه‌ای است که به سلیقه کودک می‌زند. به گزارش «ایسنا» «شب موسیقی» در سیزدهمین نشست خود، شامگاه یکشنبه با موضوع «آسیب‌شناسی موسیقی کودک» روی آنتن شبکه چهار رفت.

رضا مهدوی در این برنامه میزبان بهرام دهقانیار، آهنگساز و ندا نصیری، مربی و کارشناس موسیقی کودک بود. دهقانیار درباره تولیدات کانون پرورش فکری کودکان گفت: کانون در دوره‌ای با یک برنامه‌ریزی دقیق شروع به تولید موسیقی‌هایی کرد که هنوز قابل دفاع هستند و من نمی‌دانم چرا این روند متوقف شد اما‌ ای کاش این اتفاق نمی‌افتاد. اگر حرکتی که با استاد پژمان شروع شده بود، ادامه پیدا می‌کرد الان ما مجبور به نقد وضعیت موجود نبودیم. دهقانیار، سازنده آهنگ «خونه مادربزرگه»، درباره ماندگاری و هویت اصیل موسیقی کودک در دهه ۶۰ گفت: پیش‌زمینه‌ای برای تولید این آثار فراهم بود و آن عبارت بود از آموزش درست و علمی ساز پیانو و آماده بودن برای پذیرایی از انواع قالب‌های موسیقی سالم که به شناخت من کمک می‌کرد تا بفهمم آهنگسازان کشورهای دیگر چگونه موسیقی می‌ساختند. وقتی من پیانو کار می‌کردم، با آثار آهنگسازانی آشنا شدم که برای کودکان موسیقی ساخته بودند.

من اینها را، به‌خصوص ساخته‌های آهنگسازان روس را، مورد بررسی قرار دادم و دیدم اگر از ملودی موسیقی خودمان استفاده کنیم ولی ترکیبات هارمونیک و ساختمان اثر جهانی باشد به فرم ساختاری خاصی می‌رسیم و این همزمان شد با آشنایی من با خانم مرضیه برومند که سفارش کار «خونه مادربزرگه» را دادند و چون فضای داستان در شمال اتفاق می‌افتاد من موسیقی دشتی را با موسیقی فانتزی کودک ادغام کردم که منجر به آن تم شد. وی درباره «زیر گنبدکبود» توضیح داد: موسیقی آن مدرن‌تر بود ولی بازهم ساختار برمی‌گشت به موسیقی خودمان. دهقانیار در بخش دیگری از برنامه گفت: ترانه کودک در بخش ادبیات باید بندهای کوتاه داشته باشد و این امکان را بدهد که بچه‌ها راحت دکلمه کنند. اما در بخش آهنگسازی زیرساخت‌ها بسیار اهمیت دارد، جمله‌ها باید با ایجاز و کوتاه و شیرین و بانمک ساخته شوند.

دهقانیار در پاسخ به این سوال که چه راهکاری برای اصلاح موسیقی کودک کشور دارید، گفت: موسیقی فقط برای بازی و شادی نیست، موسیقی یک تأثیر روانشناسانه و خلاقانه روی مغز و روان کودک دارد. ما باید از تمام استعدادهایی که از تمامی مراکز موسیقی چه در داخل و چه در خارج از کشور فارغ‌التحصیل می‌شوند، به‌جای آماتورهایی که به واسطه دستمزد پایین با یک کیبورد در حال فعالیت هستند، دعوت به همکاری کنیم. «شب موسیقی» یکی از برنامه‌های «شب‌های هنر» است که به تهیه‌کنندگی حبیب‌الله ذوالفقاری، پیرامون مسائل موسیقی، یکشنبه شب‌ها ساعت ۲۳ به‌طور زنده، از شبکه چهار سیما پخش می‌شود.